Helgarpósturinn - 05.02.1982, Qupperneq 19

——^^Q3r/DOSfUrÍnrL-Fös\udagur 5. febrúar 1982
Jf' r r
19
7 unnn.
Frankie-boy og Gunnar fara á kreik
A þriöjudaginn birtist i Dag-
blaöinu & Visi frétt um aö
islenska sjónvarpiö ætti von á
sendingu frá Ameriku. Þar var
á ferö sjónvarpsþáttur um Pól-
land sem geröur var aö undir-
lagi Ronalds Reagan forseta
woodstil. Skemmtikraftarnir
eru ma. gamli mafiósinn Frank
Sinatra, Barbra Streisand og
sænsku glókollarnir i Abba.
Auk þessara stjarna skemmt-
anaiönaöarins eru aörar stjörn-
ur úr annarri iöngrein. Skal þar
Fjölmiðlun
e!t*r Þrós< Haraldsson
Bandarikjanna. Ékki kvaö
Pétur Guöfinnsson, fram-
kvæmdastjóri Sjónvarpsins,
ákveðiö hvort þátturinn yrði
sýndur — hann yröi skoðaöur
fyrst.
Umgetinn þáttur hefur veriö
mikiö til umræöu um allan heim
undanfarnar vikur. Þarna er á
feröinni mikiö sjó, blanda af
skemmtiefni og ávörpum
þjóðarleiðtoga i besta Holly-
fyrstan teija Reagan sjálfan, en
meö honum eru ýmsir helstu
leiötogar Vesturlanda: Magga
Thatcher, Helmut Schmidt,
Mitterrand og Gunnar Thorodd-
sen ásamt sæg annarra.
Tveir þjóöarleiötoga
Nató-landa sem leitaö var til um
þátttöku neituöu aö vera meö:
Anker Jörgensen hinn danski og
Hollendingurinn Van der Agt.
Ekki var hins vegar neinn bil-
bug að finna á oddvita tyrk-
nesku stjórnarinnar, hershöfð-
ingjanum Evren, gott ef hann
bauð sig ekki sjálfur fram.
Neitun þeirra fyrrnefndu á
sér ma. skýringu i þátttöku þess
siöastnefnda. Þaö er nefnilega
útbreidd tilfinning i Evrópu —
og að mér skilst i Bandarikjun-
um lika — aö þetta Póllandssjó
Reagans lykti ansi mikið af
hræsni. Ekki nóg meö aö hann
skuli leggja blessun sina yfir
þátttöku leiötoga tyrknesku
herforingjastjórnarinnar sem
stendur i margfalt grimmilegri
blóöverkum en sú pólska. Ofan
á þaö bætist aö sömu helgina og
Reagan ætlar aö sýna þáttinn
tilkynna embættismenn hans að
nú sé ætlunin aö auka hernaöar-
aöstoö Bandarikjanna viö her-
stjórnina i E1 Salvador, þar sem
menn eru myrtir tugum og
hundruöum saman dag hvern.
Það er Upplýsingastofnun
Bandarikjanna sem stendur
formlega fyrir gerö þáttarins —
sú sama og rekur Menningar-
stofnun Bandarikjanna á Haga-
melnum. Þátturinn var boðinn
...
Breski teiknarinn JAK er glöggur
á fyndnari hliöar mannlifsins.
Hér segir eiginmaöur Möggu
Thatcher viö hana:—Heyröu
Magga min, er þetta samband
ykkar Reagans ekki oröiö helsti
náiö?
til beinnar útsendingar um
gervihnött hvert sem var i
heiminum. En flestar sjón-
varpsstöövar i Vestur-Evrópu
hikuðu viö aö taka tilboöinu.
Þær vildu skoöa gripinn fyrst.
Það ætlar islenska Sjónvarpið
lfka aö gera og er þaö vel.
Vonandi endar sú athugun meö
þvi að þættinum veröi hafnaö.
Þetta segi ég án þess aö hafa séö
þáttinn og þó ég efist ekki um að
frá faglegu sjónarmiði er hann
áreiðanlega mjög vel geröur.
Ég segi þetta af þvi aö þaö er
pólitisk ólykt af honum.
En ef sjónvarpib ákveöur aö
sýna þáttinn — styttan eöa ó-
styttan — er þaö lágmarkskrafa
aö aftan i hann veröi hnýttar
umræöur,-um Pólland, um utan-
rikisstefnu Bandarikjanna og
um efni þáttarins.
Eins og áöur segir neitaöi
Anker Jörgensen aö vera með.
Hann hefur greinilega til aö
bera meiri pólitiska reisn en
sumir aörir. En Danir geröu
sjálfir þátt um Pólland sem var
liöur i fjársöfnunarherferö á
borö við þá sem hér fór fram.
Um þann þátt var skrifað i
danska blaðiö Information, og
hafði höfundurinn, Knud Holst,
ma. þetta ab segja um svona
þáttagerð:
„Hún endar óhjákvæmilega i
þeirri yfirborðsmennsku sem
breytir allri neyö — sé hún nógu
dramatisk og rétt sviösett — i
sjóbissnis.”
En meðal annarra oröa: i
hvers umboði talaöi Gunnar
Thoroddsen i þættinum? Var
þátttaka hans borin undir rikis-
stjórnina, eöa var hann þarna
sem einstaklingur?
MYNDIR Á KVIKMYNDAHÁTÍÐ
Að vera í
jafnvægi
Systur, eða vogarskálar
hamingjunnar. (Schwestern
oder die Balance des Gliicks).
Vestur-þýsk. Argerð 1979.
Handrit og leikstjórn: Marga-
rethe von Trotta. Aöalhlutverk:
Jutta Lampe, Gudrun Gabriel,
Jessica Friih, Reiner Delven-
thal.
Þetta er saga um manngildi,
— um þaö að vera „sterkur” og
„veikur”, yfirmaöur og undir-
maöur, karl og kona, foreldri og
barn, um þaö hvernig maöur
stjórnar lifi sinu eða lætur
stjórnast. Sagan er sögð i ljósi
lifs tveggja ungra kvenna,
systra, og þess fólks sem þær
umgangast. Mynd Margarethe
von Trotta einkennist af áber-
andi dúalisma, tvihyggju sem
gegnsýrir alla mótun efnisins og
skapar finlega togstreitu milli
skauta hennar, — togstreitu
sem menn geta skoðaö sálfræði-
lega, félagslega, pólitiskt,
mýstiskt, eftir þvi sem þeim
býöur við aö horfa. Togstreitu
sem i lokin breytist i jafnvægi.
Systur er listaverk hvernig sem
á hana er litiö. Hún minnir
óneitanlega stundum á myndir
Ingmars Bergman, en ein-
kennist af skýrari linum en
myndir hans, bæöi efnislega og
filmiskt. Hér er allt hreint og
klárt, hvergi tilgerð eöa tákna-
grugg, og leikur kvennanna sem
eru öxull myndarinnar veröur
lengi i minnum haföur. — AÞ.
Kiámmyndir
„Atgangshörö og tilfinninga-
rik heimildarmynd um klám-
heiminn. Sterkt framlag tíl um-
ræðu um konur og ofbeldis-
hneigð”. Svo segir i auglýsingu
þessarar myndar og hér er
hvert orð satt og rétt. Engin
ástarsaga lýsir ferðalagi
tveggja kvenna, — kvikmynda-
gerðarmanns og nektardans-
meyjar — inni iðnað þann sem
gerir kynhvötiria að bissniss.
Hér er viða greindarlega að
verki staðiö og tilfinningahitinn
kemur heldur ekki i veg fyrirað
húmor geti notið sin. Réttlát
reiði er nefnilega ansi oft bit-
laust vopn þegar henni er beitt
einni sér. Og þegar menn tala
Kvikmyndir
eftir Arna Þórarinsson Guðlaug
Bergmundsson og Björn Vigni Sigurpálsson
um klám þarf húmorinn að vera
I lagi.
Mörg atriði myndarinnar eru
býsna eftirminnileg. En ég held
að þrátt fyrir sannleiksgildi
fyrrnefndrar auglýsingar þá
fjalli Engin ástarsaga i botn-
inum ekki um klám. Hún fjallar
um firringu, vélgervingu mann-
eskjunnar og samskipti
kynjanna þegar aldagömul
hlutverk þeirra eru að ganga
sér til húðar. Dæmi um þetta er
langtsamtalsatriði með hjónum
sem bæði eru rithöfundar og er
afar hreinskilin lýsing á mann-
eskjum sem varla vita hvaðan á
þau stendur veðrið lengur. Enda
gerir Engin ástarsaga ekki til-
raun til að skilgreina viðfangs-
efni sitt, —I myndinni er hvergi
reynt að komast til botns i þvi
hvað sé klám og hvaö ekKi.
Enda er það háll is eins og allir
vita. —AÞ.
og
kynímyndir
Engin ástarsaga (Not a Love
Story — A Film about Porno-
graþhy). Kanadisk. Argerð
198). Handrit og stjórn: Bonnie
Sherr Klein, ásamt Lindu Lee
Tracey.
Engin ástarsaga—annar höf-
undurinn, nektardansmærin
Linda Lec Tracy (i miðið)
prófar að sitja fyrir hjá tima-
ritinu Hustlcr.
E/dhugi?
Eldliuginn (Tulippáá) Finnsk,
árgerð 1980. Leikendur: Asko
Sarkola, Bea Mauranen, Kari
Frank, Ritva Julianto. Handrit
og leikstjórn: Pirjo Honkasalo
og Pekka I.ehto.
Finnsk kvikmyndagerð hefur
látið æ meira að sér kveða á
undanförnum árum og hlotið
mikið lof. Má þar nefna mynd-
ina Jörðin er syndugur söngur,
sem hér hefur verið sýnd.
Eldhuginn mun vera fyrsta
kvikmyndin i fullri lengd, sem
leikstjórarnir Pirjo Honkasalo
og Pekka Lehto gera og ber hún
vitni um stórhug þeirra. Bæði er
það að myndin var dýr i fram-
leiðslu( Þau voru vist átta ár að
safna fyrir henni), og auk þess
fjallar hún um timabil i sögu
Finnlands, sem er mjög við-
kvæmt enn þann dag i dag,
nefnilega þá atburði sem leiddu
til misheppnaðrar byltingartil-
raunar rauðliða árið 1918.
Myndin er þó fyrst og fremst
saga rithöf undarins Maiju
Lassilla og þátt hans i pólitiskri
umræðu sins tima. En Maiju
Lassilla var aðeins eitt af dul-
nefnum Algot Lassilla, og hefur
lif hans veriö huliö fram til
þessa.
Eldhuginn er myndrænt séð
einstaklega falleg mynd og
mörg atriðin ákaflega fallega
upp byggð, en dramatiskt finnst
mér hún ekki vera eins sterk og
hægt er að imynda sér að hún
hefði getað orðið. Hún er þó gott
dæmi um að Skandinavar geta
gert góðar myndir, og sýnir svo
ekki verður um villst, aðFinnar
eru nú orðnir einna fremstir
Norðurlandaþjóöa i kvik-
myndagerð. -gb
Á bak við
framhiiðina
Snjórl Neige). Frönsk, árgerð
1981. Leikcndur Juliet Berto,
Jean-Francois Stevenin, Robert
Liensol, Paul Le Person. Leik-
stjórar: Juliet Bcrto og Jean-
Ilenri Rogcr.
Snjór er fyrsta leikstjórnar-
verkefni þeirra Juliet Berto og
Jean-Henri Roger, en þau eru
þó ekki byrjendur i kvikmynda-
heiminum. Juliet Berto er
margreynd leikkona, með mikla
reynslu að baki hjá mönnum
eins og Godard og Rivette. Je-
an-Henri Roger hefur aftur á
móti unniö meö Godard á bak
við vélina, jafnframt þvi sem
hann hefur um langt árabil
kennt kvikmyndagerð i Paris.
Það kemur manni þvi ekki
beintá óvart, að mynd þeirra er
i flesta staði mjög vel heppnuð,
og ekki beint byrjendabragur á
henni.
Myndin gerist i Pigalle hverf-
inu i Paris og sýnir fólkið, sem
lifir þar og deyr; eiturlyfjasala,
mellur, dópista o.f 1., og er yfir-
lýst markmið höfundanna að
skyggnast á bak viö framhlið-
ina, sem blasir viö túristum,
sem spóka sig um þetta hveríi.
Allt yíirbragð myndarinnar
er mjög fersktog ber vott um
mikla næmi höfundanna. Per-
sónurnar eru allar ljóslifandi og
oft hefur maður á tilfinningunni,
að þetta sé ekki kvikmynd meö
skrifuðu handriti, svo eölilegur
og áreynslulaus er leikurinn.
Snjór er tvimælalaust ein af
betri kvikmyndum frönskum
hin siöari ár og ætti enginn aö
láta hana lram hjá sér fara.
— GB
Kennsiustund
Kona fluginannsins (eöa er
ekki hægt að hugsa um neitt).
Frönsk. Argerö 1981. Handrit
og stjórn: Eric Rohmer. Aöal-
hlutverk: Philippe Marlaud,
Marie Rivére, Anne-Laure
Meury, Mathieu Carriére.
Leiðir okkar Eric Rohmer
hafa ekki legið saman hér i bió
siöan hann heillaöi mig á mánu-
dagsmyndunum i gamla daga
með heimspekilegum og siö-
fræðilegum stúdium sinum á
borð viö Hnéö á henni Klöru.
Sumir eru aö reyna aö segja
mér aö ég megi hrósa happi yfir
þvi aö hafa misst af siöari tima
myndum hans svo sem
opnunarmynd siöustu hátiöar,
þó ég eigi bágt með aö trúa þvi.
Endurfundirnir viö Rohmer
núna á Kvikmyndahátiðinni
voru amk. svo ánægjulegir aö
ég saknaöi þess aö hafa misst
við hann tengslin.
Sannast sagna finnst mér
meö ólikindum hversu listilega
Rohmer tekst aö spinna töfravef
úr jafn einföldu — og mér liggur
viö aö segja auviröilegu efni
og i Konu flugmannsins, aö snúa
hallærislegum krytum ungra
Systurnar — Jutta Lampe og
Jessica Friih lcika afburöa vcl i
þcssari næmlegu þýsku mynd.
elskenda upp i spennu og
skemmtilegheit, og takast þetta
allt saman án þess að láta á-
horfandanum nokkru sinni finn-
ast annað en hann sé að upplifa
þarna blákaldan veruleikann.
Slikt er ekki á færi nema snill-
inga, þótt efniviöurinn sé e.t.v.
ekki nægilega krefjandi og
metnaöarfullur til að maöur
geti gefið Konu flugmannsins
stimpilinn snilldarverk.
En það sem situr þó kannski
fyrst og fremst eftir þegar
maöur hugsar til baka til þess-
arar myndar er þaö,hvilikan
lærdóm islenskir kvikmynda-
gerðarmenn geta dregiö af
þessari kvikmynd Rohmer.
Hann sækir efnið i hversdags-
leika dagsins i dag og tekur
fyrir efni sem gæti verið sótt i lif
fjórða eða fimmta hvers ung-
mennis, nefnilega um þann
skritna kokteil mannlegra til-
finninga, sem kallast heilbrigö
ást og heilbrigö afbrýöisemi.
Ollum kostnaöi viö myndina er
greinilega haldiö niöri, raun-
verulegt umhverfi notaö meira
og minna sem leikmynd eba
umgjörð um dramatikina. t
þessari mynd eru þeir varla
nema 6 leikararnir sem hafa
rebliku og ekki nema þrir sem
eitthvab mæöir á. Vissulega
glatast eitthvað af litatónum
filmunnar, sérstaklega inniat-
riðunum, en alls ekki á þann
hátt að þaö gerist á kostnaö
framsetningar efnis. Innihaldiö
skiptir þarna eins og jafnan
meira máli en umbúnaöurinn.
Og svona eigum viö lika aö
bera okkur að, eigi gerö leikinna
mynda aö veröa hér grósku-
mikil listgrein i framtiöinni.
—BVS.