Helgarpósturinn - 01.06.1979, Blaðsíða 11

—helgarposturinrL. Fostudagur 1. júnr 1979
r/
n
>

Sportmarkaöunnn
AUGLÝSIR
T*«notc
ogí
litaúrvali
Hturinn
Siöumúla15 simi 3 30 70
Niðsterkir æfingaskór nr. 36—45
R eiðhjólamarkaðurínn
AUGLÝSIR
Sportmarkaðurínn
Grensásvegi 50
Ný og notuð
i úrvali
hjól
Ath. tökum
hjól i
umboðssölu
eftir
Halldór Halldórsson
að biða á meðan nefndarmenn
ræddu málið á bak við luktar dyr.
A meðan biöum Við Friðþjófur
ljósmyndari spenntir eftir úrslit-
um mála.
Eftir nokkra stund kom Einar
svo fram og sagði, að nefndin
hefði sætzt á málamiðlun: Við
mættum fylgjast með fundinum
„að hluta”. Hvaða hluta fundar
við áttum ekki að fá að hlýða á,
vitum við ekki, þvi endirinn varð
sá, að við sátum allan fundinn,
Það kom greinilega fram, að
aðalástæðan til þess, að okkur var
hleypt inn á fundinn var sú, að i
þetta sinn væri verið að fjalla um
rútinumál. Var þar um að ræða
m.a. almannatryggingar,
mæðralaun, stöðu Atvinnuleysis-
tryggingasjóðs og þær auknu
byrðar, sem lagðar hafa verið á
sjóðinn.
Ræðugleöi vegna
blaðamanna
Töluverð umræða varð um fæð-
ingarorlof og hvar fá ætti peninga
til greiðslu þess. Jón Ingimars-
son, formaður sjóðsins, deildar-
stjóri i heilbrigðisráðuneytinu,
gerði grein fyrir stöðu sjóðsins og
kvað hann ekki þola nein áföll.
Vandinn, sem blasti við nefndar-
mönnum var sá hvar taka ætti fé
vegna aukinna útgjalda. Þetta er
að sjálfsögðu mikið mál, upp á
hundruð milljóna.
Þegar sýnt var, að ekki fengizt
niðurstaða skaut Garðar Sigurðs-
son þvi að, að „afköst” væru
mikil i fæðingum og ef til vill væri
réttast, að fæðingarorlofið yrði
greitt með skemmtanaskatti!
Enda þótt blaðamaður hefði
ekki áður setið nefndarfund al-
þingismanna, þá sýndist honum
sem einn og einn nefndarmanna
væru ræðugefnari en aðrir. Raun-
ar gerði Bragi Niels^on, formað-
ur samsvarandi nefndar i efri
deild, gestur á fundinum, þá at-
hugasemd, að honum þættu menn
ræðuglaðari i þessari nefnd en
sinni.
Sá sem pilluna átti, Garðar Sig-
urðsson, leit þá i átt til blaða-
manns og ljósmyndara og sagði:
„Já, ætli það sé ekki fyrir þá,
blaðamennina”.
Við hefðum hins vegar getað
losað Garðar undan þvi fargi að
halda ræðu okkar vegna, þvi er-
indi okkar á fundinn var aðallega
til þess að láta reyna á lýðræðis-
regluna um opna fundi og sjá
hvernig þessir fundir færu fram
fremur en að heyra nákvæmlega
hvað væri sagt.
Hvað um það, þá var heimsókn
þessi hin gagn'egasta og fróðleg-
asta fyrir Helgarpóstinn. 1 einka-
samtölum við nefndarmenn að
loknum fundi kom fram, að þeir
voru ekki sammála um hvort
nærvera okkar hefði breytt and-
rúmsloftinu á fundinum. Sumir
sögðu þetta ekki hafa breytt
neinu, aðrir töldu allan brag hafa
verið pólitískari á flokksvisu og
meira i likingu við almenna þing-
fundi.
En þingmenn voru léttir i skapi
og „gáfu skit i” hitt og þetta.
Stjórnarandstaðan „gaf hins veg-
ar skit” i fundinn, þvi hana vant-
aði með húð og hári.
Hugmyndinni um upplýsinga-
skyldu og opnun stjórnkerfisins
er ætlað að veita valdhöfum og
embættismönnum aðhald. Henni
er ætlað að betrumbæta stjórn
landsins auka traust almennings
og stjórnvalda og siðast en ekki
sizt að gera almenningi kleift að
fylgjast með athöfnum stjórn-
valda.
Um leið og almenningur og
blaðamenn geta fylgzt beint og
milliliðalaust með starfi alþingis-
og embættismanna, skapazt
grundvöllur skynsamlegra skoð-
anaskipta.
Almenningur á að geta tekið af-
stöðu til þess hvort ákvarðanir
séu teknar af skynsemi, hvort rik
ástæða liggi að baki ákvörðunum
og hvort þær byggist á nægilega
traustum upplýsingum.
Ella er lýðræði harla litils virði.
— HH.
Helgarpósturinn leitaði álits
nokkurra þingmanna á þvi
hvort þeir teldu það mundu
verða til bóta, að fundir
þingnefnda yrðu opnir almenn-
ingi og/eða blaðamönnum.
Spurninguna lögðum við fyrir
með það i huga að fá afdráttar-
laus svör um „prinsippmál.”
Þetta reyndist vera barnsleg
einfeldni. Stjórnmálamönnum,
fiestum, er margt tamara en að
svaraskýrtog ákveðiðmeð já-i,
nei-i eða veit ekki.
Arni Gunnarsson kvaðst
fylgjandi þeirri meginreglu að
opna fundi þingnefnda ognefndi
nokkurdæmi um fundi sem ættu
að vera opnir almenningi. Þó
kvaðst hann óttast aukna til-
hneigingu þingmanna til ræðu-
halda. Talhneigðin myndi
aukast. Þá taldi hann mikil-
vægt, að nefndir fengju vinnu-
frið. Einnig gætu öryggisástæð-
ur réttlætt lokun funda.
Albert Guðmundsson svaraði
stutt og laggott: „Alls ekki.”
Ólafur Ragnar Grimsson
sagðist i fyrsta lagi ekki gera
greinarmun á almenningi og
blaðamönnum. Suma fundi get-
ur komið til greina að opna.
Hins vegar væri ekki bjóðandi
uppá sUkt i núverandi húsnæði.
1 grundvallaratriðum ætti
meginstefnan að vera sú, að
opna þingið meira og þær
stofnanir, sem þvi tilheyra. Þó
væri sjálfsagt að heimild væri
til fyrir þvi aö loka fundum.
Garðar Sigurðsson sagði það
skoðun sfna, að opna ætti um-
ræður, eins og mögulegt væri.
En hætt væri við að mál-
flutningur manna á nefndar-
fundum yrði öðru visi en nú er
og jafnframt, að hugsanlegt
væri, að tvöfalt kerfi myndaðist.
Stefán Valgeirsson sagði
mjög ákveðið: „Nei”.
Sighvatur Björgvinssonsagði,
að opnum fundum fylgdu ýms-
ir kostir, en jafnframt ókostir.
Hætt væri við, að breytingar
yrðuá starfsháttum Alþingis og
óformlegir fundir yrðu haldnir i
auknum mæli. Sighvatur kvaöst
hafa kynnt sér þetta fyrirkomu-
lag í Bandarikjunum, f fulltrúa-
déild og öldungadeild, og þing-
menn þar tjáð sér að á þessu
opna fyrirkomulagi væru bæði
dökkar og ljósar hliðar. Vegna
reglunnar um opna fundi væri
rik tilhneiging til að halda lok-
aða fundi sér á parti.
notuðu þingmenn sér opna þing-
nefndarfundi sem „platform”
til að vinna sér álit. Þetta ætti
sérstaklega viöum „pópulista.”
Breyting i þessa átt hefði
griðarmikil áhrif á störf Alþing-
is og þær breytingar, sem yröu
myndu ekki allar verða til bóta.
En sem dæmi um fundi, sem
ætti að opna, nefndi Sighvatur
þá fundi, þegar kvaddir eru til
forstöðumenn opinberra
stofnana.
Guðmundur J. Guðmundsson
(varamaður Svavars Gests-
sonar, viðskiptaráðherra) kvað
nei við spurningunni. Égsé ekki
kostina, sagði hann, en bætti
við, aö hann hefði enga af-
gerandi prinsippafstöðu. Hins-
vegar stakk hann upp á þvi, aö
þingnefndir mættu til yfir-
heyrslu hjá blaðamönnum áður
en þær skiluðu störfum.
Vilmundur Gyifason svaraði
jafnákveðiö: „Já almennt.”
Við
spurðum Friðrik Sófusson aö
siðustu um opna þingnefndar-
fundi.„Ef þetta væri gert tel ég
að veriðværi að gera nefndir
þingsins aö þvi, sem deildirnar
eru" Ef nefndirnar væru
opnaðar væri i raun veriö að
fjölga deildum þingsins. Annars
taldi Friðrik þetta koma vel til
álita.„Þetta er vel athugandi
sem prinslppmái;* sagði hann
-HH.
JL,
OG LEKAÞÉTIAR
Reyniö þessar næst og
finnið muninn.
Fastumalltland.
RAFBORG s.F.
N