Freyja - 01.09.1901, Blaðsíða 39

FRETJA
17!»
| RITSTJORNARPISTLAR. |
Dagskráll. Iiefur breytt uju Win-
ing,er uú orðin að hilfsinánaðarblaði
stðru og myndarlegu,enda er hún nft
full af æskunnar ofurhug, fróðleik,
f'jöri og sjálfstasði. Vér samgleðjumst
ritstjóra hcnnar og ósk'iin bæði |ion-
um og lvlaði hansinnilega til lukku.
Forseti /Vandai'tkjanna er d&inn!
Dáinn á óeðlilegunti og óvanalegann
liátt, hver veit hvað löngu fyrir
tíuiann.
Þegar góður maður deyr, er bann
.æfinlega^yrgður af vinum pg. vand-
amðnnum. Þvt iueiri og betri sem
maðurinn hefur verið, og þvf víð-
tækari og almennari sem þekkingin
ft honum lvefur verið, þess víðtækari
og aiinennari er söknuðurinn e/tir
liann.
En lát forsetans færir þjóðinni
— hverrar meiri hiuti hóf haun í
æðsta tignarsæti sitt -— ekki aðeins
þann vanalega söknjið sem ætíð
fvlgir dauða sltkra manna,. heldur
og sorg og gremju og blygðun yfir
þvf, hvernig það atvikaðist. Þessi til-
finning nær til ailra þjóða og ein-
stakiingaseni hryjla við slíkum voða
glæpum og heiðarlega velsæmistil-
finning hafa. En því miður er morð
enn þá svo ríkt f eðli manna, að
fólkið sjálft gjórir sér ekki nægilega
gi-ein fvrir þvf. Það gjörir sér ekki
grein fyrir þ.vf, að fleiri cru morð-
ingjar en þeir tiltölulega fáu ein-
staklingar sem fremja þau. Og að
það sjálft undir forustu leiðtoga sinna
—oft bæði andlegra og Líkamlegra—
fremur inorð, í andleguiu og llkam-
legum skiluiiigi. Áð inapur ekki tali
uui stríð, seiti gjiira morð og fiesta
aðra glæpi löglega.
I sambandi við hinn sorglega
dauða forsetans, sér.hinn ó'ilutdrægi
áhorfandi fieiri inorðingja en hinn
ólánsania fáráðiing, seiu f brjálsemi
örvæntingar sinnar svifti forsctiinn
lífi. í þeíri'a tölu verða rnenn, sem
fiip mörg undanfarin ár.jafnvel tugi
áni hafa yerið.viðurkcnndir andleg-
ir leiðtpgar fjölda íuanna.
þegar, hinn svo kallaði „skrill“,
»m vajnalega sainanstendur af
jtristnu fólki (sé Jþað f kristnu landi)
og yttr liöfuð alþýðufólk, qrep-
ur sakaniy.nn, og stund,um saklaust
fólk — aðeins fyrir grunsemd, &n
dóins og laga, þá hefur einliver einn
oftast ráðið yerkfnu. Eitt óforhugsað
Ofð talað, ( bræði liefur of oft æst upp
heÚa svpit m&nna —-og það löghlýð-
jð fólk undir vanalegum kringuin-
stæðum — til að fremja þau ódáða-
verk, sem svörtust eru í sögu heims-
ins. Komi þetta orð frá manni eða
, tnönnuiu sepi fólkið dýrkar og til-
biður, hyqrsu miklu voðalegri eru
ekki afleiðiijgarnar Uklcgar að
yerða-Og í ^annleika er sá inaður
stærri morðingi, sem þannig æsir
fólkið til niorðsins en fólkið sem
freuiur það.
Næsta sunnudag eftir að Leon
Czolgosz skaut forsetann, hrópaði
hinn alkunni ræðuskörungur og
guðfneðingur séra Talmage af pré-
dikunarstólnum í kýrkjunni:
„flrain him,“ [steinrotið liann —
þýðir að útheíla lieila tnannsins]