Morgunblaðið - 28.01.1976, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. JANUAR 1976
Fisksölusamstarf við Belgíumenn:
Flugflutningur
Keflavíkur og
á fiski milli
Ostende
Viðskipta-
ráðherra
svarar
fyrirspurnum
Oddur Olafsson (S), þingmaður
Reyknesinga, flutti á sínum tfma
tillögu til þingsályktunar um fisk-
sölusamstarf við Belga, en til-
tekin fiskmóttökuhöfn þar í landi
Ostende væri talin „hliðið“ að
fiskmörkuðum í Mið-Evrópu. í
framhaldi af þessari þingsálykt-
un, sem rakin hefur verið ítarlega
hér á þingsíðunni, lagði hann
fram svohljóðandi fyrirspurnir til
viðskiptamálaráðherra:
0 Hvað líður framkvæmd á
þingsályktun, sem samþykkt var á
siðasta Alþingi, um fisksölusam-
starf við belgíumenn?
0 Eru söluerfiðleikar á þeim
fisktegundum, sem seljanlegar
munu í Mið-Evrópu, er bókun 6
kemur til framkvæmda?
0 Telur ráðuneytið ástæðu til
þess að hraða athugun þeirri, er
þingsályktunin gerir ráð fyrir nú
þegar hillir undir hagstæðari
viðskiptakjör við Mið-Evrópu?
Olafur Jóhannesson viðskipta-
ráðherra svaraði fyrirspurnunum
á þessa leið:
Svör við áðurgreindum spurn-
ingum eru svohljóðandi:
Svar við 1. lið fyrirspurnar-
innar:
Viðskiptaráðuneytið efndi til
fundar með nokkrum aðilum, sem
þetta mál er skylt, til að ræða og
kanna viðhorf manna til efnis-
atriða þess, en þeir voru fulltrúar
frá Landssambandi íslenskra út-
vegsmanna, (Félag ísl. botn-
vörpuskipaeigenda), Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, Sambandi ísl.
samvinnufélaga og tveir einstakl-
ingar, sem stundað hafa sölu á
fiski, sem fluttur hefur verið með
flugvélum á erlenda markaði.
Ennfremur var þar mættur hátt-
virtur flutningsmaður þingsálykt-
unartillögunnar, Oddur Olafsson,
samkvæmt ósk ráðuneytisins.
A fundinum kom fram það álit,
að ekki væri ástæða til að leita
eftir sérstöku samstarfi við
belgíumenn um þau atriði í heild,
sem þingsályktunin fjallar um,
eins og málum væri nú háttað.
Flestir þeirra, sem til fundarins
voru boðaðir, virtust þeirrar skoð-
unar. Menn voru sammála um, að
sjálfsagt væri að vinna áfram að
þvf að fá lækkaðan sölu- og lönd-
unarkostnað i Belgíu. í þvf sam-
Oddur
Olafsson
Olafur
Jóhannesson
bandi má geta þess, að nýlega
hafa farið fram viðræður að hálfu
íslenskra stjórnvalda við belgfu-
menn um niðurfellingu og endur-
greiðslu markaðsgjalds, sem Is-
lendingum hefur verið gert að
greiða af lönduðum fsfiski í
Belgíu, og rennur til lágmarks-
verðssjóðs, sem útgerðarsamtök
Efnahagsbandalagslanda eru
aðilar að, en íslensk útgerðarfélög
njóta ekki góðs af.
En varðandi þá þætti tillög-
unnar, sem kveða á um, að leitað
verði eftir samstarfi við belgíu-
menn um myndun fyrirtækis, er
Gunnar
Thoroddsen.
Svava
Jakobsdóttir.
Vilborg
Harðardóttir.
Félagsmálaráðherra:
Frumvarp til laga
um jafnstöðu kynja
á næstu grösum
AIÞIflGI
hafi það verkefni að dreifa og
selja ferskan og frystan íslenskan
fisk í Mið-Evrópulöndum, og
ennfremur um samstarf um
möguleika á flugflutningi á fiski
milli Keflavíkur og Ostende með
dreifingu þaðan um Mið-Evrópu f
huga, reynast ekki vera fyrir
hendi heppileg skilyrði til að
byggja á. Á það var bent, að ekki
væri sama sölufyrirkomulag á
freðfiski og fsfiski á þessu
markaðssvæði. í>á ættu viðskipti
með fisk, sem fluttur er á markað
með flugvélum, ekki ávallt
samleið með verslun á ísfiski úr
skipum, sem landa afla f erlend-
um höfnum. Æskilegt væri að
greiða fyrir flugflutningum á
fiski milli Keflavíkur og Ostende,
en sá flutningamáti á fiski yfir
hafið ætti, af óviðráðanlegum
ástæðum, enn langt í land með að
verða svo nokkru verulegu næmi.
Þær ástæður séu þó ekki tengdar
löndunaráðstöðu flutningaflug-
véla á meginlandi Evrópu.
Þess má geta hér, að sú skoðun
kom fram frá einum aðila á fund-
inum, að yrði út i samstarf farið
við erlend fyrirtæki af svipuðu
tagi og rætt er um f þingsályktun-
inni, stæði næst að efna til þess
við Þjóðverja.
Af því sem á undan hefur verið
rakið er ekki að svo stöddu talinn
grundvöllur fyrir samvinnu um
framkvæmd þeirra atriða í heild,
sem þingsályktunin tekur tii, að
áliti þeirra sem hér koma helst
við sögu.
Svar við 2. lið fyrirspurnarinnar:
Svar við þeirri spurningu er
játandi. Sem dæmi um fiskteg-
undir, sem líkur eru til að
seljanlegri verði f Mið-
Evrópulöndum, eftir að bókun 6
um tollafvilnanir kemur til fram-
kvæmda, má nefna lagmeti,
rækju, ufsa og karfa.
Að áliti útflytjenda á freðfiski,
má reikna með að söluerfiðleikar
á frystum ufsa og karfa séu úr
sögunni á þessu ári ef bókun 6
kemur til framkvæmda og Sovét-
menn kaupa þær afurðir, svo sem
gildandi rammasamningur um
viðskipti milli landanna gerir ráð
fyrir á árinu 1975.
Svar við 3. lið fyrirspurnarinnar:
Með hliðsjón af þeim undirtekt-
um, sem þingsályktunin fékk á
umræddum fundi f viðskiptaráðu-
neytinu, hefur ekki verið frekar
aðhafst í málinu í bili. Það er
nauðsynleg forsenda fyrir árangri
í þessum efnum, að takast megi að
fá samvinnu um framkvæmdir
við áðurgreinda útflutningsaðila.
Um slfkt er ekki að ræða, eins og
sakir standa og vísast f þvf efni til
þess, sem áður er sagt.
En undir þá hugsun skal tekið
sem vafalaust liggur að baki þess-
arar þingsályktunar, að nauðsyn-
legt sé að leita allra tiltækra og
skynsamlegra ráða til að styrkja
stöðu hinna ýmsu útflutnings-
greina á erlendum mörkuðum. Að
því ber að vinna eftir þvf sem
unnt er og hagkvæmt getur talist
á hverjum tíma. Og vissulega
koma til nýir möguleikar og
batnandi aðstaða á mörkuðum
Mið-Evrópu, ef og þegar bókun 6
kemur til framkvæmda. Þá
verður að nýta eftir því sem
frekast eru tök á.
Gylfi Þ. Gfslason (A) mælti í
gær fyrir þingsályktunartillögu,
sem að efni til felur ríkisstjórn-
inni að semja frumvarp um jafn-
stöðu karla og kvenna, er m.a.
taki mið af nýjungum á þessum
Fyrirspurn á Alþingi:
Síma- og
útvarps-
þjónusta
Eyjólfur
Konráð Jóns-
son (S), þing-
maður Norður-
Iandskjördæm-
is vestra, lagði
í gær fram svo-
hljóðandi
fyrirspurnir á
Alþingi:
Eyjólfur
K. Jónsson.
0 1. Hvernig verður sfma-
þjónustu í strjálbýlinu háttað
við áframhaldandi dreifingu
sjálfvirka kerfisins?
0 2. Hvenær verður neyðar-
þjónustu sfma komið á f Skaga-
firði?
0 3. Hvenær má gera ráð fyrir
stækkun sjálfvirku stöðvanna
á Siglufirði og Sauðárkróki?
0 4. Hvenær má vænta úrbóta
hlustunarskilyrða útvarps í
Skagafirði?
vettvangi í erlendri löggjöf sem
og nýlegu lagafrumvarpi í norska
þinginu.
Gunnar Thoroddsen félags-
málaráðherra sagði, að þegar f
júlfmánuði sl. (þingsályktunar-
tillagan var flutt í desember sl.)
hafi hann, f.h. rfkisstjórnarinnar,
látið hefja störf að samningu
frumvarps til laga um jafnstöðu
karla og kvenna. Hefði f þvf efni
m.a. verið höfð hliðsjón af ábentu
norsku stjðrnarfrumvarpi. Drög
að þessu frumvarpi hefðu legið
fyrir þegar f desember sl. en þá
ekki þótt rétt, sökum þinganna,
að leggja það fram fyrr en eftir
áramót. Væri þess nú vart langt
að bfða að þingmenn fengju það f
hendur.
Svava Jakobsdóttir (k) fagnaði
þeim áhuga, sem fram kæmi í
flutningi þingsályktunar og samn-
ingu lagafrumvarps um þetta
efni. Hins vegar saknaði hún
þess, að efnisatriði frumvarpsins
lægju ekki fyrir við þessa um-
ræðu. Þá ræddi hún nokkuð um
jafnlaunaráð, sem sett var á stofn
með löggjöf árið 1973, en hefði
ekki getað sinnt störfum sem
skyldi, sökum ónógra fjárveitinga
úr rfkissjóði.
Vilborg Harðardóttir (k) taldi
norska jafnstöðufrumvarpið ekki
gallalaust og spurning væri, hvort
ekki væri nær að semja frumvarp
til laga um bann við misrétti
(kynja) fremur en jafnstöðu.
Utanríkisráðherra á Alþingi:
Aldrei kjarnavopn á Keflavíkur-
flugvelli, hvorki fyrr né síðar
Gils Guðmundsson (k) kvaddi sér hljóðs í
sameinuðu þingi í gær, utan dagskrár, og bar
fram nokkrar fyrirspurnir til utanrfkisráðherra,
varðandi skrif tveggja íslenzkra blaða, Þjóðvilj-
ans og Dagblaðsins, um hugsanleg kjarnavopn á
Keflavfkurflugvelli. Þingmaðurinn gat þess, að
heimild þessara blaða væru orð og skrif
bandarísks greinahöfundar, Barry nokkurs
Sohneider, og vildi fá skýr svör við því, hvort
kjarnavopn væru á vellinum,
eða f flugvélum, sem þar lentu,
í-nálægð íslenzkra farþegavéla;
með hvaða hætti islenzk stjórn-
völd könnuðu réttmæti fram-
kominna staðhæfinga hér um,
eða hvað væri fyrirhugað í því
efni. Hann ræddi og um nýjar
vörugeymslur, sem byggðar
væru á þann hátt, sem full-
nægði öryggiskröfum, sem
gerðar væru til geymslustaða
kjarnavopna.
Einar Ágústsson utanrfkis-
ráðherra sagði m.a.: Kvittur um
kjarnavopn á Keflavíkurflug-
velli hefur af og til stungið upp
kolli á undanförnum árum, nú
siðast í Dagblaðinu, byggður á
orðum bandarfsks dálka-
höfundar, Barry Schneider. Sá
hafi gert kort af þeim stöðum,
sem hann teldi liklega til að
geyma bandarfsk kjarnavopn,
og meðal þessara Ifklegu staða
væri Island talið. Hafi hann síð-
an sýnt nokkrum bandarískum
þingmönnum lfkindakort sitt
og þeir ekki hreyft við athuga-
semdum. Af þeim ástæðum
dragi hann sfðan þá ályktun, að
„mjög sterk rök hnígi að þvf, að
hér væru geymd kjarnavopn."
Röksemdafærslan sé ekki
sannfærandi, enda sé utanríkis-
ráðuneytinu kunnugt um, að
hér hafi aldrei verið geymd
kjarnavopn, hvorki fyrr né síð-
ar. Nær væri að fullyrðendur í
Gfls
Guðmundsson.
Einar
Ágústsson.
Jónas
Árnason.
þessu efni sönnuðu mál sitt bet-
ur, áður en þeir drægju í efa
réttmætar upplýsingar
íslenzkra stjórnvalda. Til þess
hins vegar að kveða þennan
orðróm niður, I eitt skipti fyrir
öll, hafi hann ákveðið að láta
athuga, hvort Geislavarnir
ríkisins og/eða aðrir fslenzkir
vísindamenn geti með geisla-
mælingum gengið úr skugga
um þetta efni.
Um heimildarmanninn Barry
Schneider sagði ráðherra
tvennt:
1) Barry Schneider er ekki á
neinn hátt í tengslum við
bandarfsk yfirvöld. Hann til-
heyrir hópi, sem berst gegn
bandarískum vopnabúnaði,
sem hann hefur að sjálfsögðu
fullt leyfi til, en hinsvegar er
naumast ástæða til að taka orð
hans trúanleg fremur yfir-
lýsingum íslenzkra stjórnvalda
í þessu efni.
2) Engin bandarísk þing-
skýrsla er til um, hvar Banda-
ríkjamenn geyma kjarnavopn.
Þær upplýsingar, sem umrædd-
ur greinarhöfundur telur sig
hafa frá bandarfskum þing-
mönnum hljóta því að orka tví-
mælis, þó ekki sé meira sagt.
Jónas Arnason (k) ræddi
nokkrum orðum framangreind-
ar fullyrðingar, sem hann vildi
ekki gera jafn lítið úr og utan-
ríkisráðherra. Taldi hann og
ástæðu til að rannsaka starf-
semi bandarísku leyniþjónust-
unnar hér á landi, „og til að
fyrirbyggja útúrsnúninga"
einnig þeirrar rússnesku og
jafnvel frá öðru stórveldi enn
lengra í austri. Aðeins væri þó
ein leið til, sem tryggði ótví-
rætt, að ekki væru geymd
kjarnavopn hér á landi, eða
eyddi grunsemdum þar um;
það væri að loka „herstöðinni."
Gils Guðmundsson (k) þakk-
aði ráðherra eftir atvikum skýr
svör og tók undir lokaorð
Jónasar. Hann benti á þann
möguleika, að við leituðum til
Norðurlanda, ráðuneyta eða
rannsóknarstofnana um sann-
reynslu fullyrðinga um kjarna-
vopn á K-velli.
Einar Agústsson utanrfkis-
ráðherra sagðist hafa gegnt
þessu embætti í tveimur ríkis-
stjórnum, sem sannreynt hafi
eftir sömu reglum og aðferðum,
að ekki væru geymd slík vopn á
vellinum. Er lokun herstöðvar
hafi verið á dagskrá, í tíð
vinstri stjórnar, og Ieitað hafi
verið eftir hliðstæðum sérhæfð-
um leiðbeiningum Norður-'
landa, hafi þau hvergi viljað
nálægt koma, enda talið þetta
mál Islands, Bandarfkjanna og
Nato.