Freyja - 01.12.1907, Blaðsíða 33

X. 5-
FREYJA
129
fyrir bæði konui' og karla, og gegnuin þá kynntist ég alþýðunni,
og fann, að í hjarta hvers einstakiings var gýgur heiftar og haturs
yfir óstjórn og kúgun, sem einungis vantaði tundur frelsishreyfing-
arinnar til að setja í bál og brand.
,,Þrem árum síðar giftist ég frjálsfyndum landeiganda. Setti
liann upp búnaðarskólaog tóku margir aðrir landeigendur þátt í
því fyrirtæki, en ög kenndi. Yar það mín síðasta tilraun til að um-
venda fólki og stjórn á þenna hátt. En það er iélegur endurbóta-
maður, sem ekki reynir kosti stjórnar sinna á allar lundir áður en
hann snýr við henni baki, enda haf'ði ég nú gjört það 0g vissi, að
frá henni var einkis góðs að vænta. Við rótuðum í eldgömlum
lagaskræcum og fundum löngu gleymd réttindi, sem við kenndum
fólkinu að nota, með þeim árangri, að við næstu kosningar á eftir
komustað fjöldi frjálslyndra manna, sem lét sér verulega annt um
hagsmuni þess. Við það misstu landeigendurnir tökin á Zemstvo
og kærðu okkur því fyrir innanríkismálaráðgjafanum, sem upp-
reistarfólk, og voru þásumir sendir til Síb, en eftiriitsmenn settir
til að vakta gjörðir hinna, og tilheyrðum við hjónin síðari hópn-
um, en föður mínum varvikið frá embætti. Reyndar hafði þetta
fólk ei annað til saka unnið, en að kenna fólkinu að nota lög og
réttindi lands síns, en það voru lar.dráð í augum stjórnarinnár
og gæðinga hennar.
,,Nú kom það fyrir, að maður nokkur, Netcheyer að nafni, oin-
arður og heitur föðurlandsvinur, varð uppvís að því að hafa dregi-3
að sér vopn ogmenn í uppieistarskyni. ATál hans var tekið fyrir
1871, hófust þá fyrir alvöru krossferðir rússnesku föðurlandsvin-
annatil Síberíuog heflr sá straumur haldistóslitinn síðan. Þá gjörði
stjórnin sig seka íþeirri yfirsjón að senda uppreistarrit þeirra
Netcheyers út um allt, átti það að réttlæta gjörðir hennar. En þar
hafði hún misreiknað atieiðingarnar, því Netcheyer var skoðaður
píslarvottur, og rit hans, sem voru lesin um landallt, hleyptuöllu
í bál og brand.
„Við hjónin vorum bæði ung —ég ekki yfir 26 ára og brann af
löngun til að vinna ættlandi mínu gagn. Eg spurði því manninn
rninn hvort hann væri reiðubúinn að leggja allt í sölurnar fyrir
föðurlandið jafnvel þó það útheimti útlegð og dauða. Kvað hann
nei við 0g skyldi ég þá við liann.
„Eftir það fór ég til Keif og gekk í félag byltingamanna og
ásamt þeim ferðaðist um landið til að undirbúa fóikið. Erelsis-
sinnum fjölgaði skjótt, 0g litlu seiuna klofnuðu þeir í tvennt „La-