Helgarpósturinn - 01.11.1984, Qupperneq 12

11111111111111111111111111111111111111111111111111II111111111111111M1111111111111111M11111111111 ■ 11111111111111111111111111111 ■■
VIÐ HEYGARÐSHORNIÐ
Nú œttu allir að geta piprað
eftir Guðberg Bergsson
(með glöðu geði)
Það hefur löngum verið vanda-
mál karla hvernig þeir gætu búið
lausir og liðugir (eða leikið lausum
hala, ef gripið er til táknmáls), náð
sér síðan í kvenfólk eftir þörfum,
um helgar, en verið annars lausir
við það, hinar leiðinlegu kerling-
ar, og unað sér helst við vinnu og
í bíó. En þá er mesti vandinn
óleystur: Hver á að elda? Og ekki
geta þeir alltaf verið í fæði og
þjónustu hjá mömmu.
Hvað hafa ekki margir ungir
menn hrokkið fúlir frá matborð-
inu, undan ásökunum föðurins og
spurningu:
Ætlarðu að láta hana mömmu
þína þurfa að elda ofan í þig enda-
laust?
Og það hefur ekkert þýtt að
rjúka í fússi upp frá matnum.
Mamman hefur fylgt syninum
með spurn í augnaráðinu:
Ætlar hann að pipra?
Verst er það þó þegar afi og
amma koma í heimsókn og hætta
að geta sagt að sonurinn sé alltaf að
stækka. Þegar sonurinn hefur ver-
ið að stækka í tuttugu ár, þá kem-
ur hin sígilda afaspurning:
Hvað? Ertu enn heima hjá
mömmu og pabba?
Og þá hefur sonurinn rokið í
bíó til að mylja úr sér fýluna og
fengið sér öl á eftir og súkkulaði-
kex í næstu sjoppu og ákveðið að
hitta stelpu í bílnum um kvöldið. í
framhaldi af því hefur hann
ímyndað sér ökuferð úr bænum
og uppáferð annað hvort í aftur-
sætinu eða á teppi úti í móa. Aftur
á móti hefur dagurinn oftast end-
að á reykingum í bílnum og bið
mömmu eftir að hann komi heim,
fúll; og hann hefur reynt að láta
eins og hann sjái hana ekki.
En það alversta er ef einhver í
fjölskyldunni á afmæli og fólkið í
veislunni hefur farið yfir þá sem
hafa trúlofast, hverjir hafi gifst,
hverjar séu ófrískar, hverjar hafi
fætt, og svo kemur spurningin allt
í einu: Ert þú alltaf ógiftur?
Spurningin dynur á karlmann-
inum eftir að hann er kominn yfir
tvítugt, og tilgangslaust er að
svara:
Eg er enn við nám.
Því að svarið er á takteinum:
Nú það hafa nú margir náms-
menn gifst. Er ekki...?
Og síðan kemur runan af þeim
sem hafa brotist gegnum erfitt
nám, með konu og barn. Og þá er
alltaf einhver kerling sem spyr:
Hver á að hugsa um þig í ellinni
ef þú giftist ekki?
Þetta er einmitt kjarni málsins,
hver á að hugsa um karlmanninn
í ellinni og hver á að elda ofan í
hann ef hann kvænist ekki. Þetta
með þvottinn er ieyst fyrir löngu,
líka það að gera við sokkana og
nærbuxurnar. Ógiftir karlmenn
þurfa ekki lengur að sitja undir
spyrjandi augnaráði fjölskyld-
unnar í erfisdrykkjunni eftir móð-
urina:
Ætli hann sé nú farinn að ganga
í götugum sokkum og nærbux-
um?
Ónýtum flíkum er bara hent.
Konum er óhætt að fara með
ógiftum karlmönnum heim af
dansleikjum þess vegna, þær
verða ekki settar í það að gera við
götuga sokka og nærbuxur. Það
er af sem áður var. Hinar léttfingr-
uðu íslensku morgun- og nætur-
gyðjur fá ekki stoppunál lengur
milli fingranna, fari þær heim af
böllum með ógiftum mönnum eða
ekklum. Það er nú eitthvað ann-
að. En hingað til hafa þær oft ver-
ið settar í það undir morgun að
elda ofan í þá graut. Vegna þess að
hingað til hefur eldamennskan
verið eina óleysta vandamálið í lífi
ókvæntra karlmanna, nema þeir
séu þá kokkar. En kokkar eru svo
umsetnir að þeir hafa allir kvænst
fyrir sakir þrýstings frá kvenfólk-
inu, já og jafnvel þeir sem eru nátt-
úrulausir, sem er víst afar sjald-
gæft.
En vandamái þess sem ætlar að
leika lausum hala og lifa frjáls var
leyst með pakkagrautnum. Til eru
dæmi þess að fjörgamlir karlar hafi
skilið við kerlingarnar sínar og
frelsast frá þeim með pakka-
grautnum. Fjöldi þeirra hefur far-
ið sívaxandi á dansleikjum borg-
arinnar. En það eru ekki aðeins
þeir sem fagna nýju grautargerð-
inni, heldur líka til að mynda sjó-
menn (meðal þeirra er orðið fast
máltæki: að ná sér í pjásu um helg-
ar og lifa á pakkagraut hvers-
dags), að ógleymdu því að einkum
sveskjugrautur er góður gegn
timburmönnum. Grauturinn er
hingað kominn frá Danmörku,
eins og annað gott og illt. Pálína
Ólsen hjá Félagsmálastofnuninni í
Arósum sagði við mig í gær, í sím-
tali:
Pakkagrauturinn á eftir að gera
meiri félagslega byltingu en Marx
og Engels og allar kvenréttinda-
konurnar saman lagðar. En upp-
haflega var farið að framleiða
hann sem hugsanlega fæðu fyrir
homma.
Nú er bara að bíða og sjá hvað
setur, hvort grauturinn eigi eftir
að gera alla hinsegin að lokum.
Hvað sem því líður, sagði Pálína
Ólsen, guð bíessi grautinn. En hún
hlýtur að hlæja markaðskuntan á
honum Milton Friedman.
Eftir orðalaginu að dæma
mundi ég telja Pálínu Ólsen af-
skaplega pólitískt á skjön.
MATKRÁKAN
Hungurmorð og önnur morð
Engin bylting ekki einu sinni stjórnarbylt-
ing þrátt fyrir langt verkfall og mikið áfeng-
is- og tóbaksleysi. Engin morð ekki einu
sinni morðtilraunir á stöku ráðherra sem eru
komnir langleiðina með að hungurmyrða
helstu launþegasamtök þjóðarinnar. „Sann-
lega mega þeir súpa hel, ég syrgi þá ekki fari
þeir vel,“ söngla Albert og Magnús (og nota
þarna hendingar Nóbelsskáldsins í skökku
samhengi eins og annað).
En skyldu vera framin morð í eldhúsum
landsins þessa dagana? Þeirri spurningu er
erfitt að svara afdráttarlaust játandi eða neit-
andi. Förum samningaleiðina og segjum að
flestir þeir sem leggja stund á eldamennsku
séu samsekir um morð með því að taka við
líkum, kryfja þau, matbúa og eta. Einstaka
kokkar myrða sjálfir, en ekki í eldhúsinu
heldur á heiðum uppi eða niðri við eða úti á
sjó. Sú tíð er að mestu liðin, a.m.k. á íslandi,
að menn kæfi, kyrki og roti í sjálfu eldhús-
inu, þó vissulega komi það fyrir í undantekn-
ingartilfellum.
Af lestri frábærra leynilögreglusagna Das-
hiell Hammett má ráða að hann hefur skap-
að sögupersónum sínum örlög áður en hann
upphefur söguna. Þær hefjast flestar á morði
og síðan veit Guð einn (og Hammett að sjálf-
sögðu) hversu mörg morð verða framin áður
en yfir lýkur. í upphafi skyldi endinn skoða,
jafnt í matreiðslu sem í skáidskap. Ef þú ert
dýraæta upphefst matseld þín (óbeint) á
morði, og Guð einn veit um hversu mörg
morð þú ert orðinn samsekur áður en hún er
afstaðin.
Alice B. Toklas, sambýliskona rithöfund-
arins Gertrude Stein, skrifaði merka mat-
reiðslubók (frumútg. 1954). Þar segir hún
margar hryllingssögur af því hvernig hún
varð nauðungarmorðingi í fyrri heimsstyrj-
öldinni og einnig í þeirri síðari undir her-
námi Þjóðverja í Frakklandi — á tímum
vöruskorts og skömmtunar. Þá mátti hún
prísa sig sæla þegar einhver vildarvinurinn
gaukaði að henni eins og 10 hvítum dúfum
til að kæfa, reyta og matbúa.
Fyrsta fórnarlamb Alice var heljarinnar
mikill vatnakarfi sem hún bar heim í eldhús
í lokaðri körfu. Fiskimaðurinn sem hún
keypti hann af hafði hvorki tíma til að drepa
hann, hreistra né þvo, og fékkst ekki einu
sinni til að segja henni á hvaða verknaði ætti
að byrja. Hún valdi morðtólið vandlega,
flugbeittan búrhníf, greip undir tálknin á
skepnunni með vinstri hendi og veitti henni
náðarstunguna með viskustykkisvæddri
hægri hendi. Miður sín af viðbjóði og skömm
hneig hún niður á stól, sat þar og keðjureykti
blóðugum höndum og beið þess að lögregl-
an kæmi og handtæki hana. Að lokum
kvennaði hún sig upp og matbjó karfann:
Carpe farcie aux marrons.
Þannig hófst fyrri heimsstyrjöldin hjá
Alice B. Toklas: með karfamorði. Styrjöld
BSRB og ríkisins stefnir aftur á móti í hæg-
fara hungurmorð. Alltént sitja þær margar í
eldhúsunum, Lísurnar, blóð- og tóbakslaus-
ar og renna augum yfir smáauglýsingar D/V
sem oft leysa vandann:
Skotæfingar.
Æfingar eru hafnar í Baldurshaga (kjall-
ara stúkunnar í Laugardal). Markbyssur
á mánudögum og fimmtudögum kl.
21.20—23.00, riflar á þriðjudögum og
föstudögum kl. 20.30—23.00. Nýir fé-
lagar ávallt velkomnir.
Skotfélag Reykjavíkur.
Ja, hvers vegna ekki? Fyrst Albert segir að
hér ríki vargöld, véöld, hreint og klárt bylt-
ingarástand...
Nei, reynum enn samningaieiðina: forð-
umst bæði hungurmorð og önnur morð með
því að borða grænmeti og það ódýrt, t.a.m.
þetta indæla linsubuff sem mikið hefur verið
etið á mínu heimili í verkfallinu.
(Á þessum erfiðu tímum er jafnframt rétt
að minna á, að hér fyrr á öldum er alþýðan
þurfti í fátækt sinni að nærast mestan part á
rótum og sölvum, var heilsufar hennar mun
betra en hægðatepptrar og vínþrútinnar yf-
irstéttarinnar sem bjó við „eðlari" kost; því
mætti huga að þeirri leið út úr sultinum...)
Rautt linsubuff ,
Meginuppistaðan í þessu buffi eru rauðar
linsur, en þær hafa þá yndislegu náttúru að
þær þarf ekki að leggja í bleyti áður en þær
eru soðnar. Óteljandi tilbrigði eru til við
þetta buff, mér hefur t.d. reynst vel að setja
stappaðar kartöflur til helminga á móts við
linsurnar, eða þar um bil. Og sjálfsagt mun
einhverjum finnast handhægara að steikja
þau á pönnu fremur en á bökunarplötu.
Uppskrift handa fjórum.
175 g raudar linsur
1 lítill laukur, saxaður
1 lárvidarlauf
1 tsk kúmenkorn
u.þ.b. 4,25 dl góð grænmetissúpa (eða
kraftur)
100 g saxaðar möndlur (má rleppa)
75 g heilhveitirasp
2 msk hveitiklíð
salt og pipar
2 msk söxuð steinselja
1 hrært egg
T. Leggið linsurnar í pott ásamt lauk, lár-
viðarlaufi, kúmeni, tómötum og súpu.
Látið suðuna koma upp og sjóðið við
vægan hita undir ioki í 30—40 mín. eða
þar til linsurnar eru meyrar og súpan er
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur
gufuð upp. Hrærið í nokkrum sinnum.
Fjarlægið lárviðarlaufið. Hrærið hressi-
lega í baunastöppunni þar til hún er orðin
jöfn og kælið hana síðan.
2. Stillið ofninn á 190 gr. C. og smyrjið
bökunarplötu.
3. Blandið saman möndlum, raspi og klíði
og hrærið helmingi þessa saman við
linsustöppuna. Bragðbætið með salti,
pipar og steinselju. Að lokum er egginu
hrært saman við til að binda blönduna
saman.
4. Setjið mjöl á hendurnar og deilið blönd-
unni í 8 hluta og mótið úr þeim kringl-
óttar, flatar kökur. Afgang raspblönd-
unnar setjið þið á disk og veltið kökunum
upp úr henni.
5. Komið kökunum fyrir á bökunarplötunni
og bakið í 20—25 mín. (snúið þeim einu
sinni um miðbik steikingartímans), þar til
þær eru gulbrúnar.
Þessar linsukökur eða buff bragðast vel
hvort heldur heitar eða kaldar, t.d. eru
þær upplagðar í nestispakkann — og ég
endurtek þetta með kartöflurnar sem ég
minntist á í upphafi.
Sem meðlæti mæli ég með sterku
tómatsósunni sem uppskrift fer að hér á
eftir og rifnum rófum (e.t.v. bragðbætt-
um með nokkrum sítrónudropum og rús-
ínum) sem eru safaríkar og ódýrar þessa
dagana. Annars kemur allt til greina!
Sterk tómatsósa
1 msk maísolía
1 msk smjörlíki
1-2 miðlungsstór laukur, saxaður
1 hvítlauksgeiri, marinn
u.þ.b. 100 g niðursoðnir tómatar úr
dós
1 msk tómatkraftur
pipar
u.þ.b. 2 tsk þurrkað oregano
ögn af cayennapipar eða papriku-
dufti
1. Hitið olíu og smjörlíki í potti, setjið lauk
og hvítlauk út í og steikið við miðlungs-
hita í u.þ.b. 3 mín. (má ekki brúnast).
2. Bætið tómötunum út í, hrærið vel í og
látið svo malla í u.þ.b. 30 mín. eða þar til
sósan byrjar að þykkna. Bætið tó-
matkraftinum út í og bragðbætið með
salti og pipar, setjið oreganóið út í og
sjóðið í 5 mínútur til viðbótar, og styrkið
sósuna enn frekar með cayennapipar af
hnífsoddi (ekki meirl).
12 HELGARPÓSTURINN