Skógræktarritið - 15.10.2020, Síða 42

SKÓGRÆKTARRITIÐ 202042
Að tálga hefur fylgt manninum frá örófi
alda. Í fyrstu var væntanlega unnið með
steinverkfærum (flint) eins og hrafntinnu
þar sem verkefnin voru ýmist skorin,
rispuð eða höggvin út úr efni eins og tré,
sandsteini, hornum og beinum. Flestir hafa
heyrt um eða séð myndir af drengnum
Emil frá Smálöndum í Svíþjóð. Emil hafði
athvarf í skúr við heimili sitt til að tálga í
þegar eitthvað fór úrskeiðis í samskiptum
hans við fullorðna fólkið. Að sitja við
og tálga er ákaflega róandi og um leið
gefandi athöfn. Verkfæri til að tálga með
hafa þróast með árunum bæði hvað útlit
varðar sem og efnin í þeim, í raun má
segja að þessi verkfæri séu tímalaus. Hér
á árum og öldum áður fór það eftir efnum
og aðstæðum hvort menn áttu hníf og þá
einn eða fleiri. Fram á seinni hluta 17.
aldar sá eldsmiður hvers svæðis (Evrópu)
um hnífasmíðina, en á þeim tímamótum
var farið að verksmiðjuframleiða hnífa
sem og önnur verkfæri úr járni og með
tímanum hafa hnífar orðið vel aðgengi-
legir öllum almenningi. Það má segja að
það er nokkur munur á því hvort verið
sé að skera út eða tálga, þessir verkþættir
skarast all verulega að öllu jöfnu nú á
Tálgað í söguna
Efst er Otter hnífur – þessi algengi í vösum Íslendinga um langan aldur – og fyrir neðan hann er Boker sérsmíðaður
tálguhnífur; báðir smíðaðir í Solingen í Þýskalandi. Þar fyrir neðan eru tveir OAR sérsmíðaðir tálguhnífar frá Banda-
ríkjunum. Mynd: TT