Helgarpósturinn - 05.11.1982, Blaðsíða 14

14.
Föstudagur 5. nóvember 1982
J~!ek
jSésturíhn
Brynjar Kvaran, stjarna íslandsmótsins I handbolta:
Brynjar: „Garðbæingar hafa stutt okkur einstaklega vel“.
Kominn úr tveggja
ára „útlegðTT
Brynjar Kvaran hefur öðrum
fremur verið stjarna Islands-
mótsins í handknattleik í vetur.
Hann hefur varið mark Stjörn-
unnar úr Garðabæ, þess liðs sem
mest hefur komið á óvart í fyrstu
deildinni, og varið eins og hetja.
Fyrir tveimur árum var Stjarn-
an eins og hvert annað meðal
þriðjudeildarlið í handboltanum.
En í fyrra unnu þeir sig upp í aðra
deild, og síðastliðinn vetur gekk
þeim afbragðsvel þar. I vor
tryggði félagið sér því rétt til að
keppa í fyrstu deild og það sem af
er haustinu hafa þeir leikið eins
og.. tja,-stjörnur. Þess berþó að
geta að liðið hefur tekið breyting-
um. í haust fengu þeir vænan liðs-
auka - Heimir Karlsson kom frá
Víkingum, Guðmundur Þórðar-
son frá ÍR, Ólafur Lárusson kom
úr KR og Brynjar Kvaran gekk í
liðið í haust úr KR.
„Við undirbjuggum okkur
mjög vel fyrir mótið, og ég tel að
það hafi mest að segja“, sagði
Brynjar þegar hann var spurður
hverju hann þakkaði helst hinn
góða árangur Stjörnunnar, sem
nú er í öðru sæti fyrstu deildar-
innar. „Við byrjuðum að æfa í
júní og höfum æft vel síðan.
Áhuginn hjá leikmönnunum hef-
ur verið mikill, og baráttan í
liðinu eftir því, og svo höfum við
verið studdir einstaklega vel af
Garðbæingum. Við höfum ekk-
ert getað leikið á heimavelli okk-
ar hér í Garðabænum, en samt
hafa áhorfendur stutt okkur í öll-
um leikjunum eins og á heima-
velli væri. Það hefur ef til vill haft
úrslitaáhrif, vegna þess að þeir
leikir sem við höfum unnið hafa
verið mjög tvísýnir."
Brynjar var í KR í fyrravetur,
en hann vakti fyrst athygli sem
markvörður fyrir nokkrum árum
sem Valsmaður. Þá varð hann
m.a. fyrirliði unglingalands-
liðsins og lék nokkra leiki með
landsliðinu. „Síðustu tvö árin er
ég búinn að vera í hálfgerðri út-
legð, í íþróttakennaraskólanum á
Laugarvatni, og hef því ekki get-
að æft mjög vel. Mig var því farið
að þyrsta í að komast í almenni-
legt form“, sagði Brynjar þegar
hann var spurður hversvegna
hann væri farinn að verja svona
vel. „Svo held ég að fyrirkomu-
lagið hér henti mér mjög vel“,
bætti hann við. „Hér verð ég að
standa mig. Það er stólað á mig,
og það hvetur mann áfrarn".
Nánast allur tími Brynjars fer í
íþróttir. Á daginn kennir hann
við skólana í Garðabæ og á
kvöldin og um helgar þjálfar
hann krakkana og sjálfan sig þess
á milli. Hann var spurður hvort
þetta væri nokkurt vit.
„Það er náttúrulega spurning.
Það fer gríðarlegur tími í þetta.
En á meðan maður getur fléttað
svona saman starfi og aðal áhuga-
máli, og meðan áhuginn er svona
mikill - jú, þá held ég að þetta sé
ekki svo vitlaust“.
Svona fara menn að: Þykj-
ast vera í nauðum staddir,
en eru að halda framhjá.
Hjálpartæki
þeirra
ótrúu
Að framhjáhald er stundað um
allan heim, eru ekki ný sannindi.
Það er hinsvegar nýlega að fram-
leiðsla er hafin á ýmsum hlutum
til að gera það auðveldara og ör-
uggara fyrir þátttakendur. Upp-
fínningamaðurinn Mason Zel-
azny er enginn asni. Hann vissi
sem var að fólk sem er að pukrast
fram hjá mökum sínum mælir sér
yfirleitt mót við ástvininn á veit-
ingastöðum eða börum. En lág-
vær eða hávær tónlist þessara
staða og glasaglaumur, er ekki
nógu skemmtilegt bakhljóð þegar
fólk hringir heim og segist þurfa
að vinna frameftir.
Hann útbjó því sérstaka síma-
klefa til að selja veitingastöðum á
vesturströnd Bandaríkjanna, þar
sem hann býr. Þeir eru svipaðir
venjulegum símakiefum, nema
hvað að auki er í þcim segul-
bandstæki. Af því er hægt að
velja margskonar hljóð til að
leiíca á meðan símtaliö heim fer
fram. Þannig getur þú kallað
fram umferðarnið og sagst vera
fastur í umferðaröngþveiti,
óveðurshljóð og sagt að strætó-
ferðir hafi fallið niður, hægt er að
kalla fram hljóð sem heyrast
gjarna á snyrtistofum og svo
framvegis. Ef ýtt er á einn takk-
ann berast meira að segja hljóð
sem fylgja fangelsum.
Þar er komið að kjarna máls-
ins. Zelazny segir nefniiega að
fleiri geti notað símakléfann en
þeir sem elskast á laun. „Þetta er
líka fyrir grínista“, segir hann, og
bætir við að þá fyrst lærirðu
hverjir eru þínir bestu vinir þegar
þú hringir úr fangeisinu og biður
um hjálp!
Klefarnir renna út.
Allir vildu Erró
kveðið hafa
íslenski myndlistamaðurinn
Guðmundur Guðmundsson gengur
undir alþjóðlega listamannsnafn-
inu Erró sem kunnugt er. Fyrir
skemmstu var haldin vegleg sýning
á verkum hans í Norræna húsinu og
var þá talað um að loksins væri
Erró „kominn heim“.
En í Frakklandi, þar sem Guð-
mundur hefur lengst af verið bú-
settur, er hinsvegar litið á Erró sem
franskan listamann. Til marks um
þetta er að þegar Miteirand Frakk-
landsforseti fór í opinbera heim-
sókn til Japans fyrir nokkru var
send af því tilefni þangað sýning
með verkum helstu fulltrúa
franskrar nútímalistar, og hélt sú
sýning áfram um Asíu. í tengslum
við þessa sýningu var gefin út bók
um þá sem þarna áttu verk. For-
síðu bókarinnar prýddi einmitt
mynd eftir Erró.
Bleyjur prófaðar
— en á hverjum?
Könnun néytendasamtakanna á
hamborgurum vakti nokkra at-
hygli ogjafvel gleði þeirra sem best
komu út úr könnuninni. Er haft
fyrir satt að hamborgarasalan á
þeim stöðum sem framleiddu bestu
hamborgarana samkvæmt könn-
uninni hafí aukist stórlega, til dæm-
is á Svörtu pönnunni.
Næsta verkefni Neytendasam-
takanna af þessu tagi verður að
gæðaprófa barnableyjur, innfluttar
jafnt sem íslenskar. Ekki er fylli-
lega ljóst hvernig stjórnarmenn
samtakanna hyggjast standa að
þeirri prófun, hvort þeir reyna
bleyjurnar sjálfir eða hvort þeir fá
yngstu borgara landsins í lið með
sér, en víst er að niðurstöðurnar
geta orðið forvitnilegar. Er ástæða
til að þakka þessum samtökum sem
alltof lengi hafa verið nánast óvirk í
svona könnunum fyrir athafna-
semina.
Við erum ekki aldeiiis laus við stingandi skorkvikindi á íslandi. Þriðja vespu- eða geit-
ungstegundin fannst í sumar og auk þess eru til þrjár stingandi býflugnategundir.
Ný geitungstegund á islandi:
„Stinga ekki nema
þeir séu áreittir”
Við höfum löngum hrósað happi
yfir því að á Islandi væru engin
mannskæð skordýr. En því miður
höfum við rangt fyrir okkur. Hér
hefur alla tíð verið ein býfíugnateg-
und, og á undanförnum árum hafa
bæst við tvær nýjar, auk tveggja
vespu- eða geitungstegunda. Og öll
eiga þessi skordýr það sameiginlegt
að þau stinga.
Þriðja geitungstegundin bættist
svo í faunu landsins í sumar. Þrír
starfsmenn Skógræktar ríkisins í
Hvammi í Skorradal gengu af til-
viljun fram á geitungabú hangandi
í tré, fyrsta geitungabúið ofanjarð-
ar sem fínnst á landinu. Áður höfðu
fundist tvö bú neðanjarðar, bæði í
Reykjavík.
Skógræktarmennirnir gerðu
Jóni Gunnari Ottóssyni skordýra-
fræðingi á Rannsóknastöð Skóg-
ræktarinnar að Mógilsá viðvart.
Hann fór þegar á staðinn og tók
búið með sér til baka.
- Ég hélt að búið væri tómt og
lagði það á skrifborðið mitt, en
fljótlega tóku geitungarnir að
skríða út, mér til mikillar ánægju.
Það þýddi að ég gat gengið úr
skugga um hverskonar geitungar
þetta voru, segir Jón Gunnar við
Helgarpóstinn og sýnir okkur þá
völundarsmíð sem geitungabú er.
í ljós kom, að þama var um að
— segir Jón Gunnar
Ottósson skor-
dýrafræðingur
og gleðst yfir
þessum
tilkomumiklu
skepnum
ræða Vespula norwegica, sams-
konar geitunga og lifa allt frá
Norður-Skandinavíu suður til Eng-
lands. Þar sem þetta bú gekk svona
vel í sumar má ætla, að þessi nýja
geitungstegund hafi sest hér að
líka.
Þótt þetta sé eina búið af þessari
gerð sem hefur fundist hér má bú-
ast við því, að fleiri séu þar sem
skilyrði eru fyrir þau, bæði í
Skorradal og víðar á landinu. En
hvernig geitungarnir hafa borist til
landsins er erfitt að segja. Þó er
líklegast að þeir hafi borist með
trjáplöntum sem eru fluttar inn
með rótum og í gámum, segir Jón
Gunnar.
Búið gera vespurnar þannig, að
þær skrapa börk af trjám, tyggja
hann og blanda með lími. Þannig
búa þær til pappírskvoðu sem búið
er gert úr. Belgur búsins er úr
þykkum pappa en inni í því eru
plötur, og neðan á hverri plötu
tugir af litlum, sexstrendum hólf-
um. í þessi hólf verpir drottningin
eggjum og þar alast lirfurnar upp.
Þær verða síðan að ófrjóum kven-
dýrum, sem hjálpa til við að klára
búið og sjá um að ala upp nýtt ung-
viði. Búið sem fannst í Skorradaln-
um er 20 sentimetrar í þvermál, og
Jón Gunnar álítur að þar sé rúm
fyrir allt að þúsund geitunga.
- Er nokkur ástæða til að
gleðjast yfir þessum nýja landnema
- eru geitungar ekki bara til ama án
þess að gera nokkurt gagn?
- Það er vissulega gagn að þeim.
Þeir éta fiðrildalirfur og önnur
skordýr, auk þess sem þeir eru fal-
legir fyrir þá sem hafa gaman af
þessum tilkomumiklu skepnum.
Og þótt þeir geti stungið gera þeir
það ekki nema þeir séu áreittir.
Á sumrin er mikið að gera hjá
geitungunum. Þeir eru önnum
kafnir við að draga að efni í búið og
fæða ungviðið. En þegar haustar
og allt starf er búið verða þeir svo-
lítið ruglaðir og pirraðir og vita
ekki hvað þeir eiga að gera af sér.
Þá er hugsanlegt að þeir verði svo-
lítið árásargjarnir verði þeir fyrir
áreitni, segir Jón Gunnar Ottósson
skordýrfræðingur að lokum.
Svo er bara að bíða og sjá hvað
næsta sumar ber í skauti sér og fara
að öllu með gætni rekist menn á
þennan nýja landnema í íslenskri
náttúru - geitung eða vespu í bú-
um, hangandi í trjágreinum.
ÞG.