Helgarpósturinn - 09.10.1981, Qupperneq 17

17
„Ég minnist pabba gamla. Hann var
vist litill maður eða a.m.k. ósköp venju-
legur maður. En hann leit ekki þannig á
sig. Fyrst var hann bilstjóri, siðan bóndi
ogeignaðistsitrónulund. Það var aumasti
sitrónulundur i allri Kaliforniu, það megið
þið bóka. Hann seldi hann áður en olia
fannst þar i jörðu. Þá gerðist hann kaup-
maður. En hann var mikilmenni þvi að
hann sinnti vel starfi sinu og það skiptir
öllu máli hverjar sem afleiðingarnar
verða.”
Hann kostaði kapps um að lofa föður
sinn en gaf jafnframt i skyn að gamli
maðurinn hefði verið auli og hrakfalla-
bálkur, seldi jörðina áður en olia fannst
þar.
Ýmsir ibúanna i Yorba Linda heyrðu
þessi kveðjuorð fráfarandi forseta og þau
komu þeim spánskt fyrir. Þeir sögðu að
olia hefði fundist i grenndinni en ekki á
jörð Franks Nixons. Þar var aldrei borað.
Það er oft erfitt að úrskurða hvað er
satt og hvað er logið i sögum Dicks, jafn-
vel i bernskuminningum hans. Oft færir
hann viljandi i stilinn. Hann hafði oft sagt
þessa oliusögu og hún hafði næstum jafn-
oft verið leiðrétt opinberlega.
Richard Nixon lagði allt kapp á að lýsa
öskurapanum föður sinum sem baráttu-
jaxli. t blaðaviðtali árið 1968 lýsti hann
karli sem „glaölyndum og góðlyndum”.
En Frank Nixon var alla tið öskureiður
maöur, haldinn magasári allt frá fyrstu
árum hjónabandsins, og hann eitraði allt
af hatri innan fjölskyldu sinnar, segir i
nýlegri úttekt á sálarlifi Nixons i banda-
riska timaritinu Mother Jones.
í reiðiköstunum refsaöi Frank sonum
sinum harðlega. Þegar Dick óx úr grasi
útdeildi hann lika refsingu en það var með
allt öðru hugarfari. Refsing hans var út-
hugsuö og oft framkvæmd þannig að hann
kom þar ekki beinlinis sjálfur nærri.
Stundum beið hann þess i mörg ár að
stund hefndarinnar rynni upp.
Frank Nixon notaði oft peninga sem
refsivopn. Hann létkonu sina og syni gera
grein fyrir hverjum eyri sem þau eyddu.
Betlarar kreppuáranna urðu að vinna fyr-
ir bita sinum.
Frank fór ekki leynt með nisku sina en
Dick var laumunirfill. 1 veislum i Hvita
húsinu lét hann færa gestum sinum ódýrt
vinglundur en sjálfur drakk hann rándýrt
vin úr flösku sem vafin var pentudúk svo
að merkið sæist ekki.
Frank Nixon var uppstökkur og óút-
reiknanlegur á sinum yngri árum meðan
hann var fátækur en þótt honum vegnaði
betur þegar fram i sótti var hann jafnerf-
iður i umgengni sem fyrr.
Dick Drekabani
„Áður en ég kom fyrst til Washington
hafði ég vist gert mér barnalegar hug-
myndir um embættismenn, leit á þá sem
eins konar drekabana.”
Richard Nixon 1958.
I kosningunum 1946 var þess ekki farið
á leit við Nixon að hann dræpi dreka en
felldi dýrling, Jerry Voorhis, sem haföi
setið á þingi i tiu ár og naut gifurlegra
vinsælda i kjördæmi sinu sem fram til
þess hafði verið hlynnt repúblikönum.
Þeir voru margir, þar á meðal Nixon, sem
töldu Voorhis fyrirmynd söguhetjunnar i
kvikmyndinni Smith fer til Washington
þar sem hið góða sigrast á illum öflum á
þingi.
Nixon naut sin aldrei nema hann ætti
óvini. Hann beitti öllum ráðum til að sigr-
ast á óvinum sinum en aldrei viðurkenndi
hann aö hann léti kné fylgja kviði þegar
þeir voru fallnir.
Þegar á þessum árum hafði Nixon til-
einkað sér tilburði leikarans (trúðsins,
segja sumir) og þegar hann var i sókn var
oft erfitt að greina hvort þar fór hinn tæki-
færissinnaði stjórnmálarefur á uppleið
eða hvort hann var knúinn hatrinu sem
gripið hafði sál hans á bersnkuárum og
hann aldrei getað losnað við. Voorhis fór
verr út úr kosningaslagnum en nokkurn
hafði órað en Nixon fékk illt orð á sig fyr-
ir ódrengilegar baráttuaðferðir en hann
hélt áfram ótrauður og beitti sömu belli-
brögðum þegar hann bauð sig fram til
öldungadeildar árið 1950.
Voorhis átti auöuga að og lauk lagaprófi
frá Yale. Hann var sósialisti á yngri árum
sinum og notaði hluta af auðlegð fjöl-
skyldunnar til að koma á fót heimili fyrir
munaðarlaus börn. Hann naut mikillar
viröingar innan þingsins en var talinn rót-
tækur og tók sér gjarnan fyrir hendur að
berjast fyrir vonlausum málefnum. Árið
1939 útnefndu blaðamenn hann heiðarleg-
asta þingmanninn.
Þegar Japanir, búsettir i Kaliforniu,
voru settir i fangabúðir eftir árásina á
Pearl Harbour, var Voorhis einn fárra
þingmanna sem þorðu að mótmæla þessu
athæfi. Hann hafði litlar mætur á Harry
Bridges, formanni sambands hafnar-
verkamanna, sem álitinn var kommún-
isti, en hann var þvi samt mótfallinn að
Bridges skyldi fluttur til Astraliu þaðan
sem hann var ættaður. Voorhis mótmælti
þegar Standard Oil var veittur einkasölu-
samningur við sjóherinn. Þetta aflaði
honum öflugra andstæöinga sem studdu
Nixon óspart i kosningunum.
t kosningabaráttunni lýsti Nixon þvi
yfir að kommúnistar styddu Voorhis en
lýsti sjálfum sér sem ungum, striös-
hrjáðum ættjarðarvini (hann var i
sjóhernum i striðinu en fann ekki púður-
lykt hvað þá meir) sem ætti i höggi við
eyðileggingaröfl kommúnismans. Meö
þvi að eyðileggja Jerry Voorhis má segja
að Nixon hafi gert bandariskum
kommúnistum stórgreiða þvi þeir vildu
Voorhis feigan.
Á kappræðufundum studdi leíguklapp-
lið Nixon en baulaði á Voorhis. Menn voru
sérþjálfaðir i aö hleypa upp fundum hjá
Voorhis, spyrja hann um stuðning hans
við kommúnista og ónáða hann jafnvel á
safnaðarfundum.
Nixon sigraði i kosningunum með
nokkrum yfirburðum. Voorhis sendi
honum bréf þar sem hann óskaði honum
til hamingju með sigurinn. Nixon svaraði
þvi ekki en heimsótti Voorhis siðar á
skrifstofu hans til að biðja hann um lista
yfirstuðningsmennhans. Voorhis reiddist
þessari ósvifni en hélt róseminni.
Það sem bjargaði Nixon, eins og svo oft
siöar, var það að hann gekk frá andstæð-
ingi sinum þunglyndum og miður sin og
eins var það að fréttamenn greindu þá
ekki jafnmikiö frá baráttuaöferðum og
siðar varð.
Arið 1946höfðu einkum tveir hópar illan
bifur á Nixon. Hinn fyrri var sá þriðj-
ungur ibúanna i Whittier, heimabæ hans,
sem kaus hann ekki, og hinn hópurinn
voru þingmenn, bæði demókratar og
repúblikanar, sem gátu ekki fyrirgefið
honum meðferöina á Voorhis.
Aðstoðarmaður Voorhis, Stanley Long,
bar seinna lygarnar upp á Nixon sem
svaraði: „Auðvitað vissi ég að Jerry
Voorhis er ekki kommunisti en aðalatriðið
er að sigra. Þú ert alltof barnalegur”.
Nixon var jafnhreinskilinn og fullur fyrir-
litningar þegar hann sagði i viðtali við
blaðamann: „Voorhis var hugsjóna-
maður, eins konar Don Quixote. Hann
afrekaði ekkert sérstakt.”
Þegar Richard Nixon f luttist burt úr Hvíta húsinu
eftir Watergate-hrakfarirnar hélt hann ræðu yfir
starfsfólki forsetaembættisins á kveðjustund.
Hann játaði ekki sekt sína fremur en í afsagnar-
ræðunni kvöldið áður en lét móðan mása um f jöl-
skyldu sína, þar á meðal föður sinn sem dó meðan
Dick var varaforseti.
Hann komst m.a. svo að orði: ,,Það sem þetta
þjóðfélag þarfnast er góðir bændur, góðir kaup-
sýslumenn, góðir pípulagningamenn (hér rak hann
í vörðurnar því orðið hefur víst minnt hann óþægi-
lega á Watergate), góðir smiðir.” En orðið smiðir
minnti hann á föður hans:
Sitthvað
um sálarlif forsetans alræmda
holrjarpncrti/r/n/~?Fostudagur 9- október 1981
Hvers vegna var
Nixon
svona lyginn?