Morgunblaðið - 28.08.1965, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAOIÐ
Laugardagur 23 Sgúst 1963
Skdgræktin hefur slitiö bamskúnum á íslandi
Hefur unnið sér þegnrétt sem hlut-
gengur aðili að ræktun landsins
og gróðurvernd
Frá aðalfundi Skogræktar-
félagsins á Blönduósi í gær
Blönduósi, föstudag.
AÐALFUNDUR Skógræktarfé-
lags íslands var settur í hinu
glæsilega félagsheimili að Blöndu
ósi kl. 10 í gær. Hákon Guð-
mundsson, formaður félagsins,
setti fundinn, en síðan sungu
fundarmenn samkvæmt venju
„ísland ögrum skorið“, undir
stjórn Odds Andréssonar, bónda
að Hálsi.
Um 80 fulltrúar og gestir sitja
fundinn. Hákon Guðumndsson
bauð fulltrúa velkomna, sérstak-
lega gesti fundarins, þau frú
Huidu Stefánssdóttur, forstöðu-
konu Kvennaskólans á Blöndu-
ósi, séra Eirík Eiríksson, for-
mann Ungmennafélags íslands,
Jón Eyþórsson, veðurfræðing, og
Steingrim Davíðsson á Blöndu-
ósi og konu hans.
Formaður minntist látinna fé-
laga, og risu fundarmenn úr sæt-
um til minningar um þá.
í setningarræðu sinni komst
Hákon Guðmundsson m.a. svo að
orði:
„En svo vikið sé að horfum í
skógræktarmálum okkar almennt
er gott til þess að vita, að nú,
þegar litið er yfir skóglendi,
skrúðgarða og trjárækt landsins
þessa miðsumardaga, verður eigf
annað sagt, en að svipmót þeirra
sé með þeim gróskublæ, sem vel
verður við unað. Vörpulegir árs-
sprotar blasa nú víðast hvar sjón
um við og tré, sem vart báru
barr eftir hretin 1963 og kalt
sumar 1964, bera þess nú ánægju
legan vott, að trjágróður í þeim
landshlutum, sem þá urðu illa
úti, réttir við og tekur eðlileg-
um vexti, jafnskjótt og hretin
ganga hjá. Rennir þetta einni
stoðinni enn undir þá staðreynd,
að eigi séu nein vandkvæði á að
rækta skóg hér á landi, sem ekki
verið sigruð, og að afturkippur
eitt eða tvö ár sé ekki alvarlegri
fyrir skógræktina en kal og gras-
brestur öðru hvoru fyrir gras-
ræktina. Þetta skyldu menn festa
sér vel í minni.
Hretin eru skógræktinni hins
vegar dýrmæt reynsla, og bezta
fræðslan um það, hvaða tegund-
ir henta bezt hér. Og áður en
ræktina nú þegar koma að beinu
gagni þeim mörgu bændum, sem
halda tryggð við landið og erja
jörðina. Ber ekki að veita þeim
stuðning til þess að gera skóg-
rækt á jörðwm sdnuon að eintum
þætti búskaparins? Hér virðast
öflug rök hníga að því, að það sé
orðið tímabært mál að taka upp
þennan þátt hagnýtrar skóg-
ræktar. Við erum þar á vegi
stödd, að skógrækt á íslandi er
um það bil að slíta barnsskón-
um. Hún hefur með þeim árangri,
sem þegar er fenginn eftir 60 ára
starf, sannað tilverurétt sinn hér,
og unnið sér þegnrétt sem hlut-
gengur aðili í ræktun landsins og
gróðurvernd þess. Henmd er því
bæði rétt og skylt að krefjast
áheyrnar landsmanna allra sem
fullgildur þáttur í landnámi þess
arar aldar. Þess vegna ber nú án
tafar að taka til ítarlegrar at-
hugunar, á hvern hátt hún verð-
ur með hagkvæmustu móti tekin
upp sem einn þáttur í almennum
búrekistri bændia, og rannsakað,
hvar aðstæðuir eru beztar til að
htefja skipuilegiar framkvæandir á
þeitm vetfcvangi“.
Ræða skógræktarstjóra.
Næsfcuir tók til máls, Hákon
Bjarnason, skágrætotarsitjóri.
Skýrði ihann frá afgreiðBlu mála
Snorri Sigurðsson
angt tim líður má vænta þess,
S það hvarfli ekki að neinum,
ð leggja þurfi árar í bát í skóg-
ækt, þótt móti blási eitt ár eða
vo, ekki frekar en menn hætta
igi við kartöflurækt, þótt upp-
kerubrestur verði öðru hvoru
þeirri rækt.“
Undir lok ræðu sinnar komst
lákon Guðmundsson m.a. að
rði á þessa leið: Hvaða ráð eru
w fyrir hendi til að láta skóg-
Á Alþingi var samþykkt þinigs-
ályktuinartillaga frá Oddá Andrés
syni, Sigurði Bjarnaisyni og Her-
manni Jánassyni um að ríkis-
sfcjámin undirbyggi og legði fyr-
ir næsta Alþingi frumvarp til
laga um stuðning við kerfis-
bundna ræiktun skj ólibelta í laind-
iniu.
Þá var og samþytklkt táillaga frá
Jónasi Pétuirssyni um rækfcun
lerkis á Halionmsstað í girðingar
staura. En saimtímis kom fram
önnur tiilaga á öðrurn vetitvangi
um birkiræktun á Héraði eystra,
og er hún miikiki víðfcæikari en til-
laiga Jónasar og gæiti orðið til að
effla. mjog búsk apa rmögu le iik a á
þessum sitöðum, ef hún næði
fram að ganga.
Einar G. E. Sæmundsen
frá síðasta aðalfundi, og ýmsu,
sem gerzt hafði í skógræiktarmál-
um.
„Eftir undanfarin tvö köld og
stutt sumur“, sagði skógrsektar-
stjóri, „fengum við nú hlýtt sum-
ar. Vöxtur trjáa um allt land
ihetfur verið með bezta móti, og
útlit fyrir mikið fræfall á birki
um land alit. Á Hallormsstað
má búast við mikiu fræi á blá-
greni, broddfuru, statfafuru og
jafnvel rauðgreni ,ef haustfrost
leggjast ekki snemma að. Upp-
eldi plantna hetfur gengið að von-
um, og verða a.m.k. 1,5 millj. á
•boðstólum á næsita vori.
í sambandi við þetta er nauð-
synlegt að staðarval sé vandað
fyrir plöintur og gróðurseitmng
sé gerð af nákvæimni, en á þvi
hietfúr orðið nokkur misbrestur,
ekki hivað sízt atf því að of marg-
ir óvaningar hafa verið notaðir
till þessara startfa. Flutningar
plantna gianga betur en áður, en
samt hafa verið nókkiuir brögð að
því, að plöntur hafi Skemmzt í
flutningium.
Um tillöigur síðasta aðaitfumdar,
sagði Hiákion Bjarnason, að þær
hetfðu aliar hkytið þá afgireiðtiiu,
sem gert vair ráð fyrir.
Hákon Bjarnason
Sákir fjárhagsörðug'leika hafa
bæði Skágraefctarfélögin og Skóg-
rælkt ríkisins átt í ertfiðleikum
með að gróðursie<tja það magn
trjáplantna, sem áætlun frá 1961
gerir ráð fyrir.
Það var hugimynd Vailtýs Stef-
ánssonair, sem ihann varjyaði fram
fyrir aMmörgum árum, að ís-
lendingar verðu innflutnings-
gjöildium af timibri til að rækta
slkóga í landinu. Nú er verið að
reisa sjónvarp fyrir aðflutnings-
•gjöld af sjónvaonpstæíkjium. Hvort
miundi vera nauðsynlegra fyrir
þj'óðina í framitiðinni að eiga
sjónvarp eða rækita skóga til
tilburframUeiðSlu? Þetta mætti
fundurinn hugleiða og gera til-
lögur um, ef sivo sýndist.
Ljóst er, að framgaingur skóga
er ekki hvað sázt kominn undir
störfum Skógræktarfélaganma. Sé
litið ytfir farirm veg, er undravert
hve miklu þau hafa atfrekað. Bn
betur má, etf diuga sikal, og því
hatfa nokikrir áhugamenn setzt á
röikstóla til að gera titlögiur um,
hversu auka megi og eflla störtf
skógræktarfélagana. Hafa þeir
Hákon Guðmundsson
þegar gert nókikrar tiMögur til
srtjórna skógræktarfélaganna, og
munu ganga frá ffleirum í haust
og á vetri komanda“ .
Síðan minntist Bákon Bjarna-
son nokikuð á tilraunastöðina við
Mógidisá, og ræddi um hin nýju
lög um landgræðslu, sem gætiu
orðið fcil stórtkoetlegs gagns, etf
framikvæmd þeirra væri góð.
Giróðurendialkrafa þassara laga,
sem væri algert nýrnæM í ísJ. lög-
gjötf mætti rekja til aðaltfiundar
S'kógræikitartfélagB fsila.nds fyrir
15 árurn. Þá benti skógræiktar-
stjóri á, að uppgiræðsila á eyddiu
landi yrðd að byggjast á ffleiru
en 'grasræikt, og ekki yrði hjá því
ikomizt að styðjast við trjárækt
og ýmsar jiuirtir samlhliða grösn-
uniurn. Loks minntist hann á
skemimtainalhald í skógum og
meðferð manna á skóglendum.
Taldi hann bera nauðsyn tiil mi'k-
ffla umbóta í þessum efnum.
Skýrsla erindreka Skógræktar-
félagsins.
Næstur tólk til máls Snorri
Sigurðsson, erindreki Skógrækt-
airfélags íslands. Gerði hann
grein fyrir framkvæmd hinna
ýmsu Skógræktarféiaga frá því
á síðasta aðailfiundi. Rædidi hamn
fyrst um girðingarframikvœimdir,
en að þeim befur verið töJiuvert
unnið. Komst hainn síðan að orði
á þessa leið:
„Af þessiu yfirlitit sézt, a« á ár-
inu bætasit við lönd félaganna
um 100 hektarar og 13,3 km af
efni var notað í þessar girðing-
ar. Koetnaðuir við hvem km betf-
ur farið ört vaxandi á síðasbliðn-
um 3 árum, og er bamn að jafn-
aði nú ekíki undir 40,000 kr. á
•km. Félögin hafa því greitt rösk-
ar 530,000 kr. tU nýrra girðingia
á áirinu, og nemur kostnaðurinn
á hvern hektara lands röskuira
5000 kr.
TiJ viðttiaildls eldiri girðinga
greiddiu félögin 502,000 kr., sem
er allt of lkið fé, þegar tekið eir
tiMit ti! ásitands þeirra. í þessu
sambandi er vert að geta þesis. að
aðeiins voru 93 daigsvertk unnin
atf sjálflboðaliðum við uppsetn-
ingu og lagfæringu á girðingum
•þetta ár. Það er augijóist, að erf-
itt er að fá menn til að vinna
þessi vertk, nema að þau sóu
greidd.
Um gróðursetningu félaganna
isagði Snorri Sigurðsson, að bún
í hefði árið 1964 orðið heldur
minni en 1963. Flantað var
531.000 pJöntum, sem er um
20.000 plöntum fcægra en árið
áður. Orsakir þesea saimdráttair
væru aðaMega: í fyrsta lagi hörg-
uM á happilegum tegundium fyrir
félögin. í öðru lagi hækikað verð
á slkógarpiönitum, um 30% á ár-
inu.
„En sú hséktkun varð til þess að
draga úr plöntupönfcuniuim félag-
anna. Engu að síður fóll það i
hlut félaganna“, sagði Snorri Sig-
urðsson, „að planta röskum helm
ing þeirra plantna, sem aflhentar
voru úr gróðu'rstöðvumum 1964,
Keyptu fólögin fyrir 675.000 krón
ui, að umdamgkildu Skógræktar-
félagi Reykjavíkur. En séu þær
plöntur, sem það félag gróðu-
sefcti, reiknaðar til verðs, þá læt-
uir nærri, að félögin hafi varið 1
miiljón króna til plöntukaupa.
Megninu af gróðursetningu fé-
lagana vair eins og á undanförn-
um árum sikipt í 20 staði, og foru
% hlutar plöntumagnsins í hinar
stærri gii-ðingar.
Eign Landgræðslusjóðs
5 milljónir kr.
Þá gerði Einar G. Sæmundsen,
gjaldlkeri Skógræktarfélagsins,
grein fyrir reikningum þess og
Landsgræðsiusjóðs. Skýrði hann
m.a. frá því, að eignir sjóðsins
næmu um 5 millj. króna.
Síðari hluta dags í gær flóru
fulltrúar á aðailfundinum í Vatns
dai og skoðuðu þar skógarreiti.
Veður fór batnandi á Bilönduósi
•gær. Hafði þó fennt þar niður
fyrir miðjar hlíðar, og slydda
var í byggð í fyrrinótt.
í dag fflytur Dr. Bjarni Helga-
son erindi um jarðveg á aðaifund
inum, og Há'kon Bjarnason ræðir
um Skógrækt á Vastftfjörðum.
Frá aðalfundi Skógræktarfélags íslands að Blönduóisi. í ræðustóli er Einar Sæmundsen, cn til
hliðar við hann sitja Hákon Guðmundsson, Sigurður Bjamason og Hákon Bjarnason, skogræktar-
stjóri. Ljósm. Björn Bergmann.