Helgarpósturinn - 20.10.1983, Page 12

ncigarpðsisvíðialið: Sleinqrfinur j. Sigiússon
Yngsti þingmaðurinn okkar og fjölskylda hans hafa búið um sig undir
nokkrum kvistum austast í Gerðunum. Vistleg íbúð — en þó óravegu frá
þeirri hugmynd, sem e'g býst við að fólk geri sér almennt um þingmannabú-
staði. Helst dytti manni í hug að þarna byggi námsfólk. Engin áhersla virð-
ist lögð á stofuprjál.
Steingrímur J. Sigfússon segir að þetta dugi þéim ágœtlega. „Það er hlý-
legt hérna undir súðinni og útsýnið leynir ásér“. Séð út um stofugluggann
breiðir Esjan úr sér í heild. Þarna er líka norðausturstrandlengja höfuð-
borgarinnar, illa farin af skipulagi, iðnaðarhverfið við Elliðavog, iðnaðar-
hverfið á Ártúnshöfða, Grafarvogurinn... „Já hver fjárinn, þarna hefðu
getað risið fallegustu íbúðarhverfi íReykjavík“, segir Steingrímur. Hann er
Þistill í báðar ættir, fœddur fyrir 28 árum og uppalinn á Gunnarsstöðum
í Þistilfirði. Hann var að taka sœti í fyrsta skipti á Alþingi: Háttvirtur 4.
þingmaður Norðurlandskjördœmis eystra. Alþýðubandalagsmaður, jarð-
frœðingur að mennt.
Steingrímur er glettinn maður og örlögin glettast við hann á móti. Allt
í góðu. Þannig hefur það einhvern veginn œxlast að þau fáu ár sem Stein-
grímur hefur búið í Reykjavík hafa nœstu nágrannar hans jafnan verið for-
ystumenn í Sjálfstœðisflokknum. Fyrst bjó hann í kjallaranum hjá Gunn-
ari Thoroddsen á Víðimelnum („...stórmerkilegur maður Gunnar, alveg
stórmerkilegur “.) Og nú er hann fluttur í næst-næsta hús við Friðrik Sop-
husson.
„Friðrik átti fertugsafmæli um daginn. Ég var úti í garði að setja upp
þetta grindverk þarna til að verja trjáhríslurnar sem við plöntuðum í sum-
ar. Sjálfstæðismennirnir streymdu prúðbúnir framhjá í boðið til Friðriks
ogþað var svona verið að grínast: „Ertu að víggirða hjáþér Steingrímur?“
„Ja, ætli það þýði nokkuð annað, maður býr í svo ótryggu umhverfi!““
Svona geta þeir gantast, alþingismennirnir. Utan dagskrár. En þegar
gengið er til dagskrár er það alvaran sem ræður ferðinni.
— Hvernig líst þér á þig á Alþingi, nú þegar
þú ert farinn að sitja deildar- og þingflokks-
fundi, farinn að beita þér innan þessarar
stofnunar? Finnst þér að möguleikar þínir til
að hafa áhrif á gang mála séu jafnmiklir og þú
gerðir þér vonir um þegar þú varst kosinn á
þing?
„Þingmannsstarfið leggst vel í mig og auð-
vitað vonast ég til þess að hafa einhver áhrif á
þróun tnála. Hinu er ekki að neita, að ríkjandi
skipulag á þessari stofnun hefur tilhneigingu
til að aðlaga nýliðana að sjálfu sér. Vissulega
er hætta á því að nýir þingmenn verði fljótt
„samdauna" — svo ég noti það neikvæða orð
— og hverfi fljótt inn í fjöldann. Hafi þannig
minni áhrif en vonast var til.
Það er einmitt stórt áhyggjumál hjá mér
núna í byrjun, að maður hafi lítil áhrif, sé að
skrifa upp á eitthvað sem þegar hefur verið
ákveðið. En þetta þarf ekki að vera svona
sjálfvirkt. Fólkið sjálft getur gert kröfur um
að hlutunum verði breytt. Það getur hjálpað
til og stutt við bakið á þeim þingmönnum sem
vilja breytingar.
Mér finnst þingmenn vera fljótir að verða
gamlir og þreyttir. Þeir eldast illa. Þetta er ég
mest smeykur við, og ég vona, að þing-
mennskan breyti mér ekki á þennan hátt. Það'
versta sem gæti komið fyrir, er að þing-
mennskan breytti mér í eitthvað annað en ég
vil vera“.
— Ver0h þingmenn líkir hver öðrum?
„Já, þeir steypast mikið í sama mót. Það
ætti enginn að vera lengi á þingi í einu. Menn
ættu að taka sér þvíld, þegar þeir eru orðnir
þreyttir".
— Nú varst þú um tíma umsjónarmaöur
íþróttaþátta í sjónvarpinu. Helduröu að það
hafi hjálpað þér til að komast inn á þing?
„Ég leiddi aldrei hugann að því þegar ég
datt inn í þetta hlutastarf hjá sjónvarpinu.
Það var ekki fjölmiðillinn sjálfur sem freist-
aði mín heldur jþróttir og útilíf. Ég sá að
þarna gat ég e.t.v. haft góð áhrif. Mig langaði
til að styðja við bakið á nýjum íþróttagreinum
og almennri íþróttaiðkun og útiveru. Mér
finnst að hið opinbera gæti gert miklu meira
til að stuoia að almennri íþróttaiðkun, það
þarf meira fé til uppbyggingar á þessum þætti
íþróttastarfsins, bæði til kennslu og til að
byggja upp aðstöðu.
Það var þessi áhugi minn sem varð til þess
að ég sótti um hjá sjónvarpinu í mars í fyrra.
Það er ekki rétt sem ýmsir andstæðingar hafa
haldið fram að ég hafi komist inn í stjórnmál-
in í gegnum fjölmiðla, eins og reyndar margir
aðrir þingmenn af yngri kynslóðinni. Ég fór
eiginlega öfuga leið: úr stjórnmálunum yfir í
fjölmiðla.
Ég hef alla tíð haft áhuga á stjórnmálum.
Ég byrjaði feril minn 1978 þegar ég tók fjórða
sæti á lista Alþýðubandalagsins í Norður-
landskjördæmi eystra. Þá hafði ég gert upp
hug minn í pólitíkinni fyrir nokkrum árum.
Ég held að starf mitt sem sjónvarpsmaður
um tíma hafi litlu breytt um röðun á fram-
boðslistann fyrir síðustu kosningar. Það var
lokað forval og ég var valinn til að taka sæti
Stefáns Jónssonar, fyrsta sætið. Það getur
hins vegar vel verið að það, að maður sé
þekktur úr sjónvarpinu geti haft áhrif í hinum
almennu kosningum, ég skal ekki dæma um
það“.
— Hvenær byrjaðir þú að skipta þér af
pólitík?
„Áhuginn kviknaði fyrir alvöru þegar ég
fór suður til Nýja-Sjálands sem skiptinemi.
Ég var þá 19 ára og tók þetta ár utanskóla frá
Menntaskólanum á Akureyri. Þaðan varð ég
svo stúdent árið eftir. En þarna á Nyja-Sjá-
landi hittist þannig á að ég lenti hjá mjög góðu
fólki. Þetta var ungt fólk, aðeins nokkrum ár-
um eldra en ég, og það var að byrja búskap.
Ég hafði sóst eftir því að lenda á stað þar sem
ég gæti kynnst atvinnulífi landsmanna sem
best og var mjög heppinn að lenda hjá þeim.
Þau voru mjög pólitískt þenkjandi og mjög
virk í þjóðfélagsumræðu og réttindabaráttu
frumbyggja Nýja-Sjálands, Maora. Verka-
mannaflokksfólk..“
— Svona eins og nýsjálenskt alþýðubanda-
lagsfólk?
„Já, einmitt. Þarna fékk ég mína eldskírn í
pólitískri umræðu. Ég gerðist ákafur stuðn-
ingsmaður nýsjálenska verkamannaflokksins
og agiteraði í kosningum fyrir fyrsta Maoran-
um sem tók sæti í héraðs- eða sýslunefndinni
þar sem ég bjó. Þessi frambjóðandi hafði ver-
ið góður kunningi minn m.a. úr íþróttalíFinu
þarna. Maorar heyja harða réttindabaráttu og
þó að tiltölulega gott ástand ríki í kynþátta-
málum á Nýja-Sjálandi miðað við það sem
gerist meðal annarra blandaðra þjóða, þá
vantar enn mikið upp á það að Maorar eigi
það hlutfall fulltrúa í stjórn landsins sem
fjöldi þeirra segir til um. Ég hreifst mjög af
þessu fólki. Þetta er mjög vel gert, greint og
umburðarlynt fólk. Það er eins og sósíalismi
sé því í blóð borinn — samhjálp er mjög sterk-
ur þáttur í fari þess.
Þetta ár á Nýja-Sjálandi hafði mjög mikil
áhrif á mig. Ég kynntist öðrum skiptinemum
þarna, krökkum frá Indlandi, Indónesíu og
fleiri þriðja heims ríkjum og þessi kynni veittu
mér ómetanlega innsýn í málefni þriðja
heimsins og mótuðu afstöðu mína til þróun-
arlandanna og þróunarhjálpar“.
— Hvað er það sem drífur ungt fólk eins og
þig út í framboð?
„Það er náttúrlega misjafnt eftir því hverjir
eiga í hlut. Hjá sjálfum mér er þetta ekki síst
spurning um að reyna að verða því fólki sem
ég á skuld að gjalda að einhverju liði. Ég hef
líka verið talsmaður endurnýjunar í stjórn-
■ málum hér á landi og þegar mér bauðst að
taka sæti, sá ég það sem tækifæri fyrir mína
kynslóð, fólkið sem var að vaxa úr grasi um og
upp úr 1968“.
— Hvað einkennir þá kynslóö núna, fyrir
hverju berst hún?
„Stærstu viðfangsefnin sem hafa blasað við
þessari kynslóð eru afvopnunarmálin og um-
hverfismálin. Það verða engar raunhæfar
breytingar á þessum málum fyrr en þetta fólk,
sem hefur alist upp í skugga vígbúnaðarkapp-
hlaupsins og atómsprengjunnar, fer að ráða
einhverju. Það þarf breytt gildismat til að tak-
ast á við þessi mál. Það sama má segja um
málefni þriðja heimsins. Það þarf gjörbreytta
tekjuskiptingu milli ríkja í norðri og fátækra
ríkja í suðri.
Ég held að ungt fólk sé fúsara að leysa þessi
mál en þeir sem eldri eru. En þetta verður erf-
itt viðfangs. Hvaða réttlæti er t.d. í því að þjóð
eins og Bandaríkin, þar sem búa um 6% jarð-
arbúa, skuli ráða yfir 40*% auðlindanna?
Þessu verður ekki breytt fyrirhafnarlaust, en
það sem til þarf er breytt ímynd okkar af Jörð-
inni, við þurfum að átta okkur á því, að við er-
um öll ein fjölskylda.
Það er til háborinnar skammar þessari
þjóð, að við skulum ekki enn hafa náð til-
skildu markmiði í þróunaraðstoð, að l^o
þjóðartekna renni í þróunaraðstoð“.
— Hvers vegna hefur okkur ekki tekist
þetta?
„Það virðist ekki vera nægilegur vilji fyrir
því. Þetta horfði heldur í rétta átt í tíð síðustu
ríkisstjórnar en nú er aftur stefnt niður á við
og framlögin skorin niður.
Það er mikill misskilningur að halda að við
getum einangrað okkur frá umheiminum,
burtséð frá því, að við erum náttúrlega háð út-
löndum hvað varðar útflutningsmarkaði og
verslun. Pólitískt og efnahagslegt jafnvægi í
heiminum er beinlínis háð því, að brugðist
„MINuMENIN
ELDAST IILA”