Morgunblaðið - 09.11.1978, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1978
33
enda í prófkjörum veröi æ harðari og
fjármagn og aðstaða virðist skipta of
miklu máli.
b. Samheldni innan flokksins riðlist
og út á við sé hann eins og innbyrðist
stríðandi hópur.
c. Prófkjörsbaráttan þreyti flokks-
menn, ekki sízt á s.l. vetri, þegar
haldin voru tvö stór prófkjör í
Reykjavík.
d. Það verður æ meira áberandi að
góðir menn, sem fengur væri að á
framboðslista, vilja ekki leggja út í
prófkjörsslag og koma því ekki til
álita við endanlega gerð listans.
e. Prófkjörin tryggja ekki, að ýmsir
hópar (t.d. launþegar, bændur) fái
þau sæti á framboðslistum, sem
nauðsynlegt er.
f. Fjöldi manna tekur þátt í próf-
kjörum ailra flokka.
Þrátt fyrir þessa gagnrýni, er
ljóst, að prófkjörin hafa ýmsa kosti
og þann kost stærstan, að hér er um
að ræða opna, lýðræðislega leið til
vals á frambjóðendum. Meðan
kosningar eru jafn einskorðaðar við
flokkslista og raun ber vitni um hér,
þá er ríkari þörf á því að gefa
almenningi kost á víðtækum af-
skiptum af gerð framboðslista.
Æskilegasti kosturinn væri sá, að
endurskoða kosningalög á þá leið, að
sameina í almennum kosningum
flokkslistakosningar og persónu-
bundnar kosningar. Nefndin leggur
því til, að undinn verði bráður bugur
að því að semja tillögur í þá átt, sm
reynt verði að ná sem víðtækastri
samstöðu um og flokkurinn taki
forystu í því máli. Ef kjósendum
gefst færi á að kjósa persónubundið í
nokkuð ríkum mæli í almennum
kosningum, er vel verjandi að
þrengja prófkjörin þannig, að þátt-
taka takmarkist við skráða flokks-
félaga. Meðan slík breyting á
kosningalögum nær ekki fram að
ganga er nauðsynlegt að kveða nánar
á um prófkjör í skipulagsreglum og
eru í tillögunum settar fram hug-
myndir í þeim efnum.
3. Útbreiðslustarf.
3.1. P'jölmiðlar
Eftir kosningar hafa komið fram
allháværar raddir um það að
flokkurinn ætti ekkert málgagn.
Morgunblaðið styður flokkinn að
vísu dyggilega í kosningastríði, en
hneygist þó æ meir til óháðrar
blaðamennsku. Sú spurning hefur
því risið upp, hvernig bregðast skuli
við. Telja verður óraunhæft að
flokkurinn komi sér upp málgagni á
borð við dagblað. Slíkt fyrirtæki yrði
mjög kostnaðarsamt og vafamál yrði
um útbreiðslu slíks flokksmálgagns.
Auk þess myndi slík útgáfa dagblaðs
að öllum líkindum verða til þess, að
önnur blöð teldu sig ekki hafa jafn
miklum skyldum að gegna við
flokkinn. Reynsla flokksins af útgáfu
dagblaðs er og ekki góð, sbr.
eignaraðild flokksins að Vísi á sínum
tíma, sem varð mikil fjárhagsleg
byrði fyrir flokkinn. Sú hugmynd
hefur hinsvegar komið upp, hvort
flokkurinn geti gefið út málgagn,
sem kæmi út reglulega og sé ætlað
fyrir flokksmenn og stuðningsmenn.
Þar sé stefna flokksins skýrð og
upplýsingastreymi fari þar fram á
milli flokksmanna. Slík útgáfa mun
tíðkast hjá brezka Ihaldsflokknum.
Því er lagt til, að sérstökum mönnum
verði falið að kanna það mál nánar,
athuga um kostnað, dreifingarmögu-
leika o.fl.
Að öðru leyti telur nefndin mjög
nauðsynlegt að flokksmenn bregðist
við hinum nýju viðhorfum í blaðaút-
gáfu á réttan hátt. Skipuleggja þarf
skrif forystumanna flokksins og
annarra flokksmanna í dagblöðin.
Þá þarf flokkurinn sjálfur að móta <
meira sína upplýsingastarfsemi, sbr.
nánar í kafla III. Þá er nauðsynlegt
að flokkurinn og forystumenn hans
leitist við að treysta tengsl sín við
þau blöð, sem velviljuð eru flokkn-
um.
Varðandi ríkisfjölmiðla er
nauðsynlegt að koma í veg fyrir að
andstæðingarnir, einkum
kommúnistar, misnoti þá sér í hag.
3.2. Útgáfustarfsemi
Nefndin telur nauðsynlegt að auka
útgáfustarfsemi á vegum flokksins.
Slik útgáfa þarf aðallega að vera
tvennskonar, þ.e. grundvallarrit um
stjórnmál svo og bæklingar og
dreifirit um dægurmál. Slík útgáfa
er nauðsynleg á öðrum tímum en
fyrir kosningar. { því sambandi þarf
að athuga, hvort ekki er mögulegt að
flokkurinn kæmi sér upp lítilli
prentstofu, sem gæti offsetprentað
slíkt efni auk þess, sem ýmsir aðilar,
sem vilja halda uppi sjálfstæðri
útgáfustarfsemi í þágu flokksins
gætu átt aðgang að þeirri prentstofu.
Nauðsynlegt er að halda við og við
námskeið til að kenna fólki vinnu-
brögð í blaðaútgáfu. Slík námskeið
væru einkum gagnleg fyrir þá, sem
vilja vinna að útgáfu ýmissa stað-
bundinna blaða, sem gefin eru út á
vegum flokksins. Þá gæti flokkurinn
aðstoðað við efnisútvegun slíkra
blaða og væri það verðugt verkefni
þess, sem færi með útbreiðslumál á
vegum flokksins, sbr. nánar um
starfsmannahald.
3.3. Önnur útbreiðslustarfscmi.
Önnur atriði varðandi útbreiðslu-
starfsemi, sem nefndin vill benda á,
eru eftirfarandi:
Nauðsynlegt er að halda áfram
einhvers konar samkomuhaldi í stað
héraðsmótanna. Æskilegt er að
breyta reglulega um form á slíkum
samkömu.m.
Nauðsynlegt er að halda uppi
skipulegri starfsemi til að komast í
samband við einstaka hópa í þjóöfé-
laginu. Slík starfsemi verður einkum
að vera á vegum flokksfélaganna, en
miðstjórnarskrifstofa og skrifstofa
fulltrúaráðsins í Reykjavík gætu
reglulega útbúið lista yfir verkefni á
þessu sviði til leiðbeiningar fyrir
félögin og sent út.
Athuga þarf endurskipulagningu
fulltrúaráðsins í Reykjavík þannig,
að hver meðlimur fulltrúaráðsins sé
ekki aðeins fulltrúi í umdæmi,
heldur einnig á sinum vinnustað, í
sínum skóla og á öðrum vettvangi.
Nefndin ræddi nokkuð þá misnotk-
un, sem oft verður vart við á ýmsum
stofnunum ríkisins, einkum skólum.
Hjá stórum hópi fólks, sem aðhyllist
sósíalisma, helgar tilgangurinn með-
alið í stjórnmálabaráttunni. Slíkt
fólk misnotar sér því óhikað alla þá
aðstöðu, sem það kann að komast í.
Nefndin telur rétt að haldið verði
uppi skipulagsbundnu starfi til að
koma í veg fyrir misnotkun al-
mannastofnana.
4. Fjármál flokksins.
Ljóst er, að fjárhagur flokksins
stendur illa, lausaskuldir eru miklar
og reksturshalli verður mikill á
þessu ári. Slíkt hlýtur að vera
starfsemi flokksins fjötur um fót.
Ljóst er, að undanfarin ár hafa frjáls
framlög minnkað hlutfallslega. Yfir-
umsjón með fjáröflun hefur 14
manna fjármálaráð.
Nefndin telur nauðsynlegt að
reyna að breikka grundvöll að
fjáröflun flokksins. Æskilegt væri,
að í gegnum fjármálaráð safnaðist
það fjármagn, sem þyrfti til venju-
legs reksturs, en happdrætti og þess
konar fjársöfnun væri til að standa
undir sérstökum átökum, t.d. kosn-
ingum. I aukningu styrkarmanna-
kerfis liggur mikil vinna, sem
vafasamt er að unnt sé að leggja á
fjármálaráðsmenn og þyrfti fjár-
málaráð að kveðja sér til aðstoðar
fleiri menn í því efni. Þá eru í
tillögunum settar fram hugmyndir
um fjársöfnun til ákveðinna verk-
efna svo og að reyna að efla
sjálfboðaliðastarf.
I nefndinni var mikið rætt um
ríkisstyrki til stjórnmálaflokka.
Nefndin varð ekki samnjála um það
mál, en taldi þó rétt að framlög
einstaklinga eða fyrirtækja til
stjórnmálaflokka yrðu frádráttar-
bær frá skatti.
5. Starfsmannahald og rekstur
Sjálfstæðisflokksins.
Starfsmannahaldi flokksins er nú
hagað sem hér segir: Á skrifstofu
miðstjórnar starfa framkvæmda-
stjóri, skrifstofustjóri og 3 skrif-
stofustúlkur. Á skrifstofu fulltrúa-
ráðsins í Reykjavík er framkvæmda-
stjóri og skrifstofustúlka. Sérstakur
starfsmaður er fyrir verkalýðsráð og
fyrir S.U.S., ýmist í heilu eða hálfu
starfi. Þá hefur Landssamband
Sjálfstæðiskvenna starfsmann
ásamt Hvöt í hálfu starfi.
Það er galli á skipulagi þessa
starfs, að enginn einn aðili skipu-
leggur starfið og samhæfir þessa
starfskrafta. Starfsmenn hinna ein-
stöku samtaka starfa alveg sjálf-
stætt.
Nefndin telur það grundvallarskil-
yrði þess, að rekstur flokksins og
starfsmannahald skili á hverjum
tíma beztum mögulegum árangri, að
starfsmenn allir verði undir einni
stjórn. Framkvæmdastjóri flokksins
þarf að hafa skipunarvald yfir öllu
starfsfólki flokksins og þurfa við-
komandi flokkssamtök að sam-
þykkja það. Auðvitað getur hver
starfsmaður aðallega haft ákveðið
verksvið i þágu einstakra samtaka,
en allt starfið þarf þó að samhæfa og
skipuleggja í heild.
Nefndin telur æskilegt að reynt
verði að skipta starfi miðstjórnar-
skrifstofu í tvær aðaldeildir, þ.e.
rekstrar- og skipulagsdeild. I tillög-
unum er helztu verkefna getið í
grófum dráttum.
Æskilegt er að sinn hvor starfs-
maður beri ábyrgð á hvorri deild.
Hugsanlegt er að framkvæmdastjóri
flokksins stjórni annarri deildinni,
en framkvæmdastjóri þingflokks
hinni, enda hafi hann þá aðsetur í
Valhöll og sé ekki þingmaður.
Nefndin telur æskilegt að flokkur-
inn geti haft opnar skrifstofur í sem
flestum kjördæmum og þar séu
launaðir starfsmenn í fullu starfi
eða í hlutastarfi. Verkefni þeirra séu
skipulags- og útbreiðslumál í kjör-
dæminu, t.d. blaðaútgáfa. Slíkt
skrifstofuhald þarf að verða fjár-
magnað af kjördæmunum sjálfum og
ætti það að vera mögulegt í flestum
kjördæmum. Slíkar kjördæmisskrif-
stofur þurfa að vera undir stjórn
framkvæmdastjóra flokksins.
Nauðsynlegt er að þingmenn séu í
sem nánustu sambandi við skrifstofu
miðstjórnar og séu virkir í félags-
legri uppbyggingu flokksins.
Flokkurinn hefur nú eignast
glæsilegt hús og í erfiðri fjárhags-
stöðu er það vissulega huggun, að
slík eignamyndun skuli hafa orðið
hjá flokknum. Nokkur gagnrýni
hefur þó komið fram á rekstur
hússins og þá aðallega að nýting
hússins sé ekki nægilega lífræn.
Æskilegt væri að koma fyrir veit-
ingaaðstöðu, t.d. í öðrum salnum á 1.
hæð, þannig að þar geti orðið lifandi
vettvangur sjálfstæðisfólks, sem vill
hittast, rabba saman og skiptast á
skoðunum án þess að um fyrirfram
augiýsta samkomu sé að ræða. Þar
væri ennfremur unnt að skipuleggja
menningarstarfsemi á vegum flokks-
ins. Aðalatriðið er að glæða húsið
meira lífi.

'•*'■■. ’ ?.V'■ v . -.f Vv’r • ■ ■•
... :■■;;■.■■. •• , ••:■ " > ■■•
Ma * '
Skemmtisigling um
Evrópu í stað saltfisks
NÆR 300 manns hafa pantað far hjá Sunnu í skemmtisiglinguna með
Funchal, fiaggskipi Portúgals, en skipið mun sigla með íslendinga milli
staða í Evrópu í ágúst n.k. „Fólk hefur fagnað mjög þessum
miiguleika," sagði Guðni Þórðarson forstjóri Sunnu í samtali við Mbl.
og benti á að ferðin hefði ekki verið auglýst ennþá, en hins vegar hefði
verið sagt frá henni í fréttum. Skipið sem er 10 þús tonn, tekur 400
farþega, en áhöfn er 150 manns.
Guðni kvað pantanir hafa borizt víðs vegar að af landinu og Jafnvel
hafa aflakóngar hringt af miðunum", sagði Guðni, „til þess að panta pláss.
Það fer líka vel á því þar sem þessi verð er fyrst og fremst möguleg vegna
framleiðslu sjómanna, því það fékkst að taka þetta skip á ieigu þar sem
það auðveldar Portúgölum að kaupa meiri saltfisk, frá íslandi. „Sagði
Guðni að nú væri svo'mikill saltfiskskortur í Portúgal að fólk biði í
löngum röðum þar sem von væri á hnossgætinu, en margar portúgalskar
fjölskyldur vilja hafa saltfisk á aðfangádagskvöld jóla.
Guðni kvað það gott dæmi um áhuga fólks á þessari ferð, að þeir hefðu
ekki verið búnir að fá allar upplýsingar um skipið áður en búið var að
hálfpanta ferðina. Funchal er mjög vandað skip, dansksmíðað og eru
farþegaíbúðir á 5 þilförum af 7 sem eru í skipinu en lyftur eru milli
þilfara. Allar íbúðir eru með sérbaði og er sími og útvarp í hverri íbúð, en
hver þjónn um borð sér um tvær íbúðir.