Helgarpósturinn - 15.04.1987, Qupperneq 4

YFIRHEYRSLA
NAFN: Albert Guðmundsson fæddur: 5.10. 1923 áhugamál Iþróttir og pólitík heimili: Við Laufásveg
staða: Flokksleiðtogi Borgaraflokksins og fyrrv.ráðherra læun: Biðlaun ráðherra
heimilishagir: Kvæntur Brynhildi Jóhannsdóttur og eiga þau þrjú uppkomin börn, 14 barnabörn
Fólki verið hótað
eftir Óskor Guðmundsson myndir Jim Smort
Albert Guðmundsson Ieiðtogi Borgaraflokksins fékk í gær formlega lausn frá
embætti iðnaðarráðherra á ríkisráðsfundi. Albert er í Yfirheyrslu.
I>ú hefur verið sakaður um að Ieita póli-
tískra og persónuiegra hefnda með
stofnun Borgaraflokksins og framboðs
hans. Hvað segir þú um slíkar sakargift-
ir?
— Það er ekki hægt að segja að menn sem
eru reknir úr einum stjórnmálaflokki séu að
hefna sín á einhverjum bara vegna þess að
þeir ætli að vera í stjórnmálum áfram. Það er
hverjum sem er frjálst að gefa kost á sér til
löggjafarstarfa.
Þannig að þú lítur svo á að það hafi jafn-
gilt brottrekstri úr Sjálf stæðisflokknum
að hafa verið beðinn um að víkja úr ráð-
herrasæti?
— Það var ekki um annað að ræða en að
ég segði af mér, eða að taka því sem formað-
ur flokksins var búinn að segja að biði mín;
að þingflokkurinn tæki af mér umboð sem
ég hafði frá honum, annað hvort að vera rek-
inn eða segja af mér.
Lítur þú enn svo á að formaður Sjálf-
stæðísflokksins hafi gert mistök í þessu
efni?
— Ég held að það sé alveg ljóst, að formað-
ur Sjálfstæðisflokksins hafi gert mörg mistök
við rekstur á flokknum. Hann hefur varla lát-
ið fara frá sér orð án þess að meiða einhvern.
Er hér um að ræða reynsluleysi að
þínu mati, vanhæfni eða hvað veldur?
— Ég vil ekki dæma um það, en það er Ijóst
að hann er ekki reynsluríkur maður.
í þessu sambandi kemur þín eigin
dómgreind til álita, þú ert sagður hafa
unnið að formannskjöri Þorstelns Páls-
sonar?
— Já jafnvel meira. Þrátt fyrir þátt hans í
svokölluðu Ármannsfeilsmáli á sínum tíma,
þegar ég var hvað uppteknastur við að
byggja Sjálfstæðisflokkshúsið, þá fyrirgaf ég
honum það nú. Að beiðni tengdaföður hans,
Jónasar Rafnar, ræddi ég um væntanlegt
framboð hans í Suðurlandi á sínum tíma og
talaði m.a. við Ingóif Jónsson, sem var bæði
mikill vinur minn og Jónasar. Ingólfur stóð
svo að framboði Þorsteins í kjördæminu.
Nú líta þeir sem eftir eru í Sjálfstæðis-
flokknum svo á, að þú hafir klofið flokk-
inn. Þú hefur sjálfur eytt miklum tíma í
þennan flokk lengst af ævinni — hvernig
tilhugsun er það að hafa klofið Sjálf-
stæðisflokkinn?
— Nei, sjáðu til, ég lít ekkí svo á að ég hafi
klofið flokkinn. Mér þykir vænt um Sjáif-
stæðisfiokkinn og ekkert hefði ég viljað frek-
ar en starfa þar áfram í friði og góðu sam-
starfi við ágæta vini sem ég á þar. Það segir
sig sjálft, að maður sem er ráðherra f lokksins
og aðeins einn mánuður eftir af kjörtímabili
hans sem ráðherra og hann er þegar búinn
að vinna sitt sæti í mjög erfiðu kjördæmi, er
í fyrsta sæti í stærsta kjördæmi landsins, siík-
ur maður fer ekki að hlaupa frá því og segja
af sér nema tii hafi komið mikil pressa og
hún var á mig sett: að segja af mér eða verða
rekinn. Þrátt fyrir þessa niðurlægingu sem
ég tók á mig, að hverfa svona úr ráðherra-
stóli, ætlaði ég að vera áfram í framboði fyrir
flokkinn í Reykjavík. Þannig var staðan
þangað til Þorsteinn lýsti því yfir á Stöð 2,
sem alþjóð hlustaði á, að ég kæmi ekki tii
greina sem ráðherra að kosningum afstöðn-
um. Að þessum orðum sögðum þá var
ijóst, að ég gat ekki boðið Reykvíkingum upp
á að vera þeirra fyrsti þingmaður — en með
skerta starfsaðstöðu.
En nú voru stuðningsmenn þínir sagð-
ir þegar búnir að sækja um listabókstaf
og hafinn undirbúningur framboðs um
allt land þegar þetta viðtal á Stöð 2 var
tekið, þannig að sú yfirlýsing hafi bara
verið notuð sem fyrirsláttur, — eins og
Þorsteinn hefur einnig sjálfur sagt
þetta?
— Þorsteinn Páisson segir bara ekki satt —
og sjálfstæðismenn eru að túlka þetta á rang-
an hátt. Ég bendi á, að þjóðin var áhorfandi
að pólitískri aftöku í Sjálfstæðisflokknum,
sem ég brást svo við. Hér er ekki um annað
að ræða en pólitíska aftöku, sem sett var í
gang á lúalegasta hátt meðan ég var fjarver-
andi í útlöndum í opinberum erindagjörðum
sem ráðherra.
— Heldur þú að leiðir hafi endanlega
skilið milli þín og Sjálfstæðisflokksins?
— Maður veit aldrei framtíð sína. Þú sérð
að ég fer til Danmerkur í erindagjörðum sem
ráðherra á miðvikudegi og allt er í sátt og
samlyndi, ekki vitað um nein vandamál í
gangi. En á fimmtudegi er eins og himinn og
jörð séu að farast, þannig að ég veit ekki
hvað gerist í kvöld, hvað þá eftir kosningar.
Nú fýsir sjálfsagt einhverja hugsan-
lega kjósendur að vita hvort þú treystir
þér til að útiloka að Borgaraflokkurinn
sameinist Sjálfstæðisflokknum að af-
loknum kosningum?
— Ég sé ekki á þessu augnabliki að svo geti
orðið. Ég get ekki ímyndað mér að Sjálf-
stæðisflokkurinn óski eftir sameiningu og ég
hef ekki orðið var við áhuga á slíku meðal
minna stuðningsmanna í Borgaraflokknum.
Ákærur hafa verið birtar í fyrsta kafla
Hafskipsmálsins. Létti þér ekki þegar
ákæran var birt og þú varst ekki á lista
hinna ákærðu?
— Það er ekki hægt að neita því, að ég var
afskaplega feginn að málið væri komið á af-
greiðslustig. En ég verð að játa að það urðu
mér vonbrigði að sjá bankastjórana á lista
hinna ákærðu, á því átti ég ekki von.
Núverandi fjármálaráðherra hefur
birt yfirlýsingu um fyrirgreiðslur fjár-
málaráðherra frá fyrri tí mum úr lífeyris-
sjóði opinberra starfsmanna. Miklar
tröllasögur ganga um þetta mál, m.a. að
þú hafi veitt lán til „valinkunns sóma-
manns" í dómskerfinu?
— Ég gef engar upplýsingar um hverjir
hafa fengið fyrirgreiðslu úr þessum sjóði sem
allir fjármálaráðherrar frá 1952 hafa notað.
Ég veit ekki hvort menn úr dómskerfinu hafa
fengið lán í gegnum tíðina. En finnst ykkur
ekki furðulegt að þetta mál skuli koma upp
núna? Hvers vegna dregur fjármálaráðherra
núna athygii að þessu, er hann að siga rann-
sóknaraðiljum á það fólk sem hefur fengið
lán í áranna rás? Finnið þið ekki sjálfir póli-.
tísku lyktina af þessu?
Nú eru þessar upphæðir hærri í þinni
fjármálaráðherratíð en bæði fyrr og síð-
ar eftir listanum að dæma. Var þessi fyr-
irgreiðsla eitthvað fyrir háttsetta emb-
ættismenn meiri en eðlilegt getur talist?
— Við skulum ekki vera að blanda hátt-
settum embættismönnum inn í þetta. Upp-
hæðirnar breytast. Mér er sagt að áður fyrr
hafi ráðherra fjármála haft heimild til að út-
hluta 20% af ráðstöfunarfé lífeyrissjóðsins.
Mér er líka bent á, að eftir þeim lista sem
fjármálaráðherra hefur óumbeðið lagt fram,
þá hafi ég ráðstafað 3% sem voru 10 milljón-
ir, en 1% sem hann ráðstafar ári seinna eru
8 milljónir. Hver hefur úthlutað mest og hver
minnst? Einu vil ég bæta við; þær afgreiðslur
sem ég bað hann um að standa við voru að
sjálfsögðu út af kvóta sem lífeyrissjóðsstjórn-
in var búin að ætla ráðherra sem var ég í
þessu tilfelli. En ekkert af þeim kom út af
hans kvóta. Þetta mál er bara sett fram sem
kosningamál, að segja frá þessu núna og vilja
svo ekki í einhverju sakleysi gefa upp hverjir
hafa fengið lánin, þetta er auðvitað ekkert
annað en að biðja menn um að veiða það.
En finnst þér þetta ekki óeðlilegt fyrir-
komulag að ráðherra sé eins og einhver
bankastjóri og geti úthlutað útvöldum
úr sjóði starfsmanna?
— Ég skal ekkert um það dæma. Hitt er
ljóst, að þetta er fyrirkomulag sem ég tók við
eins og Þorsteinn og hefur tíðkast í marga
áratugi. Ég held að enginn fjármálaráðherra
hafi misnotað þetta. Þorsteinn þurfti ekkert
að leggja þetta niður með brölti, hann gat
bara hætt að úthluta. Það hefur enginn beðið
hann að nota þessa heimild. Mér skilst að
hann hafi úthlutað 20 sinnum árið 1986.
Auðvitað stoppar hann þessa afgreiðsiu
núna vegna þess að það eru kosningar fram-
undan. Eg hefði ekki heldur úthlutað rétt
fyrir kosningar.
Af hverju ertu svona óánægður núna
með forystu Sjálfstæðisflokksins?
— Það er eitt sem við skulum átta okkur
á, að við getum ekki þolað það lengur að það
skuli vera til einhver klíka, sem felur sig í
myrkrinu og hefur alræðisvald innan Sjálf-
stæðisfiokksins. Út á við ætla þeir að ráða
kjósendum. Þessir menn sem ráða með al-
ræðisvaidinu eru nýfrjálshyggjumenn sem
eiga ekkert skylt við stefnu flokksins eins og
hún hefur verið borin fram fyrir kjósendur
og hefur laðað fólk að fiokknum. Stofnun
Borgaraflokksins er eins og að kveikja eitt
lítið ljós í myrkrinu; getur orðið til þess að
menn finni leiðina út úr myrkrinu, eitt lítið
tendrað ijós. Þetta alræði innan Sjálfstæðis-
flokksins er slíkt flokksræði út á við, að það
eru varla til opinber eða hálf-opinber fyrir-
tæki eða stofnanir sem þessir aðiljar ekki
ráða.
Áttu við að þessi „litla klíka með al-
ræðið“ ráði líka afstöðu kjósenda úti í
þjóðfélaginu? Finnið þið fyrir því?
— Við finnum mikið fyrir því að kjósendur
hafi verið ónáðaðir.
Ertu að segja að kjósendum hafi verið
hótað?
— Það kemur fólk til okkar og segir að því
hafi verið hótað. Ég vil ekki fullyrða um það,
en það fer ekkert á miiii mála að þessi klíka
sem ég er að tala um er allsráðandi í þessu
þjóðfélagi.
Nú hefur margt verið borið á þig síð-
ustu daga. Það er talað um siðblindu
þína, fyrirgreiðslupólitík, m.a. sagt til
marks, að þú skiljir ekki hvað það þýði
að taka einn fram fyrir í biðröðinni og
hygla honum á kostnað heildarinnar?
— Er það að vinna gegn heildinni að ég fór
af stað með byggingar fyrir aldraða jafnvel
með andstöðu innan Sjálfstæðisflokksins, er
það ekki að vinna fyrir heiidina þegar ég
hækkaði kaup Dagsbrúnarmanna, eða þeg-
ar ég feiidi niður skatta á þá sem voru að fara
á eftirlaun? Hitt er svo annað mál að þegar
einstaklingar koma tii mín þá neita ég þeim
ekki um fyrirgreiðslu. En ég leita þá ekki
uppi. Fólk kemur til mín.