Morgunblaðið - 02.10.1988, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. OKTÓBER 1988
33
Skömmu síðar hófst grjótkastið
Gat verið að ástandið væri svo siæmt að fólkið vildi gefa burt börnin sín?
hjóna. Okkur skildist á húsbóndan-
um að hún vildi alls ekki að bóndi
sinn færi með okkur út því þá
gæti hann átt á hættu aðsúg ungl-
inganna og fjandskap hermann-
anna. Reyndar kom mér í hug að
^ hún væri að fjargviðrast yfir að-
komunni: tveimur skelfdum útlend-
ingum, blautu gólfi og ýmsum öðr-
um tortryggilegum verksummerkj-
um. Hann lét þó fortölur hennar
eða bölbænir sem vind um eyru
þjóta og bjuggumst við til brott-
farar. Húsfreyja vildi endilega laga
te handa okkur en við sýndum mik-
ið fararsnið. Bóndi hennar þreif þá
staf sinn en hirti ekki um að skipta
um föt.
Loksins hólpin
Við leiddumst síðan þrjú niður
aðalgötuna í átt að hliðinu. Með-
fram veginum, uppi á húsþökum
og inní hliðarstrætum sáum við
börnin með hnullunga á lofti sem
fyrr. Fylgdarmaður okkar hélt
ótrauður áfram, sparkaði öðru
hveiju burt gijóti sem valt í veg
fyrir okkur og hreytti ókvæðisorð-
um að þeim sem voguðu sér að
kasta steinum. Þannig komumst við
klakklaust út úr búðunum og gátum
varpað öndinni léttara.
Eftir skamma stund kom leigubfll
aðvífandi og við vorum ekki sein
að koma okkur fyrir. Karlinn heimt-
aði að borga fyrir okkur bílinn en
eftir nokkuð þref féllst hann á að
geyma dínarana sína til betri tíma.
Hann kyssti okkur innilega að skiln-
aði, gaf okkur frumstætt nafn-
spjald, útskorið úr pappa og tók af
okkur loforð um að við myndum
senda honum kort frá íslandi.
Leigubflstjórinn, sem var Pal-
’ estínumaður, ók okkur rakleiðis til
Jerúsalem. Hann sagðist hafa orðið
að snúa við frá Ramallah vegna
sprengingar sem varð í miðborginni
á hádegi. Þegar hann heyrði sögu
okkar þótti honum það mjög miður
og gerði allt sem í hans valdi stóð
til að skýra út fyrir okkur hve
hræðilegan ótta íbúar Vesturbakk-
ans þyrftu að búa við, ótta sem
fæddi af sér mikla heift í garð
herraþjóðarinnar. Sjálfur býr hann
í útjaðri Jerúsalem og lýsti ófögrum
orðum þeim aðferðum sem herinn
beitti til að hafa hemil á uppreisn
Palestínumanna. Fólk væri til dæm-
is vakið upp á nóttunni og rekið
fáklætt út á götu þar sem það
væri smánað. Hann sagði ennfrem-
ur að íbúar Lmari væru orðnir tor-
tryggnari í garð blaðamanna en
áður því brögð hefðu verið að því
að ísraelska leyniþjónustan hefði
smyglað sínum mönnum inn í búð-
imar undir fölsku flaggi til að veiða
upplýsingar upp úr íbúunum.
Sálarkreppa ísraela
Síðustu stundunum í ísrael eydd-
um við í sundlauginni við Sheraton-
hótelið. Við lásum í Jerusalem Post
að Shamir forsætisráðherra legði
til í ríkisstjóminni að hemum yrði
skipað að skjóta á alla þá sem hentu
gijóti. í sama streng tóku tveir ísra-
elskir hermenn sem nutu sólarinnar
eins og við. Þegar þeir heyrðu að
ég væri blaðamaður voru þeir ekki
seinir að kvarta undan því skiln-
ingsleysi sem fjölmiðlar á Vestur-
löndum sýndu ísraelum og þeim
miklu siðferðislegu kröfum sem til
þeirra væra gerðar.
Eins og aðrar þjóðir og kannski
öðram fremur sögðust þeir setja
eigið öryggi ofar öllu; ísrael gæti
aldrei liðið sjálfstætt ríki Palestínu-
araba í túnfætinum. En ekki væri
heldur hægt að veita íbúum her-
numdu svæðanna borgaraleg rétt-
indi í ísrael því þá yrðu gyðingar í
minniluta fyrr en varði í sjálfu Isra-
elsríki. Hvað er þá fram undan?
spurðum við. „Ekkert annað en það
að hætti þeir ekki að kasta gijóti
þá munum við ryðja Vesturbakk-
ann,“ svöraðu þeir.
Auðvitað var þetta mælt af hroka
en það endurspeglar sálarkreppu
ísraelsku þjóðarinnar. Herinn og
vamir landsins era í fyrirrúmi í ísra-
elsku þjóðlífi. Þjóðinni finnst sér
sífellt ógnað. Þessi árátta á sér
sínar sögulegu skýringar en er samt
ekkert svar við réttmætum kröfum
Palestínumanna um eigið ríki. Isra-
elar geta ekki gert upp við sig hvort
vegi þyngra eigið öryggi eða mann-
réttindi Palestínumanna. Lausn
mála hlýtur að byggja á því að
annað útiloki ekki hitt.
Uppreisnin breiðist út
SÁLFRÆÐISTOFA
Hef opnað sálfræðistofu á Suðurgötu 12.
Einstaklingsviðtöl.
Tímapantanir alla virka daga kl. 15.00- 17.00
í síma 621776.
Margrét Bárðardóttir
aálfræðlngur.
ÁVANA- OG
FÍKNIEFNAMÁL
- UPPLÝSINGA-
FUNDUR-
Þrátt fyrir ofureflið breiðist upp-
reisn Palestínumanna út og magn-
ast. Uppreisn „shebab", kynslóðar
steinkastsins, hefur leyst uppgjöf
foreldranna af hólmi. Bömin hafa
engu að tapa og því krefjast þau
alls. Þau era í meirihluta á meðal
1,5 milljónar Palestínumanna á
Vesturbakkanum og Gaza-svæðinu.
ísraelum verður víst seint að þeirri
ósk sinni að Palesínumenn láti segj-
ast andspænis byssukjöftum og
bareflum.
Pólitíski vængur Intifada er PLO.
Skoðanakönnun á vegum háskólans
í Nablus á Vesturbakkanum leiddi
í ljós að 93% íbúanna standa að
baki samtakanna. Eigi að síður
virðist sem uppreisninni sé ekki
stjómáð ofan frá heldur hafí hún
sprottið af sjálfu sér við hinar óeðli-
legu kringumstæður á hemumdu
svæðunum. Stuðningurinn við PLO,
heyrist manni, er fyrst og fremst
tryggð við tákn palestínskrar vonar
fremur en stuðningur við einstaka
leiðtoga.
Arafat ætlar að lýsa yfir stofnun
útlagastjómar nú í haust, að því
er fregnir herma. Samhliða því
myndi PLO viðurkenna ísraelsríki.
Slíkt væri tímamótayfíriýsing hjá
samtökum sem hafa ítrekað lýst
því yfir að reka eigi gyðinga á haf
út. Farouk Kaddoumi, nokkurs kon-
ar utanríkisráðherra PLO, hefur
sagt að það sé Intifada sem valdi
þessari stefnubreytingu. Nú þegar
heimsbyggðin er á bandi Palestínu-
manna sé kominn tími til að spila
út „síðasta trompinu“, stofna út-
lagastjóm og viðurkenna ísra-
elsríki. Ástæðan kann líka að vera
sú, að ákvörðun Husseins Jórdaníu-
konungs að ijúfa tengslin við Vest-
urbakkann hafí komið PLO í leik-
þröng; nú sé að hrökkva eða
stökkva.
Ekkert má útaf bregða
Við höfðum þessa þijá daga í
Jerúsalem fengið mikla samúð með
málstað hinnar hijáðu þjóðar Pal-
estínumanna. ísraelar vitna óspart
til þess að íbúum hemumdu svæð-
anna hafi aldrei liðið betur efnalega
en undir þeirra stjóm. Það er
kannski einmitt skýringin á hinni
skyndilegu uppreisn, eða Intifada.
Svangan mann skortir baráttuþrek-
ið og hvemig er hægt annað en
skilja hatur hins kúgaða á kúgaran-
um. Þetta er stríð án skotgrafa og
skýrrar víglínu. Palestínskir ungl-
ingar og ísraelskir hermenn beijast
á götuhorni en skammt frá eiga
gyðingar og Palestínumenn í frið-
samlegum viðskiptum. í desember
síðastliðnum varð heimsbyggðin
fyrst áþreifanlega vör við styijöld-
ina sem þó hafði ólgað undir niðri
í tvo áratugi.
Við höfðum séð eymdina í Lmari
en þar var hjartahlýjan heldur ekki
langt undan. Aðkastið sem við urð-
um fyrir sýnir ekkert annað en að
ástandið er óeðlilegt á Vesturbakk-
anum, þar varir enn sjöundi dagur
sex-daga stríðsins og þar má ekk-
ert útaf bregða.
Texti: Páll Þórhallsson
Myndir: Þórdís Kjartansdóttir
Samstarfsnefnd dómsmálaráðuneytis, félagsmálaráðu-
neytis, fjármálaráðuneytis, menntamálaráðuneytis og
heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytis um ávana- og
fíkniefnamál hefur ákveðið að boða til fundar með full-
trúum þeirra félaga, samtaka og stofnana er fást við
meðferð og afskipti af þessum málaflokki í Borgartúni
6 þriðjudaginn 11. október 1988 kl. 12.00. Gert er ráð
fyrir tveimur fulltrúum frá hverjum samtökum.
Markmiðið með fundinum er að gefa fulltrúum stjórn-
valda innsýn í starfsemi félaga og samtaka er fást við
ávana- og fíkniefnamál og jafnframt að vera vettvangur
skoðanaskipta þessara aðila um sömu mál.
^ Þátttaka tilkynnist f síma 91 -25000 fyrir 8. október nk. ^
HjÁ OKKUR ER
VINNA OG FJÖR
Karlakór Reykjavíkur
VANTAR NOKKRA ELDHRESSA
SÖNGMENN í HAUST.
Ef þig langar til að
SYNGJA OG TAKA ÞÁTT í
GÓÐUM FÉLAGSSKAP,
HAFÐU ÞÁ SAMBAND VIÐ
OKKUR í SÍMA 40911.
Slástu í hópinn
i(:f I ?
\lAj)
Karlakór Reykjavíkur