Skógræktarritið - 15.05.2005, Qupperneq 36

2. mynd. Skeríð fyrir ofan Hofsnes er hálfgróinn melur sem sennilega blés upp í kjölfar
Örœfajökulsgossins 1362. Enn er hægt að finna á svceðinu vikurhóla frá fpeim tíma sem standa á
þykfiu lagi af gömlum móajarðvegi. Grjót og möl liggur nú á yfirborði vegna frostlyftingar, en
neðar er þykkt lag afsiltkenndum jarðvegi. Ljósmynd-. BDS.
plöntur eru gróðursettar og auka
þannig verulega uppvaxtarlíkur
þeirra í lúpínubreiðum.1 Einnig
hefur verið notaður plógur með
ágætum árangri til að opna
lúpínubreiður tímabundið svo að
bakkaplöntur af birki, sitkagreni
og stafafuru fái vaxið upp.7
Tilraunir hafa hins vegar sýnt að
ódýrari aðferðir, svo sem gróður-
setning eða fræsáning beint í
þéttar lúpínubreiður, eru
ólfklegar til að skila umtalsverð-
um árangri.2
Undanfarið hefur Skógræktar-
félag íslands verið að hverfa frá
því að nota bakkaplöntur af ösp
og víði í Landgræðsluskóga-
verkefninu og hefur hvatt skóg-
ræktarfélögin til að nota í þess
stað órætta stiklinga af þessum
tegundum. Það er því umtals-
verður áhugi á rannsóknum sem
varða órætta stiklinga og hvernig
má hámarka árangur með þeim á
landgræðslusvæðum og á öðrum
skógræktarsvæðum.8
Rannsóknin sem hér er fjallað
um var gerð með órættum stik-
lingum af aiaskaösp, alaskavíði
og gulvíði. Spurningar sem leitað
var svara við voru:
1. Er hægt að fá viðunandi lifun
og vöxt í órætta stiklinga á
iandgræðslusvæði?
2. Er hægt að gróðursetja órætta
stiklinga beint inn í lúpínu-
breiður án þess að stunda
tímafrekar og dýrar undir-
búningsaðgerðir, svo sem slátt
eða jarðvinnslu?
3. Er hægt að bæta samkeppnis-
stöðu stiklinganna í lúpínu-
breiðum með því að hafa þá
lengri en almennt tíðkast?
4. Eru áhrif alaskalúpfnu jákvæð
eða neikvæð á vöxt trjánna?
5. Er hægt að bæta lifun og vöxt
á landgræðslusvæðum með
því að stinga stiklingunum
dýpra en almennt tfðkast (2/3 í
stað 1/3)?
Aðferðir
Tilraunin var gróðursett í hálf-
gróinn mel ofan Hofsness í
Öræfasveit sem nefnist Skerið
(myndir 1 og 2). Þetta svæði var
beitarfriðað árið 1993 þegar
Landgræðslufélag Öræfinga og
Landgræðsla ríkisins tóku hönd-
um saman og girtu illa gróið land
milli Hofs og Hnappavalla.3
Svæðið er alls um 2700 hektarar
að stærð frá girðingunni upp að
jökulmörkum. Flatarmál neðan
400 m y. s. er um 1600 hektarar
(Ásgeir iónsson, Landgræðslu
rfkisins, persónul. uppl.).
í mars 2002 voru alls 1800
stiklingar klipptir af alaskaösp
(klónn iðunn) frá Tilrauna-
skóginum í Gunnarsholti á
Rangárvöllum, brúnum alaskavfði
frá Hofi í Öræfum, og íslenskum
gulvfði frá Sandfelli og Kvf-
skerjum í Öræfum. f efnivið voru
teknar stórar greinar af trjám eða
runnum sem gátu haft allt upp í
sex ársvexti. Af hverri tegund
voru útbúnir alls 600 stiklingar af
þremur mismunandi lengdum:
3. mynd. Shematísk mynd sem sýnír hinar sex meðferðir með mismunandi lengd stiklinga og
gróðursetningardýpi. Tölur neðan striks tákna lengd stiklings ofanjarðar ícm.
34
SKÓGRÆKTARRITiÐ 2005