Morgunblaðið - 04.02.1988, Blaðsíða 41

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1988
Frumvarp til fjárhagsáætlunar 1988:
„Snýst um að skammta o g
skera niður á öllum sviðum“
>— segir Sigfús Jónsson bæjarstjóri
FYRRI umræða um frumvarp
til fjárhagsáætlunar Akur-
eyrarbæjar 1988 fór fram í
bæjarstjórn sl. þriðiudag, viku
síðar en áætlað var. I framsögu-
ræðu sinni sagði Sigfús Jónsson
bæjarstjóri að greiðslugeta bæj-
arsjóðs og stofnana yrði með
knappasta móti á þessu nýbyrj-
aða ári. „Þrátt fyrir að eignir
Akureyrarbæjar megi telja í
milljörðum er nú svo komið í
þessu landi að fjárhagsáætlana-
gerð hjá þessu trausta bæjarfé-
lagi snýst um það að skammta
og skera niður á öllum sviðum.
Það var „kalt verk og karl-
mannlegt“ en ég vil nota þetta
tækifæri til þess að þakka öllum
bæjarráðsmönnum fyrir góða
samstöðu og mikla festu í erfiðu
verkefni."
Um afkomu bæjarins árið 1987
sagði Sigfús: „Spenna á vinnu-
markaði leiddi til miklu meiri
launahækkana hjá Akureyrarbæ
en ráð hafði verið gert fyrir í fjár-
hagsáætlun 1987. Reiknað var
með 22-23% meðalhækkun launa
frá 1986 til 1987 en reyndist 39%.
Má reikna með að sá kostnaðar-
auki hafi numið a.m.k. 35-40
milljónum króna fyrir bæjarsjóð.
Alagðar útsvarstelqur og að-
stöðugjöld reyndust um 15 milljón-
um meiri en fjárhagsáætlun gerði
ráð fyrir en þær fréttir reyndust
vera skammgóður vermir þegar
þær bárust á haustmánuðum því
þegar á haustið leið ágerðust van-
skil bæjarbúa. Er það dæmalaust
að innheimtuhlutfall bæjargjalda
skyldi lækka úr 90,7% á árinu
1986 í 86,3% 1987. I upphafi árs
1987 voru útistandandi bæjargjöld
53 milljónir. í ijárhagsáætlun var
gert ráð fyrir að þau yrðu orðin
83 milljónir í árslok en reyndust
106 milljónir." Sigfús sagði að
Ú’ármagnskostnaður hefði tvöfald-
ast á árinu, úr 17% í upphafi árs
í 35% í lok árs. Þá sagði hann að
krítarkortafárið hefði kynnt undir
eyðsluna og ætti að banna notkun
þeirra í matvöruverslunum eins og
gert væri hjá flestum öðrum þjóð-
um.
Rekstrarhalli dvalarheimilanna
hefur valdið bænum miklum bú-
sifjum, en halli þeirra á síðasta
ári var um 30 milij. kr., en var
tæpar 9 millj. árið áður. „Dag-
gjaldanefnd hefur fram að þessu
ekki viljað viðurkenna að fjöldi
heimilisfólks á almennri deild nýt-
ur mikillar hjúkrunar, því eigi er
pláss fyrir það á hjúkrunardeild-
um. Bærinn situr uppi með
vandann og borgar brúsann."
Fjárhagsáætlun bæjarsjóðs fór um
45 milljónir króna fram úr áætlun
á síðasta ári. Ekki er með talinn
rekstrarhalli dvalarheimilanna þar
sem þau hafa sjálfstæðan íjárhag.
930 millj. áætlun
Rekstraráætlun Akureyrarbæj-
ar fyrir árið nemur 931.510
þúsund krónum. í fyrra nam
rekstraráætlunin 711 milljónum
króna og því hefur hækkunin á
milli ára verið liðlega 30%. Tekju-
hliðin skiptist þannig: útsvör 499
millj. kr., aðstöðugjöld 152 millj.,
skattar af fasteignum 163,3 millj.
kr., jöfnunarsjóðsframlag 63,3
millj., aðrir skattar og tekjur 2,8
millj., telqur af fasteignum rúm-
lega 30,8 millj., vaxtatekjur 15,3
millj. ogýmsar tekjur 5 millj. kr.
Aætluð rekstrargjöld bæjar-
sjóðs eru 768 milljónir, en voru
559 á síðasta ári. 37% hækkun
hefur orðið á milli ára. Stærstu
gjaldaliðimir, félagsmála og al-
mannatrygginga tæplega 214,6
milljónir króna. Rúmlega 122
milljónir fara til fræðslumála, rúm
51 milljón til umhverfísmála, 42
millj. tií gatna- og holræsagerðar
ogtæp 41 millj. í fjármagnskostn-
að. Að sögn Sigfúsar er gert ráð
fyrir nær óbreyttum rekstri á árinu
miðað við fyrra ár. Nær öllum
beiðnum um nýmæli í rekstri var
hafnað og viðhald fasteigna verður
í algjöru lágmarki. Helstu nýmæli
eru úá^^tingar til. rekstrar
tveggja nýrra dagvista, Sunnubóls
og dagvistar hvítasunnusafnaðar-
ins. Einnig er fjárveiting til til-
raunar með tilsjónarmannskerfí
unglinga í stað unglingaathvarfs
er lagt var niður á síðasta ári. Þá
er gert ráð fyrir að bætt verði við
sjúkraliða í hálft starf á Heilsu-
gæslustöð.
í verðlagsforsendum er reiknað
með 18% álagi á gildandi launa-
taxta frá 1. október sl. og 25%
meðalhækkun vöru og þjónustu.
Gert er ráð fyrir 13% hækkun
launatengdra gjalda af dagvinnu
og 6% af öðrum launum, rafmagn
og olía hækki um 25%, meðalverð
hitaveitu verði 78 krónur á tonnið
og 25% hækkun verði á fasteigna-
gjöldum og tryggingaiðgjöldum á
annað en íbúðarhúsnæði.
Þörf á auknum tekjum
Sigfús sagði í niðurlagi fram-
söguræðu sinnar að ekki þyrfti
mikla glöggskyggni á fé til að sjá
að umfang þeirrar þjónustu sem
bæjarbúum er veitt er orðið svo
mikið að bæjarsjóður fær vart
undir því risið miðað við núverandi
telqustofna. „Sú flatneskja, sem
felst í því fyrirkomulagi að inn-
heimta sömu útsvarsprósentu hjá
öllum sveitarfélögum í landinu,
hefur haft slæm áhrif fyrir Akur-
eyrarbæ. Bær, sem er höfuðstaður
í landshluta, þarf meiri tekjur en
t.d. úthverfasveitarfélög á höfuð-
borgarsvæðinu. Ljóst er að ef ekki
koma til nýir tekjustofnar verður
í framtíðinni fyrir hvert nýmæli
sem tekið er upp í þjónustu við
bæjarbúa að skera niður rekstur
á móti. Önnur leið er að hækka
svokölluð þjónustugjöld verulega
frá því sem nú er, en ekki er samt
með þessum orðum verið að leggja
til að svo verði gert fyrr en önnur
úrræði eru þrotin."
Tímabundinn vandi
Sigurður J. Sigurðsson bæjar-
fulltrúi vildi ekki tala um niður-
skurð, heldur sagði að reynt yrði
að halda í horfínu tímabundið án
nokkurra nýmæla meðal annars
vegna þeirra breytinga sem nýja
skattkerfíð boðar og jafnframt
vegna þeirra miklu launahækk-
Bæjarfulltrúar Framsóknarflokks:
Vilja fá fram heildarstefnu
á hlutabréfaeign bæjarins
Bæjarfulltrúar Framsóknarflokksins, þau Sigurður Jóhannes-
son og Úlfhildur Rögnvaldsdóttir, vilja að mótuð verði heildar-
stefne bæjarstjórnar um sölu á hlutabréfaeign Akureyrarbæjar
5 einstökum fynrtækjum og sölu á atvinnufyrirtækjum í eigu
bæjarins. Tillagar var rædd sl. þriðjudag og að ósk flutnings-
manna var afgreiðslu málsins frestað.
í greinargerð með tillögunni einstakra ráðamanna bæjarins
segir að hún sé sett fram vegna
umræðna sem verið hafa að und-
anfömu um hugsanlega sölu á
hlutabréfaeign ríkisins í Slipp-
stöðinni hf., sem valda mun
verulegum breytingum á eigna-
raðild í fyrirtæki sem Akureyrar-
bær á stóran hlut í og er eitt af
undirstöðufyrirtækjum í atvinn-
ulífi bæjarins.
Einnig hefur heyrst um áhuga
um hugsanlega sölu á atvinnu-
fyrirtækjum í eigu Akureyrar-
bæjar, svo sem á Krossanesverk-
smiðjunni, segir í greinargerð-
inni.
Vel flestir bæjarfulltrúar
kvöddu sér hljóðs á fundinum um
tillöguna og urðu allmiklar um-
ræður um hana án þess að
afstaða til heildarstefnu bæjar-
stjómar yrði tekin. Sigurður J.
Sigurðsson bæjarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins sagðist í samtali
við Morgunblaðið ekki telja
nokkra einustu skynsemi í því
að reyna að móta heildarstefnu
hvað þetta varðar á meðal bæjar-
stjómarmanna. „Stjómmála-
flokkamir hafa hver um sig sína
pólitísku stefnu í þessum málum
og það verður einfaldlega að taka
á hveiju máli fyrir sig þegar þau
koma upp hvort sem um er að
ræða tillögur um sölur, óskir um
kaup eða breytta hlutdeild í fyrir-
tækjum. Það er útilokað að
samræma svo ólík sjónarmið,
sem upp koma í bæjarpólití-
kinni,“ sagði Sigurður.
Morgunblaðií/GSV
Frá bæjarstjómarfundi sl. þriðjudag þar sem fyrri umræða um fram-
varp til fjárhagsáætlunar fór fram.
ana, sem átt hefðu sér stað á sl.
ári, og vaxtahækkana. í áætlun-
inni er reynt að mæta þessum
vanda með því að takmarka fjár-
muni til gjaldfærðs stofnkostnaðar
og eignabreytinga, en þess í stað
að nýta tekjuafang til að greiða
niður skuldir bæjarins og mæta
aukningu útistandandi bæjar-
gjalda sem námu hátt í 30 milljón-
um króna."
Á undanfömum árum hefur það
verið stefna bæjarsjóðs að taka
ekki ný lán til framkvæmda og
jafnframt hefur ekki verið gert ráð
fyrir því að greiða af skuldum
bæjarsjóðs. Þetta hefur leitt til
þess að ef rekstur bæjarins fer
fram úr áætlun, hefur ekki verið
hægt að mæta því öðruvísi en að
slá ný lán. Svo hefur farið á und-
anfömum árum að til þess ráðs
hefur þurft að grípa sem leitt hef-
ur til þess að veltufjárstaða
bæjarins hefur versnað og skuldir
aukist, að sögn Sigurðar. „Þessari
þróun viljum við snúa við. Skuldir
bæjarsjóðs nema nú um 350 millj-
ónum króna og eru lánin flest
bankalán til stutts tíma. Meiningin
er að greiða 115 milljónir í af-
t borganir á árinu. Reynt verður að
halda uppi fullum rekstri og fram-
kvæmdum á vegum bæjarins eins
og áætlanir segja til um, en ný-
mæli verða engin á þessu ári á
meðan verið er að reyna að laga
stöðuna,“ sagði Sigurður.
Konur óhressar með
hlutfall í nefndum
KONUR á Akureyri eru heldur
óhressar með hlutfall kynjanna
í nefndum og ráðum á vegum
Akureyrarbæjar, en hlutfall
þeirra er aðeins fjórðungur á
við karla. í jafnréttislögunum
er hinsvegar kveðið á um að
leitast skuli við að hafa sem
jafnasta tölu kynjanna í sljóra-
um, nefndum og ráðum á vegum
ríkis, sveitarfélaga og félaga-
samtaka þar sem þvi verður við
komið.
Á yfirstandandi lq'örtímabili eru
2.536 einstaklingar starfandi í
nefndum og ráðum, þar af eru 695
konur eða aðeins 27,4%. í nefndum
á vegum Akureyrar er hlutur
kvenna þó enn lakari, eða einungis
25,6%. Þetta kemur meðal annars
fram í skýrslu frá Jafnréttisráði
Akureyrarbæj ar.
Mál þetta bar lítillega á góma
bæjarstjómarmanna á síðasta
fundi þeirra. Þó fundust engar
sérstakar leiðir til úrbóta. í bæjar-
stjóm Akureyrar sitja nú fjórar
konur og sjö karlar.
10% hækkun dag-
vistargjalda
Bæjarstjórn hefur ákveðið að
hækka dagvistargjöld um 10%
frá og með 1. mars nk., en bæj-
arráð samþykkti tillögu þess
efnis á fundi sinum þann 27.
janúar sl.
Hækkunin kemur til vegna ný-
legra launabreytinga hjá fóstrum,
en eins og fram hefur komið í frétt-
um samdi bærinn við fóstmr um
launahækkanir um miðjan janúar.
Með hækkuninni verður hlutfalli
foreldra og bæjarins í rekstri dag-
vistarstofnanna haldið óbreyttu frá
því sem verið hefur þrátt fyrir
launabreytingar hjá fóstmm.