Helgarpósturinn - 21.06.1984, Blaðsíða 25

t BÆNUM,
hefði reyndar verið það síðustu
fimmtíu ár að því er hann hélt sig
best vita. ,Tg fer því varla að taka
upp á því að trúa núna, hversu vel
sem þú nú biður!“Og að þeim orð-
um sögðum bjóst hann til að loka á
mig. Eitthvert hik kom þó á hann
og mér til mikillar bjartsýni opnaði
hann aftur í hálfa gátt. En það var
þá bara til þess að reka hausinn út
og spyrja mig þessarar stuttara-
legu spumingar: ,fr þetta ekki
truflandi?" Ég spurði manninn á
móti hvað hann væri að fara, blíð-
ur í rómi og vinsamlegur. ,JMei, ég
meina", hélt neftóbaksmaðurinn
áfram. „Mér hefur nú alltaf fundist
það ansi klikkað, að menn í blóma
lífsins eins og þú, skuli láta hafa sig
út í svona nokkuð!" Og svo sagði
hann ekki meira, heldur lokaði
hurðinni. Ég stóð eftir á tröppun-
um, eilítið vankaður.
A leiðinni niður stigann tók ég
að velta því fyrir mér hvort þessi
skoðun hcurs gæti átt við einhver
rök að styðjast. Þetta orð, ,Jdikk-
að“, stakk mig óneitanlega. En eiga
lítil trúfélög, um allan heim, ekki
alltaf við sterkan andbyr að stríða?
SAMLEIÐ getur varla verið nokkur
undantekning frá því.hugsaði ég
með mér. Og réttlætti síðan áfram-
haldandi trúboð mitt með þeirri
staðreynd að það hefði nú verið
trúlaus maður sem hefði notað
þetta beitta orð á mig. Blessaður
maðurinn, hugsaði ég enn, hann
veit ekki hvers hann fer á mis!
/ te og bakkelsi
Ég beygði út af Öldugötu og
ákvað að reyna næst fyrir mér á
Bárugötu. Þar var lítið hús sem
vakti áhuga minn, ekki síst sakir
þess hve garðurinn umhverfis það
var snyrtilegur. Það var smavaxin,
hokin kona nálægt áttræðu sem
opnaði fyrir mér dymar á þessu
húsi. Ég útskýrði fyrir henni erindi
mitt með undurljúfum hætti. Og
það virkaði. Hún hleypti mér inn
fyrir, bauð mér að fara úr skónum,
vísaði mér til sætis í stofunni hjá
sér, og kvaðst að því búnu vilja
laga te handa okkur, hvort ég viidi
ekki. Jú, svaraði hún fýrir mig,
þessi geðþekka kona. Ég varð tals-
vert upp með mér, tók að litast um
í stofunni sem Vcir lítil og skreytt
mjög alla vega myndum af hinum
og þessum smdlitum sem ég hafði
aldrei séð áður. Og svo var þama
líka lítill silfurkross á hillu milli
kertastjcika yfir gerviami. Failegur
gripur, hugsaði ég með mér. Svo
kom konan með te og talsvert af
bakkelsi, sem ég tók að mögla gegn
því ekkert vildi ég að hún hefði
fyrir mér. Hún hlustaði ekki á þau
mótmæli, heldur hellti í bollann
hjá mér og bauð mér að súpa á
meðan heitt væri og fá mér síðan
kökubita, en þær væm þó ekki
heimabakaðar þessar, nefnilega úr
bakaríinu, en talsvert væri orðið
síðcin hún hefði þurft að gefa allan
bakstur upp á bátinn. Það væri
bakið og líka gigtin sem hefðu séð
fyrir þeirri ánægju, já ánægju, því
hún hefði alla sína tíð haft ákaflega
gaman af öllum heimilisverkum.
Eg komst aldrei almennilega að til
að segja henni hvert erindi mitt
væri, henni virtist það minnstu
skipta, og reyndar fór svo að ég
gleymdi því eftir því sem á leið
Scunræður okkar. Þær fjölluðu
mestmegnis um hennar gömlu
góðu daga; fædd væri hún héma
suður með sjó og hefði maður
hennar stundað sjóinn, þar til
hemn einn túrinn ökklabrotnaði, og
þau hefðu þá þurft að flytjast í bæ-
inn með dóttur sína, keypt sér
þetta hús en hann hefði þá verið
byrjaður að vinna í netum. Bömin
hefðu ekki orðið fleiri, hann væri
reyndar dáinn fýrir mörgum árum,
og dóttirin byggi í Danmörku með
mcuini sínum og þremur bömum,
og þau hefðu það gott þar og hygð-
ust ekki flytja heim í bráð. Já, hún
væri dálítið einmana.
Ég stóð upp frá borðum næstum
tuttugu og fimm mínútum eftir að
mér hafði verið boðið inn í þetta
litla hús við Bámgötuna með
snyrtilega garðinn umhveríis sig.
Gamla konan fylgdi mér til dyra,
jafnelskulega og hún hafði leitt mig
til stofu. Ég kvaddi og hugðist að
því búnu rétta henni hönd mína í
kveðju- og þakklætisskyni fyrir
samræðumar, en það var þá gamla
koncui sem tyllti sér á sínar veik-
byggðu tær, rétti lítillega úr bognu
bakinu og rak mér þennan líka hlý-
lega koss á kinnina.
Ég var næstum hrærður er ég
gekk út úr húsi þessarar konu, en
þó aðallega ánægður, þó svo trú-
boðið hefði farið forgörðum með
öllu. Hitt var kannski meira um
vert, að þarna hafði ég ljáð ein-
mana sál eyra um stund; orðræðu
sem sjálfsagt hafði lengi beðið út-
rásar. Ég var hreint ekki frá því að
ég gæti gert nokkurt gagn á þess-
um vettvangi.
Milli stafs og
hurðar-trikkið
Bámgatan ætlaði greinilega að
reynast trúboði mínu vel, og því
hélt ég mig við hana. Ég tók mín
stuttu en ákveðnu skref austur eft-
ir henni, gjóaði augunum sem
endrcmær öðm hvom til himins,
nei, sólin ætlaði ekki ekki að hafa
það gegnum skýin þennan föstu-
dag, þótt hann færðist æ nær há-
degi. Bölvaður dumbungur þetta,
hafði ég hugsað áður en ég áttaði
mig á því að það er trúboðum ekki
sæmandi að blóta. Svona gmnnt
risti hann þá; blessaður guðsmað-
urinn í mér.
En starfið kallaði engu að síður.
Þarna var ég kominn upp að mynd-
arlegu steinhúsi með nýslegnum
forgarði. Fjölærar jurtir skörtuðu
sínu fegursta jregar ég gekk inn
stíginn, að því er virtist mér til
heiðurs, og ekki svo f jarri lagi þar á
göngunni að mér fyndist tilveran
brosa við mér. Það kom fimmtug
kona til dyranna þegar ég hafði
hringt þessu sígildu þrjú sem ég
var búinn að temja mér við hverjar
dyr. Og hún sagði ákveðið nei við
þeirri ósk minni um að fá að tmfla
hana svolítið með kynningu á
markmiðum SAMLEIÐAR. Það var
þá að ég ákvað að gerast djarfur. Ég
þekkti eitt einasta trikk cilvöm
heimatrúboða, sem er að troða
löppinni milli stafs og hurðar þeg-
ar fólkið vill loka okkar líka úti. Og
þetta gerði ég. En ég hefði betur
sleppt því, vegna þess að afleiðing
þessa framferðis míns varð sú að
fimmtuga konan innifyrir hvessti á
mig augun og sagði höstug: „Nei, í
guðanna bænum, fæðuP’ Mér varð
hálf hverft við þessa, þó kannski
eðlilegu, bón hennar. Eg fjarlægði
fótinn úr falsinu, bjóst til að afsaka
þetta skammarlega háttemi mitt,
en þá hafði sú fimmtuga notað tím-
ann og skellt í lás og horfið í flýti
inn á heimili sitt að því er ég best
fékk séð gegnum rúðuna í útidyra-
hurðinni.
Mér varð eilítið órótt. Efalítið
hafði ég gengið of langt þama. Það
var ekki laust við að ég skammað-
ist mín. Ég hugleiddi um stund að
snúa aftur til konunnar og biðja
hana afsökunar fyrir mig og þá
kannski ekki síður SAMLEIÐ í heild
sinni. En þegar mér varð litið um
öxl sá ég hvar hún fylgdist með
mér út um stofugluggann sinn —
þóttist vera að vökva blóm þegar
augnaráð okkar mættist — og þar
með sá ég að líkur á fyrirgefningu
voru hverfandi litlcir: Slíkt var
augnaráð hennar gegnum stóris-
inn.
.hann gengur inn fyrir...
Svarti hundurinn, sem gerði út um frekara trúboð
þessa Ijóshærða Guðsmanns í Vesturbænum.
Ég ákvað að faka mér nokkra
gönguferð um trúboðssvæðið til,
að jafna mig á þessum leiðindum
sem ég hafði komið mér í. Ég dauð-
sá eftir þessum fíflagangi mínum.
Ég hugsaði til þess hvort sönnum
trúboðum væri hætt við uppgjöf
við aðstæður sem þessar. Ég taldi
svo örugglega vera, og sú niður-
staða vcirð mér nokkur hughreyst-
ing. Líklega leita þeir — hinir fals-
lausu trúboðar — krafts og endur-
nýjunar í guði sínum, þegar eitt-
hvað í líkingu við þetta hendir þá.
En SAMLEIÐ, hinu ímyndaða trú-
félcigi mínu, hafði ekki enn unnist
tími til að semja leiðbeiningar til
guðsleitar. Þar af leiðandi sá ég
mér ekki annað fært en að berja
mér á brjóst, gleyma, og halda síð-
an mínu striki.
Komist í hann krappan
Það strik tók sjálfkrafa stefnu á
gulleitt bárujámshús við Ránar-
götu. Þáð hafði engan nýsleginn
forgarð, heldur stóð fast upp við
gangstéttina; lítið hús en smekk-
legt, utan frá að sjá. Það var ung
kona með kúst í hendi sem tók á
móti mér, líklega að skúra, hugsaði
ég með sjálfum mér. Hún leit á mig
ákaflega rannsakandi augum þegar
ég tjáði henni hverra erinda ég
hefði bankað upp á hjá henni. Efa-
blærinn í orðum hennar var og
mikill, þegar hún bauð mér að stíga
inn fyrir í anddyrið. Mér varð þvi
órótt, og leiddi snarlega hugann að
því hvort konan sæi í gegnum mig.
Hún reyndist vera framámaður í
Ungu fólki með hlutverk. Ég kikn-
aði talsvert í hnjáliðunum við þau
tíðindi. Og heldur jókst sá titring-
ur, þegar hún fór að inna mig eftir
tildrögum að stofnun SAMLEIÐAR.
Ég gjóaði augunum á útidyrahurð-
ina, sem hún hafði lokað á eftir
mér, og sagði henni að ég hefði nú
kannsld ekki alveg svo mikinn tíma
til að útskýra það allt saman fyrir
henni. Til cdlrar guðslukku tók hún
það gilt. Ég sýndi henni undir-
skriftalistana, og eftir að hafa rennt
yfir þá kvaðst hún hafa áhuga á að
fá reynsluáskrift að tímaritinu okk-
ar. Ég kvað það guðvelkomið og
hún skrifaði nafn sitt undir listann.
Síðan sagðist ég þurfa að flýta mér.
Mér létti mikið þegar ég komst
út, flýtti mér yfir götuna í hvarí frá
ölíum gluggum þessa gulleita húss
beint upp af gangstéttinni. Og
dæsti. Áður en ég vissi af hafði ég
opnað hlið að einhverju húsi þama
við Ránargötuna. Þar tók ekki
betra við. Stærðarinnar svartur
hundur skaust upp að mér. Og
s_ýndi tennumar. Þær vom stórar.
Eg reyndi að blíðka voffa, en þá
komu bara fleiri stórar tennur í
ljós. Ég gjóaði augum til himins, jú;
það væri betra að forða sér. Þetta
var ærið stökk yfir girðinguna og
greitt hlaup sem einhverjir hefðu
líklega hlegið að ef þeir hefðu vitað
að þetta var ímyndaður trúboði
sem þama hentist eftir Ránargöt-
unni undir hádegi þennan dumb-
ungsdag í júní.
Það má heita niðurstaða þessar-
ar tilraunar HP til heimatrúboðs,
að íslendingar séu nokkuð opnir
fyrir nýjum straumum í trúmálum.
Þeir em vissulega til sem loka dyr-
um, en ekki færri sem opna upp á
gátt og gefa aðkomumanni, þó ekki
sé nema tækifæri til að kynna mál-
stað sinn. Það em þá helst hund-
amir sem gefa sig alls ekki!
HELGARPÓSTURINN 25