Helgarpósturinn - 31.05.1984, Blaðsíða 18

SKÁK
Heimaskítsmát
Um daginn rakst ég á glefsu úr
ævisögu Billy Rose þar sem sagt
er frá skáktafli. Billy Rose var
kunnur skemmtimaður í Banda-
ríkjunum, og ævisagan nógu fræg
til þess að hún hefur verið þýdd á
dönsku, og þaðan hef ég þennan
stutta kafla:
Það var síðari hluta dags ekki
alls fyrir löngu að ég var á gangi á
50. stræti og rak augun í skilti
uppi á annarri hæð á húsi einu -
„Skákklúbbur Budnicks". Ég
labbaði þangað upp.
Þarna sátu nokkrir atvinnu-
menn við borð og tóku áskorun-
um. Það kostaði 25 sent að tapa,
en ynni maður var skemmtunin
ókeypis.
Ég settist andspænis einum
þessara manna.
„Viltu svart eða hvítt“? spurði
hann og kveikti í lélegum vindli.
,Alér er alveg sama“, svaraði
ég.
,J4afðu hvítt, það ert þú sem
borgar", sagði hann.
Ég valdi flókna byrjun sem ég
hafði lesið um í bók. Þegar komn-
ir voru f jórir leikir læddist að mér
grunur um að hann kynni ekki
þessa byrjun, því að hann lék
hratt og kæruleysisiega - en
manntafl er svo flókin viðureign
að auðvelt er að slíta heilum föt-
um, meira að segja með tvennum
buxum, við að hugsa um einn
eincista leik.
Fyrstu fimm mínútumar leið
mér alveg ágætlega. Mér tókst að
hálshöggva tvö peð fyrir honum,
sömuleiðis biskup. En skyndilega
kom drottning hans inn á sviðið
frá vinstri, hún renndi sér fram á
við þvert yfir borðið, greip peð í
lokin og hlammaði sér á reitinn
sem það hafði staðið á, grannreit
við kónginn minn, í riddaravaldi.
,3kák og mát“, sagði mótleik-
andi minn, „viltu freista hamingj-
unnar aftur?“
Ég freistaði óhamingjunnar
sex sinnum enn. En þetta var eins
og smaladrengur væri að rök-
ræða afstæðiskenninguna við
Einstein. í sjöundu skákinni veir
ég orðinn svo ruglaður að ég
rambaði beint inn í elstu gildm
skákarinnar og varð heimaskíts-
mát.
Ég var ekki upp á marga fiska
þegar ég stóð upp. „Ég er víst
ekki vel fyrirkallaður í dag", sagði
ég-
Þú skuldar mér fyrir fimm
skákir," sagði atvinnumaðurinn.
,jSjö,“ leiðrétti ég.
Hann tók blýantsstubb upp úr
vascuium og litla blokk. Svo skrif-
aði hann 25x7, margfaldaði og
fékk 1,25$ út.
„Þú reiknar af þér,“ sagði ég.
Hann reyndi aftur og fékk 225
$. Svo strikaði hann heilmikið út
og skrifaði að lokum 25 sjö sinn-
um í dálk og lagði saman. í þetta
skipti fékk hann rétt út: 1,75 $.
Ég rétti honum fimm dollara
seðil. Hann gretti sig eilítið og fór
aftur að skrifa. Hann skrifaði 5,00
$ og 1,75 $ undir, og stórt frá-
dráttarmerki. Niðurstaðan varð
4,85 $.
Að lokum leit hann á mig, dálít-
ið efablandinn, og sagði: ,£g held
þetta sé ekki cilveg rétt. Attu ekki
smærra?"
Ég lagði fimm dollara seðilinn
á skákborðið, þetta borð sem ég
hafði verið auðmýktur á. ,Þú
mátt eiga afganginn," sagði ég.
„Nú líður mér miklu betur."
Heimaskítsmát er eina orðið
sem enn lifir af þeim mörgu er
fyrr á tímum voru notuð til þess
að tákna fall kóngsins. Flest báru
þessi orð strákslegan stríðnis-
blæ, eins og þeim er sigraði hafi
þótt vegur að því að láta kné
fylgja kviði, hæða hinn fallna.
Ekki veit ég hvað fyrri tíma ís-
lendingar hefðu sagt um það mát
sem hér er sýnt, en á okkur orkar
það broslega og skemmtilega,
maður spyr sjálfan sig: hvemig í
ósköpunum gat þessi staða kom-
ið fram?
Hér er lausnin: Skákin er tefld
árið 1841 og hvítu mönnunum
stýrði Popert nokkur, einn af
kunnari skákmönnum Breta þá,
að minnsta kosti hafa geymst
nokkrar af skákum þeim er hann
tefldi við Staunton og aðra önd-
vegismeistara um þær mundir.
Andstæðingi hans kcinn ég hins
vegar ekki nafn á.
01 e4 e5 02f4gxf4
03 Rf3 g5 04 Bc4 g4
05 0-0 gxf3 06 Dxf3 Df6
07 d3 Rc6
Þetta er Muzio-bragð, klassísk
byr jun og mikið rannsíikuð á síð-
ustu öld. Hér er talið betra 7. -d5
8. exd5 Bd6.
08 Bxf4 Bh6
09 Bxc7
Og hér er Dg3 greinilega betra.
09 ...Dxf3 10 Hxf3 f6
Og hér hefði Rd4 sett hvít í
meiri Vcinda.
11 Rc3 Re5 12 Bxe5 fxe5
13 Rb5 Ke7
Hvítur hótaði bæði Rc7+ og
Rd6+-f7.
14 Hafl a6
15 Rc7 Hb8 16 Rd5+ Kd6
17 Hf6+ Rxf6 18 Hxf6+ Kc5
19 b4+ Kd4 20 c3 mát.
VEÐRIÐ
LAUSN Á KROSSGÁTU
Upp með pollabuxurnar! Þeir
á Veðurstofunni búast nefni-
lega við ansans vatnsveðri
næstu daga, einkanlega á
sunnanverðu landinu. Rigning,
þið vitið; svona dropar úr himn-i
inum! Með þessu dynur sunn-
an- og suðvestlæg átt á sunn-
anfólki, en eitthvað ætlar hún
að breyta sér áttin þegar líður
nær helgi, því góðar líkur eruá
að hún mjaki sér í austur. Þá
ættu norðanmenn að fara að
tékka á pollabuxnaforða sín-
um. Hitinn verður um tíu gráður
með þessu öllu saman.
S 6-3
H 6-5-4
T Á-8-4
L Á-D-G-6-2
S Á-K-5-2
H Á-K-9-2
T K-9-3
L 5-4
Suður spilar þrjú grönd og
vestur lætur hjartaþrist. Nú er
þitt að vinna spilið.
LAUSNÁBLS.23
5 R R. fí R s K
G £ 5 T / R fí U 5 T fí N G O L fl
R £ ) Ö r fí G u R T T / G N fl V
8 Ft /V G / N N T £ fí S £ /< / L fí L fí
R Ð £ / N 5 £ / T R I £ L V fí L S Æ L
5 R F N fí Æ R N fí R L. fí /< K / T R fí N
- 5 L / r/ € u 6 R / S J fí /< N fí ■ fí fí
/fí fl L A 5 fí R fí N /< fí R fí G L £ N s
Á- • 'o ±? fl L J fí F N / N G U R V / K fí
ú T F fí R / N 'O 5 T P ■ fí m E R i /< fí
/ V R u N N o L fí R /< fí F T / R R / N N
U V L fí N N L / N s fí N K R U N N 7T
0 R V L fí U S • fí D R fí T T u R m m fí / í>
KflUNfl fífluUfl LfíG —5 liÆólN L> JE> RflS/N NflFNfl þyNGV H\OT R Upp , 'fí NV ÚR ÞVÆTTi /. PEKS spyjfl GflBQ
SUNNfl FER fl 5)° m'flLm SKjdí-A akveeh TRJfí GR’otJuR
tónN TiUjjUG FORfln
fienn nN
1 HflR SKERfl
«3 > /YlpKI %%$Þ fíFLlK SJh L/Ð/ HflNSfí
f&kr B/r/rrír 'fí FRRKKA
mE/jt/Tp STofN UN '/ 3‘/L /nfíHfí TURrU NÖTRflÐI 5K. ST
ÞunG SK/L yr?t>/ PENJNGA STofNfí// /RHflK
'fí RLXI ÚTT. KflNNfl £>/ 5NERT /NG /ÍTTflK NflFN
úflRNS t STflUR OoRÐflR
í KVERK srflu/fli? ru/ER 5 RE/Kfl
TflLfí LUSfl EGá
SKTpnrríV £1< X / %°nRL T/fPum HERr/uR ARK/R
S'óNG HÓPfl TflNá/ — £
L 'mm /KKflp HL/mT /nG/N KKÆPfí
UNQ vfÐfl Hús TJVR/D
fíLVUR /NN 8ERT /n'fíL- KEVI7ÐI ov/Eir UR GR/N 1
£KK> 8 /Rrfí t GBYaii
r~ ö6rUN LOFT VOG AF TÚN/ KVEN T/RR
'/ 5JÖ SflmHL
LlTfí Ser/r nuÐ, -r-O RflUSA mflboR 2.£/NS ToNN’
/i /flflRRl B/KKjfl Gfímú fíN HiflHN
FIH 6K UM IÍEI5K flR 1 i 1 Rfl/iíi FLRN HjfíRfí '%
18 HELGARPÓSTURINN