Fróðskaparrit - 01.01.1993, Síða 29

Fróðskaparrit - 01.01.1993, Síða 29
OMKRING FORMATIONEN AF EN NATION 33 dansk sorenskriver), som var imod forsla- get, som sin erfaring, »at den færøske al- mue i ándelig udvikling fuldkommen kan sættes ved siden af, ja, turde máske endog i en vis henseende sættes over den danske al- mue«.90Færøeme var heller ikke repræsen- teret af færinger pá Den grundlovgivende Rigsforsamling, ligesá lidt som i den første Rigsdag, der i 1850 bestemte, at Færøeme ogsá skulle omfattes af Gmndloven, som blev tinglyst pá Færøeme i slutningen af samme ár. Først áret efter, i 1851, da det overordnede danske system var færdigt, fik færingeme mulighed for at vælge en repræ- sentant til hvert af Rigsdagens to kamre, Folketing og Landsting. Her fik de mulig- hed for at være med i udarbejdelsen af for- slaget om oprettelsen af et færøsk rádgiven- de amtsrád og øvede her stor indflydelse ved at hævde Færøemes geografiske og historiske særstilling i riget; f.eks. fik den nye institution navnet Lagting og fik som det eneste danske amtsrád lovinitiativ.91 Lagtinget blev ikke »et sá vanført foster«, som Færøemes første politiker, folketings- mand og lagtingsmand, juristen Niels C. Winther,92 havde frygtet93, skønt det »em- bedsaristokratiske« element viste sig der- ved, at amtmand og provst ex officio var medlemmer af tinget (til 1923), den første som formand. Det gamle princip fra 1821 om at almindelige danske love først kunne træde i kraft for Færøeme, nár regeringen hos amtmanden havde forhørt sig om deres anvendelighed her, blev opretholdt, nu dog ikke positivt, men negativt formuleret. I en skrivelse fra justitsministeriet i 1855 blev det fastsláet, at »de af Rigsdagen vedtagne og af kongen stadfæstede love ogsá er gældende for Færøeme, nár der ikke i loven findes nogen udtrykkelig bestemmelse om det modsatte.«94 Ordningen og indretningen af Færøemes stilling i det nye demokratiske rige gik ikke den logiske vej (som i Danmark) fra det lokale til det centrale, men blev udarbejdet og gennemført, uden nogen form for folke- lig færøsk consensus, fra oven - fra et stats- ligt (Rigsdag) til et »landsligt« plan (Lag- ting) og derefter pá et lokalt plan med »Lov om de færøske Landkommuners styrelse« af 1872.95 Diaspora-syndromet Det var blandt den nye tids intellektuelle elite, at den færøske nationalisme opstod, d.v.s blandt de færøske studenter i Køben- havn.96 Dens gennembrud i en »diaspora- gmppe«97 har mange paralleller til beslæg- tede bevægelser i tilsvarende miljøer: de norske studenter i slutningen af det 18. árh., de islandske studenter i 1830- og 1840- árene, de grønlandske studenter (og andre uddannelsessøgende) i 1960-árene og asia- tiske og afrikanske studenter i deres respek- tive »moderlande«. Det var máske nødven- digt »at rejse ud for at komme hjem«.98 Færøske studenters »Fremdheitserleb- nis«99 i København kan spores tilbage til omkring midten af 1600-tallet, da en ung færøsk teolog skriver »en liden beskrifvelse over mit fædeme land ferøer«.100 Omkring et árhundrede senere skriver en tidligere færøsk juridisk student i København, pá det tidspunkt Færøemes lagmand, to bøger om færøske forhold - i fysiokratisk ánd. Den første (om agerdyrkning og komavl) lod han udgive under pseudonymet »En Patri-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.