Helgarpósturinn - 31.05.1984, Blaðsíða 10

HP
HELGARPÓSTURINN
Ritstjórar: Árni Þórarinsson
og Ingólfur Margeirsson
Ritstjórnarfulltrúi:
Hallgrímur Thorsteinsson
Blaðamenn: Óli Tynes, Ómar
Friðriksson og Sigmundur
Ernir Rúnarsson.
Útlit: Björgvin Ólafsson
Ljósmyndir: Jim Smart
Handrit og prófarkir:
Hildur Finnsdóttir
Útgefandi: Goðgá h/f
Framkvæmdastjóri:
Guðmundur H. Jóhannesson
Auqlýsingar:
Stéen Johansson
Markaðsmál, söiustjórn og
dreifing: Hákon Hákonarson,
Sigþór Hákonarson.
Innheimta:
Jóhanna Hilmarsdóttir
Afgreiðsla: Ragna Jónsdóttir
Lausasöiuverð kr. 30.
Ristjórn og auglýsíngar eru
að Ármúla 36, Reykjavík, sími
8-15-11. Afgreiðsla og skrif-
stofaeru aðÁrmúla36. Sími -
8-15-11.
Setning og umbrot:
Leturval s/f
Prentun: Blaðaprent h/f
íslenskar
perlur
íslendingar eiga þess ekki
kost að veiða í bestu lax-
veiðiám landsins á besta
laxatímanum á sumrin. Þá
standa þessar perlur ís-
lenskrar náttúru aðeins er-
lendu efnafólki til boða. ís-
lensku árnar eru svo eftir-
sótt náttúruauðlind á heims-
markaði að útlendingarvirð-
ast vera tilbúnir að greiða
nánast hvað sem sett er upp
fyrir veiði í þeim, eins og
kemur fram í grein um þessi
mál í Helgarpóstinum í dag.
í þessum viðskiptum ráða
framboð og eftirspurn. Það
er með laxveiðiárnar ís-
lensku eins og önnur sjald-
gæf náttúrudjásn sem fólk
girnist, að þær eru dýrar. í
júlí, þegar mestur fiskur er í
ánum, er eftirspurnin mest.
En árnar eru hins vegar tak-
mörkuð auðlind svo að þessi
eftirspurn spennir upp verö-
ið. íslenskir laxveiðimenn
geta ekki reitt fram það fé
sem veiðiréttareigendur,
oftast bændur, setja upp á
besta laxveititímanum.
(slendingar hafa þannig
ekki efni á eigin náttúru-
auðævum. Það er skrítin og
jafnframt dálítið sorgleg
staðreynd. En staðreynd
engu að síður og við verðum
að lifa með henni meðan
lögin virða enn eignar- og
ráðstöfunarrétt bænda á
landi sínu. Samkvæmt við-
tekinni hefð eiga bændur
árnar og þeir ráða hvað þeir
gera við þær.
Tvennt mætti hins vegar
betur fara til að auka sjálf-
sagða almenna hlutdeild í
þessum gersemum íslenskr-
ar náttúru. í fyrsta lagi mætti
stjórna veiðinni betur, nýta
laxveiðiárnar þannig að allir
sem vildu gætu rennt fyrir
lax fyrir sanngjarnt verð.
Það mætti t.d. hugsa sér að
skipta ánum upp í fleiri
veiðisvæði, fleiri verðsvæði.
Og í öðru lagi mætti fylgjast
betur með fjárreiðunum í
kringum þessar veiðar, sér-
staklega gjaldeyrisskilun-
um, þar sem sannarlega
virðist pottur brotinn. Veiði-
réttareigendur, og þeir leigj-
endur sem reka árnar sem
gróðafyrirtæki, ættu að sjá
sóma sinn í því að skiia
samfélaginu öllu sem því
ber úr þessum viðskiptum,
þó ekki væri nema til að
bæta þjóðinni upp þau bitru
örlög sem óheft markaðs-
kerfi hefur búið henni í lax-
veiðimálunum.
BRÉF TIL RITSTJÓRNAR
Um vorn
minnsta bróður
Yfirleitt finnst mér jákvæð
reynsla betri en neikvæð. Þó eiga
harmasögur stundum rétt á sér ef
lesendur geta dregið af þeim lær-
dóm eða þær orðið víti til vamað-
ar. Þess vegna eru kaflar í sögu
Mundu Pálínar Enoksdóttur í síð-
asta Helgarpósti sem eiga erindi til
lesenda. Ólögmæt meðferð hins
opinbera á geðbiluðu afbrotafólki
hefur lengi þrúgað gyðju réttlætis
á íslandi.
Dómsvaldið kemst stundum að
þeirri niðurstöðu að brotafólk
gangi ekki heilt til skógar og því
komi venjuleg refsing í fangelsi
ekki að neinu haldi heldur þurfi
fólkið spítcdavist. Þá er það úr-
skurðað til að dvelja á viðeigandi
hæli eða stofnun þangað til læknar
telja það hafa hlotið nægilegan
bata til að fara frjálst ferða sinna.
En sjálft dómsmálaráðuneytið
hunsar þennan vilja dómsvaldsins
með öllu og brýtur því lög á þessu
ólánssama fólki sem á færri for-
mælendur en annað fólk á íslandi. í
stað þess að koma því fyrir á við-
eigandi sjúkrastofnun er það
stundum sent umsvifalaust austur
á Litla-Hraun og jafnvel hcildið þar
í einangrun langtímum saman. Á
Litfa-Hrauni er engin sérfræðileg
læknisþjónusta fyrir hendi og því
eru batahorfur í algjöru lágmarki.
Austur á Akurhóli býr nú eldri
maður sem var úrskurðaður í ör-
yggisgæsiu á viðeigandi stofnun á
sínum tíma en dvcildi í heil sautján
ár á Litla-Hrauni í staðinn. Og
þetta heidur áfram að gerast.
Fyrir áratug gréip um sig æði í
kjölfarið á svokölluðum Geirfinns-
málum. Þá var ráðist í að byggja
rammgert öryggisvirki á Litla-
Hrauni fyrir einhverja áður
óþekkta tegund cd stórglæpa-
mönnum. Þessi tegund hefur ekki
ennþá látið á sér kræla og því er
kastalinn óþarfur með öllu, í bili að
minnsta kosti. En sjúkir afbrota-
menn eru margir í íslensku þjóðfé-
lagi og hafa verið árum saman og
sér ekki fyrir endann á því. Því
hefði peningunum verið betur var-
ið til að reisa litla öryggisdeild við
Kleppsspítalann í Reykjavík eða
annað geðsjúkrahús. Þar fengi
geðveikt afbrotafólk loks þak yfir
höfuðið.og læknismeðferð hjá sér-
fræðingum að lögum. Þetta er
brýnt réttiætismál og svartur
blettur á bæði heilbrigðiskerfinu
og dómsmálciráðineytinu.
Nú er það ekki í verkahring geð-
lækna að velja sér viðfangsefni á
íslandi á meðan þeir vinna í al-
mannaþágu. Þeim ber að líkna öll-
um íslenskum þegnum og engcir
refjar. Ef þeir treysta sér ekki til að
sinna geðsjúku afbrotafólki þá á
heilbrigðisráðherra ekki að láta
þar við sitja heldur skipta um
lækna á geðdeildunum. Ráðherra
ber að tryggja öllum þegnum sama
rétt til að hljóta bata, og þá sér-
staklega þeim sem verst eru haldn-
ir. Bæði landslög og læknaeiður-
inn gera ráð fyrir því.
Að lokum treysti ég Helgarpóst-
inum til að hcdda áfréim að rekja
þetta mál og láta ekki deigan síga.
Asgeir Hannes Eiriksson,
áhugamaður um fangamál.
Þörf grein um
Hverfisgötu
Ég ek daglega eftir Hverfisgöt-
unni, stundum oft á dag. Ekki hefur
mér þótt Hverfisgatan ljót, leiðin-
leg, drungaleg eða jafnvel glæp-
samleg. Ekki hef ég heldur orðið
niðurdreginn eða þunglyndur eftir
ökuferð um Hverfisgötuna, en
ofangreind Iýsingéirorð veir einmitt
að finna í annars skemmtilegri og
án efa vel meintri grein um Hverfis-
götuna sem birtist í síðasta tölu-
blaði Helgarpóstsins.
Ég skcd þó viðurkenna að þessi
grein vakti athygli mína á þeirri
staðreynd, að erfitt sé að þjóna
mörgum herrum samtí'mis, en það
hefur vissulega verið hlutverk
Hverfisgötunnar um langan tí'ma.
Hún er allt í senn; ein helsta út-
akstursleiðin úr miðborginni,
íbúðargata, iðnaðar- og verslunar-
gata og auk þess eru við götuna
vinsælar þjónustustofnanir eins
og kvikmyndahús, ölkrá, mynd-
bandaleiga o.fl. Það er ekki lítið á
eina götu lagt.
En verður einhver breyting á
Hverfisgötunni í náinni framtíð?
Þessu er auðvitað erfitt að svara,
en ég hygg þó að nokkur atriði geti
haft áhrif á breytta stöðu Hverfis-
götunnar, þá vonandi til batnaðar.
í fyrsta lagi hefur lcindnotkun
norðan Hverfisgötu nýlega verið
breytt. Samkvæmt aðalskipulagi
Reykjavíkur 1962-1983 veir land-
notkun norðan Hverfisgötu meira
og minna ákveðin iðnaður og
vörugeymslur. Þrátt fyrir það hefur
þróunin orðið í cdlt aðra átt og
íbúðir og miðbæjarstarfsemi hald-
ið áfram að þróast þar, þrátt fyrir
ákvörðun um aðra landnotkun á
sínum tí'ma. Við endurskoðun á
svæðinu milli Skúlagötu og Hverf-
isgötu ákváðu borgaryfirvöld að
breyta landnotkun norðan Hverfis-
götu úr iðnaðar- og vörugeymslu-
svæði í fbúðar- og miðbæjarstarf-
semi að mestu leyti. Ég tel að þessi
ákvörðun borgaryfirvalda muni í
framtí'ðinni stuðla að því að meiri
festa komist í alla uppbyggingu á
svæðinu norðan Hverfisgötu, og
lóðareigendur þurfa ekki lengur að
búa við það öryggisleysi sem þeir
hafa gert áratugum saman varð-
andi nýtingu sinna lóða.
í öðru lagi er ég þeirrar skoðun-
ar að breytt umferðarskipulag í
miðbænum, svo og á að- og inn-
komuleiðum í miðbæinn, muni
létta á umferðinni á Hverfisgöt-
unni. Ég hef ekki trú á því, að það
sé til bóta að gera Hverfisgötuna
að tvístefnugötu. Ég tel að það
myndi auka umferðarálagið á göt-
unni til mikilla muna og það er síst
til bóta. Þær hugmyndir hafa enn-
fremur verið settar fram að stræt-
isvagnar færu Hverfisgötuna í vest-
ur, tvær akreinar yrðu fyrir strætis-
vagna og einkabíla í austur og bíla-
stæði yrðu afnumin við Hverfis-
götuna en þau eru nú u.þ.b. 80.
Þessar hugmyndir eru nú til skoð-
unar hjá skipulagsyfirvöldum.
Margt fleira mætti vafalaust fjöl-
yrða um Hverfisgötuna, stöðu
hennéir og hlutverk í náinni frcim-
tíð. Grein Helgarpóstsins Vcir þörf
hugvekja og hún minnir okkur á
hvað getur gerst þegar afskipta-
leysi og áhugaleysi ráða ríkjum um
langan tíma.
Ég vil að lokum óska íbúum og
því fólki sem starfar í hinum ólíku
starfsgreinum við Hverfisgötuna
góðrcir frcuntíðcir við götuna og
vona að Hverfisgatan verði fallegri,
skemmtilegri og að vegfarendur
verði ekki niðurdregnir og þung-
lyndir eftir ferðalag um Hverfisgöt-
una.
VilhjálmurÞ. Vilhjálmsson,
formaður skipulagsnefndar
Reykjavíkurborgar.
800 GERÐIR AF MYNDUM
Allar stæröir.
Plaköt, Art-posters
klassískar myndir
smellurammar
álrammar, trérammar
plastrammar.
MYNDIN
Dalshrauni 13 Sími 54171
Opnunartími
MÁNUD.-FIMMTUD. KL. 9-18
FÖSTUDAGA - 9-19
LAUGARDAGA - 10-17
SUNNUDAGA - 13-17
10 HELGARPÓSTURINN