Helgarpósturinn - 07.01.1988, Blaðsíða 23

Treysti áhorfendum til að
hlusta á texta — og skilja
segir Andrés Sigurvinsson, leikstjóri og forsvarsmaöur P-leikhópsins, sem ígœrkvöldi frumsýndi
leikrit Harolds Pinter „Heimkomuna“.
„Þessu leikriti hefur oft verið þannig lýst að það fjalli
um valdabaráttu, valdabaráttu bræðra og kynslóða og
jafnframt um kynjabaráttu.“ Þetta sagði Andrés Sigur-
vinsson, sem er í forsvari fyrir P-leikhópinn sem í gær-
kvöldi frumsýndi leikritið Heimkomuna eftir Harold
Pinter í húsi íslensku óperunnar. P-leikhópinn segist
Andrés hafa stofnað utan um þetta verk, en í því leika
margir af fremstu leikurum þjóðarinnar, auk þess sem
Hjalti Rögnvaldsson leikari kom frá Danmörku, þar sem
hann er búsettur, eingöngu til að taka þátt í uppfærslu
verksins.
Andrés Sigurvinsson er forsvarsmaður P-leikhópsins og jafnframt leikstjóri
Heimkomunnar.
„Það er einfalt mál að svara því
hvers vegna ég valdi þessa leikara,"
segir Andrés. „Það er ekki á færi
nema mjög reyndra og færra leikara
að leika þetta leikrit, svo einfalt er
það. Ég var svo heppinn að fá þessa
snillinga, Róbert og Rúrik ásamt
Hjalta og öllum hinum snillingun-
um, þannig að hér er á ferðinni
mjög sterkt leikaralið."
Um efni leikritsins segir Andrés:
„Pinter er svo dásamlegur að hann
kippir öllum forsendum í burtu og
þess vegna sýnist sitt hverjum um
þetta verk. A yfirborðinu virðist það
vera dálítið óvenjuleg fjölskylda
sem fjallað er um, en allt er slétt og
fellt þar til elsti sonurinn kemur
heim. Sá er doktor í heimspeki, bú-
settur í Bandaríkjunum, og þegar
hann kemur í heimsókn ásamt eig-
inkonu sinni fer ýmislegt að koma
upp á yfirborðið og hjólin fara að
snúast. Það er dálítið fyndið hversu
mikið móðirin kemur við sögu í
verkinu, en hún er dáin þegar það
gerist, — og hver var hún?“
Er þetta mjög þungt verk?
„Nei — þetta er mjög létt leikrit.
Mörgum finnst þetta grimmt verk,
en þungt er það ekki vegna þess að
það er gígantískur húmor i því þótt
hann sé kannski grár."
Nú getið þið einungis haft þrettán
sýningar á þessu verki. Er það ekki
svolítið sárt þegar tekið er tillit til
þeirra miklu æfinga sem liggja að
baki?
„Jú, óneitanlega hefðum við vilj-
að hafa fleiri sýningar, en það spilar
margt inn í. Við getum aðeins haft
húsið í þennan tíma og auk þess fer
Hjalti af landi brott um mánaða-
mótin þar sem hann fer til starfa í
sínu leikhúsi í Danmörku. Það er því
öruggt að þetta verk verður aðeins
sýnt fram til 28. janúar og aldrei aft-
ur. Ég hef ekki hugsað mér að æfa
aðra leikara inn í verkið."
Og P-leikhópurinn dettur uppfyr-
ir?
„Já, P-leikhópurinn var eingöngu
stofnaður utan um þetta verk. Hins
vegar má vel vera að M-leikhópur-
inn verði einhvern tíma til og við
setjum upp leikrit eftir Miller eða O-
leikhópurinn og setja upp Osborne?
Það er kominn tími á að setja upp
mörg verk aftur. Snillingarnir lifa
ekki til eilífðar og við þurfum að sjá
þá og læra af þeim meðan við höf-
um þá, hvort sem það eru Rúrik eða
Róbert, Helgi Skúlason eða Gunnar
Eyjólfsson. Við eigum til nóg af góð-
um leikurum og góðum leikritum,
en oft virðist mér sem áhorfendum
sé ekki treyst nógu vel. Þetta er fólk
með tilfinningar, langanir og þrár
og það þorir alveg að koma í leikhús
og taka afstöðu til þess sem þar er
að gerast. Það er búið að ofkeyra sig
á þessum frasa „að fara í leikhús til
að skemmta sér“. Ég held að áhorf-
andinn sé búinn að láta Ijúga því að
sér að hann þurfi að vera einhver
sérfræðingur til að koma og sjá verk
eftir einhvern eins og Pinter. Ef eitt-
hvert verk á erindi við okkur í dag
þá held ég það sé Pinter því þetta
verk hans er nauðalíkt þvi sem er að
gerast í dag. Þegar „Heimkoman"
var fumsýnd, árið 1965, olli það
miklum úlfaþyt og menn voru ekki
á eitt sáttir með hvað það ætti
þýða."
Heldurðu að það eigi eftir að
valda „úlfaþyt" hérlendis?
„Nei, það veit ég ekki, en ég held
að verkið eigi eftir að vekja upp
margar spurningar. Úlfaþytur er
kannski nokkuð stórt orð því það
hefur ýmislegt gerst frá því verkið
var skrifað og frumsýnt fyrir meira
en tuttugu árum. Menn hafa
kannski viðurkennt fleiri hluti núna
en þeir gerðu þá, það má að
minnsta kosti tala um fleira núna,
þó það sé kannski meira á yfirborð-
inu, einhver „þykjustunnileikur" —
og þá helst ef menn geta séð ein-
hverja skrumskælda persónu og af-
greitt hana þannig: „Þetta er ekki
ég, þetta er einhver annar." Málið er
hins vegar það að leikhús virkar
alltaf best ef fólk getur komið
þangað og fundið einhverja sam-
svörun, þorir að taka afstöðu til þess
sem það sér og leggur eitthvað til
hann
málanna. Ég treysti áhorfandanum
til að hlusta á texta og skynja hann.
Ég held að það komi af sjálfu sér ef
efnið er til staðar, því við erum öll
forvitin, ekki satt? Hvort sem við
viljum blása það upp opinberlega
eða ekki höfum við flest skoðanir á
hlutunum. Það er hins vegar oft
spurning um hvort hræðslan við að
fylgja ekki ákveðnum „flokki" — A
eða B — og sá þrýstingur að vera
„eins og hinir" séu orðin svo mikil
að fólki leyfist í rauninni ekki að
hafa einkaskoðanir, nema með
sjálfu sér, því annað gæti komið því
illa."
Um höfundinn: Harold Pinter er
einn af helstu leikritahöfundum
Breta og hefur „Heimkoman"
löngum verið talið eitt af hans betri
verkum. Að eigin sögn mun þetta
leikrit vera það sem Pinter sjálfur
er einna ánægðastur með, enda
einstaklega vel skrifað og forvitni-
legt. Leikritið var frumsýnt í
London árið 1965 og hefur ekki fyrr
verið sýnt hér á landi.
Leikararnir: í þessari uppfærslu
leika sex valinkunnir leikarar. Þeir
koma úr Þjóðleikhúsinu og Leikfé-
lagi Reykjavíkur: Róbert Arnfinns-
son, Rúrik Haraldsson, Hákon
Waage, Halldór Björnsson og
Ragnheiður Elfa Arnardóttir. Auk
þess Hjalti Rögnvaldsson, sem bú-
settur hefur verið erlendis um
nokkurra ára skeið. Snemma í
næsta mánuði heldur Hjalti til
starfa við leikhús í Danmörku þar
sem hann leikur sitt fyrsta hlutverk
á erlendri grund í „Sarkofag", en
það leikrit verður frumsýnt 26.
apríl nk.
Aðrir sem koma við sögu: Þýðingu
verksins gerði Elísabet Snorradótt-
ir. Leikstjóri er Andrés Sigurvins-
son. Leikmynd gerir Guðný B.
Richards, Dagný Guðlaugsdóttir
sér um búninga og lýsingu annast
Alfreð Böðvarsson.
Sýningardagar: 8., 10., 14., 16., 17.,
18., 22., 23., 24., 26., 27., og 28. jan-
úar. Athugið að leikritið verður ekki
tekið til sýningar aftur!
HELGARPÓSTURINN 23