Morgunblaðið - 08.08.1986, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 1986
Mál Arne Treholt:
Vilja reka
verjandann
Frá Jan Erik Laure, fréttaritara Morgunblaðsins í Osló.
SÆKJENDUR í máli norska njósnarans Ames Treholt hafa krafist
þess að Ame Haugestad, veijanda hans, verði vikið úr starfi. Þeir
segjast hafa undir höndum sannanir fyrir því að Haugested hafi
komið leynilegum upplýsingum á framfæri við utanaðkomandi aðila.
Treholt hefur krafíst þess að mál máls.
hans verði tekið fyrir að nýju og
verður brátt tekin ákvörðun þar að
lútandi. Sækjendumir tveir í máli
hans hafa sent dómurunum bréf
þar sem þeir krefjast þess að veij-
anda hans verði vikið úr starfí og
verður tekin afstaða til þeirrar
kröfu í haust. Svo sem kunnugt er
af fréttum var Treholt dæmdur í
20 ára fangelsi í undirrétti.
Haugestad viðurkennir að hafa
sýnt endurskoðanda nokkrum skjöl
varðandi eignir Treholts og segist
hafa viljað fá atvinnumann til að
fara yfír mat ákæruvaldsins á þeim.
Haugestad telur að með bréfínu séu
sækjendumir að veitast að sér og
sinni persónu. Ame Treholt er sagð-
ur vera hinn reiðasti vegna þessa
Treholt rak Alf Nordhus, annan
veijanda sinn, úr starfí fyrr í sum-
ar. Nordhus hafði ætlað sér að
halda uppi vömum í máli Egils
Ulateig en hann gerði yfírvöldum
kunnugt um flóttaáform Treholts.
Treholt gat engan veginn fellt sig
við það.
Alf Nordhus skrifaði þá Treholt
bréf þar sem hann hvatti Trehoit
til að leita sér geðhjálpar. Hann
segir Treholt vera uppfullan af
ranghugmyndum um sjálfan sig og
hlutverk sitt.
Treholt hefur einnig látið í ljós
óánægju með störf Ame Hauge-
stads og telur hann ekki hafa fært
sér alla möguleika til málsvamar í
nyt.
Khomeini:
*
Iranar berjast til
síðasta blóðdropa
Sijörnur íhjónaband
Kvikmyndaleikkonan Tatum O’Neal og tennisstjarnan John
McEnroe koma út á kirkjutröppurnar eftir að hafa verið gefin
saman í hjónaband sl. föstudag.
Veður
víða um heim
Lægst Hæst
Akureyri 17 skýjað
Amsterdam 20 24 heiðskfrt
Aþena 23 34 heiðskírt
Barcelona 28 léttskýjað
Berlin 14 28 heiðskírt
Brussel 12 25 skýjað
Chicago 19 22 rigning
Dublin 10 16 skýjað
Feneyjar 30 heiðskfrt
Frankfurt 13 28 heiðskírt
Genf 1S 30 heiðskfrt
Helslnki 16 24 heiðskfrt
Hong Kong 28 32 heiðskírt
Jerúsalem 19 27 heiðskfrt
Kaupmannah. 15 21 heiðskírt
Las Palmas 25 léttskýjað
Lissabon vantar
London 18 skúrir
Los Angeles vantar
Lúxemborg 19 skýjað
Malaga 22 þoka
Mallorca 29 léttskýjað
Miami 27 30 skýjað
Montreal 15 25 rigning
Moskva vantar
NewYork 22 29 skýjað
Osló 8 20 rigning
París 15 29 heiðskírt
Peklng 21 31 heiðskfrt
Reykjavík 13 skýjað
Ríóde Janeiro 14 34 heiðskfrt
Rómaborg 20 36 skýjað
Stokkhólmur 12 20 heiðskírt
Sydney 11 16 rigning
Tókýó 25 32 skýjað
Nikósía, AP.
Hussein og Mubarak:
KHOMEINI, leiðtogi Iran, lýsti því yfir í gær að Iranar
myndu beijast til síðasta blóðdropa, fremur en að gefast
upp fyrir Irökum í stríði þjóðanna er geysað hefur í 6 ár.
Aukin harka hefur færst í átök-
in undanfamar vikur og saka báðir
aðilar hinn um að gera árásir á
íbúðarhverfi. íranar segja að all-
margir almennir borgarar hafí
særst í árás á borgina Isfahan í
gær og að ein herþota íraka hafi
verið skotin niður. Útvarpið í
Bagdad sagði að 74 almennir borg-
arar, þar af 21 bam, hafí látist
og 140 særst í árás er Iranar gerðu
á miðvikudag á íbúðarhús í Sulay-
maniyah héraði.
Litið er á yfírlýsingu Khomeinis
um baráttugleði írana sem svar
við friðaráætlun þeirri er Saddam
Hussein, forseti írak, birti sl.
sunnudag, þar sem hvatt var til
þess að endir yrði bundinn á stríðið.
íranar samþykkí
friðaráætlun Iraka
Kairó, AP.
TVEGGJA daga viðræðum Mubaraks Egyptalandsforseta legri yfirlýsingu hvöttu þeir
Husseins Jórdaníukonungs og lauk í Kariró í gær. I sameigin- írani til að ganga að friðartil-
Ný bók um þriðju heimsstyijöldina:
Úrslitin ráðast í
átökum við ísland
FYRIR SKÖMMU kom út ný skáldsaga eftir bandaríska höfund-
inn Tom Clancy, en hann skrifaði metsölubókina The Hunt for
Red October. I hinni nýju bók, sem Clancy nefnir Red Storm
Rising (Rautt óveður i aðsigi), er fjallað töluvert um ísland, hern-
aðarmikiivægi þess og afdrif þess í ófriði. í síðasta hefti banda-
ríska vikublaðsins Time birtist umfjöllun um bókina eftir Walter
Isaacson. Hann hælir höfundi á hvert reipi fyrir áreiðanleika í
hernaðarmálefnum, þrátt fyrir að hann telji að hinum mannlega
þætti hefði mátt gera hærra undir höfði. Þessi grein er lauslega
byggð á gagnrýni Isaacson.
Tom Clancey, sem er trygg-
ingasölumaður frá Maryland,
hefur alla tíð verið mikill áhuga-
maður um hermál, sérstaklega
þau sem lúta að flotanum. Þegar
hann skrifaði bókina The Hunt for
Red October, sem fjallar um leit
að sovéskum strokukafbáti, þótti
hún svo raunsönn að Bandaríkja-
floti gaf hana út, en til þessa
hefur hann aðeins gefið út tækni-
og sérfræðirít um flotamálefni.
Bókin seldist svo vel að hún var
á skrá yfir metsölubækur í sjö
mánuði samfleytt.
I Red Storm Rising nægir
Clancy ekki að fjalla um leit að
einum kafbáti; í þetta skipti er
viðfangsefnið þriðja heimsstyij-
öldin.
Strangtrúaðir múslímar eyði-
leggja mikilvæga olíuhreinsunar-
stöð í Sovétríkjunum, og leggja
Kremlarbændur þá á ráðin um
kaldrifjaða áætlun til þess að
forða ríkinu frá efnahagshruni.
KGB-menn drepa hóp sovéskra
skólabama í sprengjutilræði, sem
þeir kenna vestur-þýskum hryðja-
verkamönnum um. I framhaldi af
því ráðast þeir svo inn í Vestur-
Evrópu, hertaka ísland og senda
allan tiltækan flota sinn frá Mur-
mansk, í því skyni að hafa sigl-
ingaleiðir á Norður-Atlantshafi á
sínu valdi. Þetta gera þeir til þess
að geta hemumið olíusvæðin við
Persaflóa, í von um að geta hald-
ið þeim eftir að ófriði lýkur í
Evrópu.
Þegar almenningur veltir fyrir
sér þriðju heimsstyijöldinni, telur
hann gjaman að um óumflýjan-
legt gereyðingarstríð sé að ræða.
í þá gildru fellur Clancy ekki.
Styijöld hans er „hefðbundin", í
þeim skilningi að kjamorkuvopn-
um er ekki beitt, en í raun byggist
hemaðurinn meira á örtölvutækni
en sprengikrafti.
Fyrir þá sem hafa mikinn
áhuga á hermálum, er bókin
hreinasta gullnáma. T.d. mikið
sagt frá hinni leyndardómsfullu
flugvél F-19, sem bandaríski flug-
herinn vill ekki einu sinni viður-
kenna að sé til, þrátt fyrir að talið
sé að vél þeirrar gerðar hafí far-
ist í Kalifomíu í síðasta mánuði.
Fyrir Islendinga er þó líklega
mest að græða á nákvæmri um-
fjöllun bókarinnar um mikilvægi
Islands í vamarkeðju NATO. Fer
enda svo að úrslit stríðsins ráðast
af stöðu mála hér á landi.
Skáldsaga Clancys hefur verið
gagnrýnd af sumum, fyrir að vera
of nákvæm, of trúverðug. Þykir
gagnrýnendum hann einbeita sér
um of að tækni og bardagalýsing-
um.
En þrátt fyrir að Clancy velti
sér upp úr nýjustu tækni og
Tom Clancy
vísindum, bendir hann samt sem
áður á mikilvægi hins mannlega
þáttar. Á hinu hernumda íslandi
fylgjast fjórir Bandaríkjamenn
með athöfnum Rauða hersins og
tekst þeim að senda upplýsingar
um þær til herstjórnar NATO. í
fyrstu vefengja herforingjar
bandalagsins upplýsingamar, en
að lokum fer svo að úrslit stríðsins
velta á sannleiksgildi þeirra.
Af bókinni má ráða að margir
íslendingar geri sér e.t.v. ekki
næga grein fyrir hemaðarmikil-
vægi landsins, en Clancy telur
ísland greinilega einn mikilvæg-
asta hlekkinn í vamarkeðju
vestrænna þjóða. Er því óhætt að
ráðleggja öllum áhugamönnum
um utanríkismálefni Islands að
lesa hana, þó svo að hernaðarfrá-
sagnir freisti þeirra ekki.
boði íraka og mæltust til þess
óbeinlínis, að Sýrlendingar og
Líbýumenn hættu að styðja
írani i stríðinu.
Leiðtogamir hvöttu til þess að
Iranir og Irakar drægju heri sína
til baka að landamærum
ríkjanna, semdu um frið, skiptust
á föngum og skuldbindu sig til
þess að hafa ekki afskipti af inn-
anlandsmálum annarra ríkja.
Þeir vöruðu við áhrifunum er
þetta stríð, er staðið hefur í sex
ár hefur haft á samband Araba-
ríkja innbyrðis og létu í ljósi þá
skoðun að Arabaríkin ættu að
standa við samninga er þau hefðu
gert sín í milli. Sérstaklega var
tilgreindur vamarsamningur er
gerður var árið 1950, þar sem
segir að árás á eitt ríki skoðist
sem árás á þau öll og skuld-
bindur aðila til að koma þeim til
aðstoðar er fyrir árásinni verður.
í yfírlýsingunni kom fram að
leiðtogamir álíta að friður í Mið-
Austurlöndum og réttindi
Palestínuaraba verði best tryggð,
ef samkomulag náist á ráðstefnu
er deiluaðilar og ríkin er sæti
eiga í Öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna taki þátt í.
Hussein og Mubarak ræddu
einnig um árangur ferðar Bush
varaforseta Bandaríkjanna og
ágreining þann er risið hefur
milli Husseins og Yasser Arafats,
leiðtoga PLO-samtakanna.
Sögðu egypskir embættismenn
að Egyptar myndu halda áfram
að reyna að miðla málum milli
Jórdaníukonungs og Arafats.