Morgunblaðið - 28.01.1976, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. JANUAR 1976
15
Þórður Einarsson, deildarstjóri upplýsinga- og menntamáladeildar utanrfkisráðu-
neytisins.
Starfið orðið
eitt kapphlaup
við tímann
— segir Þórður Einarsson, deildarstjóri
upplýsinga- og menningarmáladeildar
utanríkisráðuneytisins, sem sér um að koma
fréttum af miðunum til fjölmiðla erlendis
EIN af deildum utanrfkisráðuneytisins
er upplýsinga- og menningarmáladeild,
sem Þórður Einarsson, blaðafuiltrúi
ráðuneytisins, veitir forstöðu. Þessi
deild, sem þó hefur aðeins tvo starfs-
menn, hefur haft I mörgu að snúast að
undanförnu og á hennar herðum hefur
sú ábyrgð hvilt að fréttir af ástandinu á
miðunum berist fljótt og vel til útlanda.
A ýmsu hefur gengið og gagnrýnin verið
hávær, en nú siðustu vikur hefur upplýs-
ingamiðlunin tekizt svo vel, að Islend-
ingar hafa verið á undan Bretum með
sjónarmið sin I brezkum fjölmiðlum.
Hefur það allt að segja f þvi upplýsinga-
stríði, sem háð er, þar sem fyrstu hug-
hrif fréttanna hafa mest að segja.
Morgunblaðið ræddi nú nýlega við
Þórð Einarsson um starfsemi deildar
hans og það verk, sem hann þar vinnur.
Þórður sagði, að jafnframt þvi að vera
deildarstjóri væri hluti starfsins fólginn
I þvi að vera blaðafulltrúi ráðuneytisins.
Samkvæmt reglugerð á deildin að annast
ýmislegt fleira en upplýsingastarfsemi I
sambandi við fiskveiðideiluna og atburði
á miðunum, en hann kvað ástand eins og
rfkt hefði að undanförnu, skapa mjög
sérstök skilyrði og hætt væri við að upp-
lýsingamiðlun vegna þess tæki mest alla
starfskrafta deildarinnar, en þó verður
eftir sem áður að sinna öðrum málum.
„A árinu, sem leið, bæði áður en
þorskastrfðið hófst og eftir,“ sagði
Þórður Einarsson, „hefur verið hingað
til lands stöðugur straumur fréttamanna
og erlendra blaðamanna. Telst mér til að
á siðastlinu ári hafi komið hingað um
130 blaðamenn og hafa þeir flestir haft
samband við okkur oftar en einu sinni.
Höfum við reynt að gera allt sem I okkar
valdi hefur staðið til þess að greiða götu
þeirra og veita þeim upplýsingar."
„Þessi straumur fréttamanna hófst
með komu Svfakonungs á síðastliðnu
sumri, en þá komu um 20 sænskir blaða-
menn. I mafmánuði komu einnig fjöl-
margir danskir blaðamenn og frá þvi er
reglugerðin um 200 milna fiskveiðilög-
söguna var gefin út, 15. júlf, með gildis-
töku 15. október hefur sivaxandi fjöldi
erlendra fréttamanna komið til landsins.
Mesta aukningin varð þó er bráðabirgða-
samningurinn við Breta rann út. Flestir
hafa þessir fréttamenn haft þá ósk að
komast um borð i varðskip, þeir hafa
óskað eftir viðtölum við ráðherra, for-
sætisráðherra, utanríkisráðherra,
sjávarútvegsráðherra og dómsmálaráð-
herra. Fyrst framan af var ógerningur
að verða við óskinni um að fara um borð
í varðskip og mér er engin launung á
þvf,“ sagði Þórður Einarsson, „að eftir
að leyfi fékkst til þess að blaðamenn
yrðu um borð f varðskipum, hefur það
haft mjög jákvæð áhrif. Þó virðist liggja
f augum uppi, að það er ýmsum ann-
mörkum háð fyrir Landhelgisgæzluna að
taka við miklum fjölda fréttamanna, þar
sem skipin eru fá og lftil. Jafnframt
hefur verið kappkostað að gæta jafn-
vægis milli fréttastofnana."
„Til þess að ná þessu takmarki — að
koma fréttamönnum um borð og upp-
fylla aðrar óskir þeirra — hefur upplýs-
ingadeild utanrfkisráðuneytisins átt
góða samvinnu við Landhelgisgæzluna
og dómsmálaráðuneytið. Það hefur
hjálpað mikið til þess að svara kröfum
blaðamannanna, að frá upphafi hefur
gæzluflugvélin SÝR staðið blaðamönn-
um opin. 1 mörgum tilfellum hefur það
nægt mönnum og þeir verið ánægðir
með þá afgreiðslu. Fer það mjög eftir
eðli fjölmiðlis hverjar óskir hann hefur
fram að færa. Sem dæmi get ég tekið
BBC og ITN. Þetta eru fjölmiðlar f mjög
harðri samkeppni og vilja þeir þvf
ekkert nema þreifa á púlsinum sjálfum
og finna slög hans. Báðar þessar frétta-
stofur hafa einnig verið um borð f varð-
skipum nú að undanförnu."
„Það er mjög mikilvægt að haldið sé
uppi góðri þjónustu við erlenda frétta-
menn,“ sagði Þórður Einarsson. „Við
höfum í þvf sambandi gengizt fyrir
blaðamannafundum i sambandi við fisk-
veiðideiluna. Lögð hefur verið áherzla á
hvers konar fyrirgreiðslu, ekki sfzt við
erlendu fréttamennina, því að á meðan
þetta ástand varir, er það árangursrfkast
í upplýsingabaráttunni. Með sæmilegri
fyrirgreiðslu við þessa menn getum við
einmitt nýtt þá þjónustu, sem þeir hafa
upp á að bjóða með tiltölulega litlum
tilkostnaði. A það verður að lfta þegar
fjárhagurinn er fremur þröngur."
Þórður Einarsson sagði að þar fyrir
utan væri það hlutverk upplýsinga- og
menningarmáladeildar utanrfkisráðu-
neytisins að senda almennt kynningar-
efni um land og þjóð til 11 sendiráða og
fastanefnda hjá alþjóðastofnunum er-
lendis. „Þegar eitthvað hefur gerzt á
miðunum," sagði Þórður, „hef ég jafn-
framt átt að sjá um, að strax og upplýs-
ingarnar koma frá Landhelgisgæzlunni,
verði þær samstundis sendar sendi-
ráðunum og þá fyrst og fremst til sendi-
ráðsins f London. Þar liggur mikið við að
fslenzka frásögnin komi fyrst á frétta-
markaðinn. Allt byggist þó það, sem ég
sendi, á frumfréttum Landhelgisgæzl-
unnar, sem stjórnstöð hennar berst frá
varðskipunum."
Þar sem þetta starf hefur nú gengið
mun betur en það áður gerði, spurði
Mbl. Þórð hvað ylli. Þórður sagði: „Ég
læt liggja milli hluta hvernig okkur
tókst til áður, en aukin samvinna að
undanförnu hefur gert okkur kleyft í
sameiningu að koma fréttunum það
fljótt á vettvang f London, til sendiráðs-
ins og til brezkra fjölmiðla að fslenzka
hliðin hefur orðið á undan hinni brezku.
Þetta hefur tekizt með þvf að starfsmenn
Landhelgisgæzlunnar hafa hringt til mfn
strax og þeir hafa fengið fyrstu fréttir og
ég hef sent upplýsingarnar beint á telex
eða hringt beint. Samstarfið hefur auk-
izt og einnig hefur Landhelgisgæzlan
haft nú sfðustu vikur sérstakan blaða-
fulltrúa sem hefur unnið gott starf og
flýtt fyrir gangi mála.“
„Þetta starf er i rauninni alltaf
kapphlaup við tfmann. Hitt er svo annað
mál að starfið útheimtir það, að upplýs-
ingar séu áreiðanlegar. Blaðamaður, sem
sendir út ranga frétt, getur alltaf komið
á framfæri leiðréttingu, en við höfum
t.d. samband við fréttastofur, sem dreifa
fréttinni út um allan heim, t.d. eins og
AP, Reuter o.fl. — og verði einhverjar
villur, getur verið svo til útilokað að
leiðrétta þær. Það er þvf lífsnauðsyn að
sú frumheimild sem við dreifum, sé
bæði rétt og fai staðizt."
En hvernig hafa svo fréttamennirnir
látið af þeirri þjónustu sem þeir hafa
fengið? Þórður segir: „Þeir erlendu
fréttamenn, sem fengið hafa að fara í
gæzluferð, t.d. með varðskipum, hafa
allir rómað mjög viðtökur um borð. Þeír
telja þá reynslu, sem þeir hafa orðið
fyrir I ferðinni, merkilega og viðburða-
ríka. Þeir hafa allir sem einn rómað
móttökur skipherra og alla gestrisni um
borð.“
Það er Ijóst að starf upplýsingadeildar
utanríkisráðuneytisins er mjög mikil-
vægur þáttur í sköpun almenningsálits-
ins í þeirri deilu, sem Islendingar eiga i
vegna fiskveiðilögsögunnar. Sendiráðin
erlendis og fjölmiðlar verða að fá
traustar og áreiðanlegar upplýsingar um
viðburði — en eins og Þórður segir, þá
er alltaf dálftil hætta fólgin i þeim mikla
flýti, sem þarf að vera á upplýsinga-
miðluninni — en hverjir eru aðrir þættir
f starfsemi upplýsinga- og menningar-
máladeildar utanríkisráðuneytisins.
Þórður svarar:
„Deildin þarf lfka að sinna menningar-
samskiptum við önnur lönd. Stöðugt ber-
ast bréf, sem svara þarf, og óskir um
almennar upplýsingar um tsland. Þá
berast orðsendingar frá erlendum rfkis-
stjórnum um námsstyrki, sem við send-
um áfram til menntamálaráðuneytisins
og þeir svara sfðan til baka um okkur.
Það er ávallt allmikill fjöldi landa sem
býður slíka námsstyrki. Á sviði menn-
ingarmála berst ótrúlega mikill fjöldi
fyrirspurna, sem annast þarf og deildin
annast algjörlega mál er varða Evrópu-
ráðið og ég sem deildarstjóri er ritari
þingmannanefndar, sem sækir fundi
ráðgjafarþings Evrópuráðsins. Þetta ráð-
gjafarþing er hluti Evrópuráðsins, en
hefur ekki löggjafarvald, aðeins ráðgef-
andi vald. Þetta þing sitja aðeins þing-
menn og frá tslandi eru þrir alþingis-
menn í nefndinni. Á vegum Evrópuráðs-
ins eru skipulagðir alls konar fundir um
heilbrigðismál, dómsmál, löggjafarmál,
menningarmál og félagsmál og berast
erindi til okkar, sem við svo sendum til
viðkomandi ráðuneytis og svörum aftur
fyrir þess hönd. Erum við í upplýsinga-
deildinni þvf eins konar millistöð sam-
skipta við Evrópuráðið.
Einnig dreifum við reglulega almenn-
um upplýsingum um tsland. Við kaupum
t.d. verulegt upplag af ritinu Iceland
Review og dreifum til sendiráða, sem
aftur dreifa um ræðismannsskrifstofur.
Sömuleiðis er dreift fréttaritinu News
from Iceland, svo og margs konar bækl-
ingum. Þrátt fyrir viðamikið starf hef ég
aðeins eina stúlku mér til aðstoðar.
Ráðuneytið er fámennt, en þó fáum við
aðstoð, þegar allir eru að drukkna f
verkefnum. A móti veitum við aðstoð,
þegar okkur er auðið. Við hjálpum hver
öðrum og hlaupum f hvað sem er,“ sagði
Þórður Einarsson. Við spurðum hann
svo að lokum, hvernig hann kynni við
starfið, sem er svo erilsamt. Þórður
sagði:
„Mér finnst þetta starf ákaflega
áhugavert og hef ánægju af að vinna
með mönnum, sem vinna við fjöl-
miðla. Ekki skortir á fjölbreytnina f
starfinu og það er mjög lifandi. Þar
sem ráðuneytið er fámennt og menn
þurfa að hlaupa f hitt og þetta, eykst
fjölbreytni starfsins, þótt það
kannski ergi mann á stundum.
Starfið getur verið ónæðissamt, en við
þvf er ekkert að segja. Ég hefi ekkert
nema gott eitt að segja um viðskipti mín
við þá aðila, sem ég þarf að vera f
sambandi við, og á ég þar ekki sizt við
fréttamennina," sagði Þórður Einarsson
að lokum.
— mf.
• 'M
, ■*»-
r
Survival of °n
the fittest
Fears of more
# _ ono* --u—
ugiy incl‘Andromeda
rjafM8 8S-SS^a?fgSg5á!fe!

;\l A« TMÍ todaÍ^ea'
‘A ^ ^ >wrri» - ■<* .
COLLISION
AFTER
COD WAR
BATTLE
THE ROYAL NAVY fr • -
the Icelandic patrol b
yesterday with minor
minute battle of tactia
trawler fleet east of Ice
Eight time8 they
each other before th<
collided with the bow
attempting to force tl
ICELANDIC^'
BREAK '
‘NEAR’
captain in
n<> doubt
training
s . 1
on
rammina
* '“"raodinj .. 5*
;:».er “s grJ
• « *TW s*
* ro!• <* VJé.t.lxn- - _
3Sf,&V'u.’níí»''»
W-VMSTOCK comnu^-
=L&——
ric
" THX
" wB1.C Kh.r'ou"' "
. ,B.I uui.'a 1
,, Bumbw. Uirou«V'
. I Tter* T1..R- '-‘rlTr.pi N.
Sýnishorn af úrklippum úr brezkum blöðum.