Nýja öldin - 01.12.1899, Side 46

190
Nýja Óldin.
settir eða orð með öðrum stöfum óþjálii, á sömu staði
í vísuorðunum, og þó jafn-dýi t verði rímið að öðru leyti,
þá er alt í einu horfln öll „músíkin“ új- málinu. En
eins og það nú stendur hjá Jónasi:
„Glöðum fágar röðul-roða
reiðar-slóðir, dal og hól,“
þá velta linstaflrnir sór í faðmlögum við hljóðstaflna á
dúnmjúkum hijómöldurn að eyrum oss og kitla fegurðar-
tilfirining heyrnarinnar svo óviðjafnanlega þægilega.
Það er þetta — það er Mii'úíys-fegurðin — það er
ið listfagra form, sem Jónas leiðir inn í íslenzka Ijóða-
gerð, og heflr form-hagleikann til að bera svo mikinn,
að hann ber þar af öllum. Við það að Jónas lifði og
kvað, hafa formfegurðar-kröfurnar til ijóðagerðar hækkað
hundraðfalt hjá oss.
Ég hefl prédikað það fyrir nærfelt þxjátíu árum, að
mest væri í öllum ljóðskáldskap eða „lýriskum“ skáld-
skap komið undir þremur atriðum, og þau væru þessi:
fyrsta atriði — formið; annað atriði - formu); og þriðja
og síðasta atriði — formið! Og þessi skoðun er, ef
nokkuð er, enn þá bjargfastari hjá mér þarm dag í dag.
Éað er fylsta alvara mín, að það standi — - ekki á engu,
en — tiltölulega á miklu rainnu, hvað það er, sem sagt
er, heldur en hvernig það er sagt, sem sagt er, að því
leyti sem skáldlegt gildi ljóðkvæða .snertii’.
Það má enginn skiija mig svo, að ég geri lítið úr
fögrum hugmyndum og hugmynda-fyndni; en hitt segi
ég, að lír þeim verður aldrei lýriskur skáldskapur fyrri
en þær skrýðast búningi listfagurs forms. En í búningi
listfagurs forms geta jafnvel smáfeldar hugmyndir og al-
gengustu tilfinningar orðið að hrífandi fögru lýrisku Ijóði.
Égbiðmennvel að gæta þess, að ég er hér ekki að
tala um sagnaskáldskap, hvorki í bundnu máli nó óbundnu,
og ekki heldur urn sjónleika; þó að formið hafl einnig