Helgarpósturinn - 26.05.1988, Qupperneq 12

Delta — Kappa — Gamma
BRENGLAR HUGARHEIM BARNA
Félag kvenna í írœdslustörfum
sendi nú á dögunum frá sér bœkl-
ing, þar sem vakin er athygli á þeim
miklu áhrifum sem notkun mynd-
midla hefur á börn og ungmenni.
Félagid bendir á ad ásamt heimili
og skóla sé sjónvarpid einn mesti
áhrifavaldurinn I lífi œskufólks.
Konurnar hafa rœtt þessi mál á
fundum sínum í vetur og velt fyrir
sér hvað sé œskilegt að festist t
barnshuganum. Við fengum Ás-
laugu Brynjólfsdóttur, frœðslustjóra
IReykjavík og formann Alfa-deildar
þessara alþjóðlegu kvennasam-
taka, til að skýra frá starfsemi þeirra
og þá sérstaklega hvað þœr hafi til
málanna að leggja varðandi sjón-
varpsnotkun barna.
„Hið alþjóðlega nafn samtakanna
stendur fyrir konur sem eru í lykil-
stöðum í fræðslumálum," sagði
Áslaug, „þetta eru þrír fyrstu bók-
stafirnir í hinum grísku heitum orð-
anna konur, lykill og fræðsla."
Fyrsta deild Delta Kappa Gamma-
samtakanna á Islandi var stofnuð
1975 og það var Aifa-deildin í
Reykjavík. Síðan þá hafa þrjár aðrar
deildir verið stofnaðar, Beta-deild
fyrir norðan, Gamma-deild í Kópa-
vogi og Delta-deild í Borgarfirði á
síðasta ári.
Konurnar fylgjast með því sem er
efst á baugi í skólamálum, s.s. laga-
setningum, og gefa umsagnir á því
sviði, þær gáfu t.d. umsögn um nýju
framhaldsskóialögin. Fundir eru
einu sinni í mánuði og þar eru skóla-
mál rædd frá öllum hliðum, oft með
því að fá fyrirlesara til að fjalla um
ákveðin málefni sem þeir hafa verið
að vinna að. Samtökin voru með
þeim fyrstu til að efna til umræðu
um hina svörtu skýrslu OECD um
ástand skólamála á íslandi. Meðal
fyrirlesara nú nýlega má nefna Ingu
Jónu Þórðardóttur, sem fjallaði um
starf nefndar um málefni fjölskyld-
unnar, dr. Gunnar Schram, sem
ræddi um fjarkennslu, og Sigrúnu
Stefánsdóttur, sem fjallaði um skóla-
sjónvarp. í framhaldi cif erindi henneu-
sendu samtökin ályktun til mennta-
málaráðherra þar sem skorað var á
hann að koma á skólasjónvarpi og
nýta þannig betur þann mikla
áhrifavald í lífi barna og ungmenna
sem sjónvarpið er. í félaginu hafa
verið til umræðu tengsl milli hinna
einstöku skólastiga og jafnvel hver
kennslugrein fyrir sig rædd fram og
til baka. Þá má nefna að konurnar
hafa kynnt sér vel uppeldisrétt
barna og skyldur foreldra í þeim efn-
um.
Félag kvenna í fræðslustörfum er
fámenn samtök, í Reykjavíkurdeild-
inni eru ekki nema rúmlega 20 kon-
ur. Félagsmenn hafa víðtæka
reynslu af fræðslumálum, innan
samtakanna eru skólastjórar og
doktorar svo einhverjar séu nefnd-
ar. Nýja félaga verður að bera upp
sérstaklega. Áslaug sagði að þessi
fjöldi væri algert hámark, ekki væri
unnt að taka fleiri í samtökin. Að-
spurð um hvað réði því hverjir
fengju inngöngu sagði hún að það
kæmu tillögur um nýja félagsmenn
■■■■^■■■■■■■l EFTIR JÓN GEIR

og þeir væru teknir inn ef pláss
leyfði.
Eins og áður segir er Félag
kvenna í fræðslustörfum hluti af al-
þjóðlegum samtökum sem starfa
víða um heim og hafa aðalstöðvar í
Houston í Texas. I stofnskrá alþjóða-
samtakanna er kveðið skýrt á um
tilgang starfseminnar. Hann er að
styðja við konur í fræðslumálum og
styrkja þær með umræðum um
menntamál þannig að þær verði
færari um að gegna starfi sínu. Einn-
ig veita erlendar deildir konum
styrki til náms en íslensku deildirn-
ar hafa ekki bolmagn til þess.
Áslaug sagði frá því að nú nýlega
hefðu komið hingað til lands 114
konur frá deildinni í Illinois í Banda-
ríkjunum. Þær dvöldu hér í nokkra
daga og kynntu sér íslensk skóla-
mál. „Við deildum þeim niður á
nokkra skóla til kynningar, eftir því
á hverju þær höfðu sérþekkingu.
Meðal annars skoðuðu þær ísaks-
skóla, Ölduselsskóla, Fóstruskól-
ann, Kennaraháskólann og Háskóla
íslands. Eftir að þær komu aftur til
síns heima hefur bréfum frá þelm
rignt yfir okkur. Það er skemmtilegt
að í þeim láta þær í ljós ánægju með
íslenska skóla. Ég get þessa nú af því
að alltaf þegar íslendingar fara til út-
landa halda þeir að hlutirnir þar séu
svo miklir og merkilegir. Svo getum
við öðru hverju sent fulltrúa frá okk-
ur á ráðstefnur erlendis," sagði Ás-
laug Brynjólfsdóttir.
SJÓNVARPSGLÁP
GAGNRÝNT
Það sem A-deild Félags kvenna í
fræðslustörfum hefur verið að at-
huga nú upp á síðkastið er hvernig
beina megi sjónvarpsnotkun barna í
jákvæðan farveg og styðst þar við
erlendar rannsóknir, en engar rann-
sóknir hafa verið gerðar hér á landi
nýlega. Félagið gaf út bækling undir
yfirskriftinni „Hvað viljum við að
festist í barnshuganumí' og er ætl-
unin að dreifa honum til allra for-
eldra í Reykjavík. Konurnar kynntu
efni bæklingsins fyrir foreldrafé-
lögum í skólum og svo byggist um-
ræða um málið á virkni foreldrafé-
laganna.
I bæklingnum er vakin athygli á
stöðugt meiri notkun barna og ung-
menna á sjónvarpi og myndbönd-
um. Erfitt sé að velja og hafna.
Margt efni, s.s. vandað barnaefni,
fréttir, fræðslu- og kennsluþættir,
geti verið allt í senn skemmtilegt,
fróðlegt og hollt. Hins vegar beri að
forðast efni sem brenglað getur sið-
ferðisþroska barna, efni sem vekur
ofsahræðslu og efni sem getur leitt
til óæskilegrar eftirbreytni svo sem
þjófnaðar eða ofbeldis. Þeirri spurn-
ingu er varpað fram hvort sjónvarp-
ið eða foreldrarnir stjórni heimilinu
og þá sérstaklega hvort sjónvarpið
ráði svefntíma barna og matartíma
og hvort barnið horfi eitt á sjónvarp
eða efnið sé útskýrt af foreldri sem
horfir á sjónvarp með barninu. Bent
er á að barn sem horfir mikið á sjón-
varp missi af persónulegum sam-
skiptum, hreyfingu og útivist og
ÞORMAR MYND: JIM SMART
skapandi viðfangsefnum. Ennfrem-
ur að kannanir á skólabörnum hafi
sýnt að börnum sem horfa mikið á
hvaða efni sem er í sjónvarpi sé
hættara við þreytu, einbeitingar-
leysi, skorti á frumkvæði og löngun
til sköpunar, samstarfs- og satn-
skiptaerfiðleikum, óöryggi varð-
andi tal og tjáningu og þeim sé hætt-
ara við misskilningi á hugtökum og
skilningstregðu á myndlausum sög-
um.
Áslaug Brynjólfsdóttir sagði að
bæklingurinn væri hafður eins
stuttur og einfaldur og mögulegt
væri til að fólk gæfi sér tíma til að
kynna sér efni hans. Fólk væri svo
upptekið af því að horfa á sjónvarp
að það gæfi sér vart tíma til að lesa.
Að sögn Áslaugar er sú gagnrýni
sem felst í bæklingnum tví- eða þrí-
þætt. „Okkur finnst alls ekki nógu
vel staðið að efni fyrir börn og ungl-
inga í sjónvarpi. Það gæti verið
miklu betra. Foreldrar eru heldur
ekki nógu duglegir að velja efni fyr-
ir börn sín. Börnin eru það mikið ein
að þau fara að horfa á hvað sem er.
Það er enginn til að stjórna á hvað
þau horfa, þau eru sjálf um valið.
Ábending okkar er sú að foreldrar
sitji hjá börnum sínum þegar horft
er á sjónvarp og ræði um efnið við
þau. Ef sjónvarpsheimurinn, og
ruglið sem þar er boðið upp á, er
ekki eins og heimurinn sem við
hrærumst í þá getur hinn raunveru-
legi heimur orðið skrítinn og breyti-
legur í hugum barnanna. Við viljum
beina sjónvarpsnotkun í jákvæðan
farveg og lögðum áherslu á að
fræðsluvarpi yrði komið á laggirnar.
Það er lítið efni komið en gæti orð-
ið góðir þættir. Það sem mér finnst
samt mikilvægast er að efnið sem
sýnt er í fræðsluvarpinu verði líka
hægt að fá á myndböndum til notk-
unar í skólum."
Rœtt viö frœdslustjorann í Reykjavík um starfserni
alþjódlegra samtaka á íslandi
12 HELGARPÓSTURINN