Morgunblaðið - 03.07.1996, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Zjúganov virðir áróðursbann daginn fyrir kosningar
Reuter
GENNADÍ Zjúganov, forsetaframbjóðandi rússneskra kommúnista, virti í gær bann við kosninga-
áróðri daginn fyrir kosningar, en á mánudag kom hann fram á blaðamannafundi. Hér sést hann
gagnrýna frammistöðu Borís Jeltsíns forseta og halda á lofti bók um fimm ár hans við stjórnvölinn.
„Kjósið valdamikið Rúss-
land eða nýlendustjórn“
ÞÖGN ríkti í herbúðum Gennadís
Zjúganovs, forsetaframbjóðanda
kommúnista, í gær og aflýsti hann
blaðamannafundi til þess að virða
bann við kosningaáróðri daginn fyr-
ir síðari umferð rússnesku forseta-
kosninganna, sem haldin er í dag.
„Ég óska ykkur til hamingju með
kosningarnar, sem eru í vændum,
gangi ykkur vel,“ var það eina sem
Zjúganov sagði þar sem hann sat
við skrifborð sitt í dúmunni, neðri
deild rússneska þingsins, í gær.
Zjúganov kom fram af skrifstofu
sinni og veifaði til ljósmyndara og
sneri því næst aftur til vinnu sinnar.
Zjúganov, sem er 52 ára fyrrver-
andi stærðfræðikennari, hefur
kvartað sáran yfir því að fá ekki
aðgang að rússneskum fjölmiðlum,
sem margir, einkum ríkissjónvarps-
stöðvamar, hafa rekið beinan áróð-
ur fyrir andstæðingi hans, Borís
Jeltsín forseta.
Segir Jeltsín ala á ótta
og lygum
Hann notaði fimm mínútur, sem
honum voru úthlutaðar í ríkisreknu
sjónvarpsstöðinni ORT á mánu-
dagskvöld, til að gagnrýna Jeltsín
fyrir að byggja kosningaherferð
sína á „ótta og lygum“.
„Hann er því fylgjandi að [Rúss-
land] sé betlari, sem sitji í biðsal
baðhúss sjö helstu iðnríkja heims,“
sagði Zjúganov um andstæðing
sinn og hló hæðnishlátri, sem hefur
sett svip á ræður hans undanfarið.
„Annaðhvort kjósið þið sterkt,
valdamikið Rússland eða nýlendu-
stjórn.“
Það kom stjórnmálaskýrendum
á óvart að Zjúganov skyldi ekki
víkja að heilsu Jeltsíns í ávarpi sínu,
sérstaklega í ljósi þess að fyrr á
mánudag krafðist hann þess að
lögð yrði fram opinber greinargerð
um heilsufar forsetans, sem þá
hafði ekki sést opinberlega í fimm
daga.
Fyrir helgina lék Zjúganov blak
fyrir framan sjónvarpsmyndavélar
og var ekki talinn leika vafi á því
að honum gekk aðeins eitt til: að
koma því á framfæri að hann
væ/i betur á sig kominn en Jeltsín.
í gær þögnuðu hins vegar kosn-
ingabyssur Kommúnistaflokksins
og sagði Valentín Kúptsov, sem
er háttsettur í flokknum, að til-
gangurinn væri að tryggja að
Zjúganov yrði ekki vændur um að
bijóta bannið gegn kosningaá-
róðri.
Hlutleysisreglur brotnar?
„Við teljum ekki nauðsynlegt
að halda blaðamannafund, sem
nota mætti til að vera með dylgjur
gegn honum [Zjúganov],“ sagði
Kúptsov og ítrekaði ásakanir á
hendur ORT um að hafa brotið
hlutleysisreglur með því að neita
að senda út auglýsingar, sem ætl-
að var að leggja áherslu á heilsu
Jeltsíns.
ORT sagði að ekki hefði borist
borgun fyrir auglýsinguna, en
þessu var neitað í herbúðum Zjúg-
anovs.
Rússneska ríkið rekur tvær sjón-
varpsstöðvar og ná þær til 90 af
hundraði Rússa.
Alexander Lebed, „sterki
maðurinn“ í Rússlandsstgórn,
krefst aukinna valda
Boðar meiri
hörku á mörg-
um sviðum
Moskvu. Reuter.
ALEXANDER Lebed, yfirmaður
öryggismála í Rússlandi, krafð-
ist þess í gær að fá meiri völd
í hendur til að geta tekið til
hendinni á ýmsum sviðum þjóð-
lífsins. Kom þetta fram á blaða-
mannafundi í Moskvu og fór
ekki á milli mála, að Lebed vildi
gefa af sér þá mynd, að hann
væri sterki maðurinn í stjórn-
inni, nú þegar miklar vangavelt-
ur eru um heilsufar Borís Jelts-
íns forseta.
Á fundinum tilkynnti Lebed
um ýmsar ráðstafanir í öryggis-
málum. Meðal annars verður
eftirlit með vegabréfsáritun til
útlendinga hert, harðar tekið á
félögum í skipulögðum glæpa-
samtökum og herferð hafin gegn
spillingu á æðstu
stöðum.
Vísar á bug
valdagræðgi
„Við búum í
stóru landi og fjöl-
breytilegu og með
framtíð þjóðarinn-
ar í huga verðum
við að takast á við
þessi vandamál og
önnur. Til þess
þarf ég meiri
völd,“ sagði Lebed
en vísaði jafn-
framt á bug full-
yrðingum um, að
hann væri valda-
gráðugur.
„Ég bið ekki um völdin vald-
anna vegna. Ég er engin skepna,
aðeins venjulegur maður.“
Lebed veik ekki orði að viður-
eign þeirra Jeltsíns og Gennadí
Zjúganovs, forsetaefnis
kommúnista, í kosningunum í
dag en með framgöngu sinni
hélt hann uppi merkinu fyrir
Jeltsín, sem ekki hefur sést opin-
berlega í viku. Það kom þó ekki
skýrt fram eftir hvaða völdum
hann er að sækjast. Fyrir helgi
sagði hann í sjónvarpsviðtali, að
hann væri „hinn dæmigerði,
sterki maður og líktist mest
varaforseta“ en síðar neitaði
hann, að hann vildi fá það emb-
ætti.
Höfðað
til þjóðernisstefnu
Á fréttamannafundinum í gær
sló Lebed mjög á strengi þjóð-
ernisstefnu og skýrði meðal ann-
ars ákvörðunina um strangari
reglur um vegabréfsáritanir með
því, að til Rússlands kæmi fjöldi
manna og færi þaðan aftur „með
fangið fullt“. Þá neitaði hann
að taka aftur ummæli sín frá í
fyrri viku um að mormónatrú
væri „óþverri". Kvaðst hann
andvígur innflutningi nýrra trú-
arhreyfinga til landsins.
Lebed virðist fella flest vanda-
mál í Rússlandi undir öryggismál
og meðal annars kvaðst hann
mundu grípa til aðgerða vegna
ógreiddra launa og eftirlauna en
þau mál eru Akkillesarhællinn í
kosningabaráttu Jeltsíns.
LEBED leggur áherslu á orð sín á blaða-
mannafundinum í gær.
írland tekur við forsæti í ráðherraráði ESB
Áherzla á atvinnu-
mál og öryggi
Dublin. Reuter.
ÍRLAND tók í fyrradag
við forsæti í ráðherraráði
Evrópusambandsins af ít-
alíu. í tilefni þessa kom
öll framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins til
fundar við írska ráðamenn
í Dublin.
John Bruton, forsætis-
ráðherra írlands, sagði á blaðamannafundi
að írar myndu leggja áherzlu á baráttuna
gegn atvinnuleysi í aðildarríkjum ESB og
á mál, sem sneru að öryggi borgaranna í
víðum skilningi, svo sem baráttuna gegn
glæpum og tryggingu friðar í álf-
unni. Bruton sagði að með þessu væri leit-
azt við að færa Evrópu-
sambandið nær borgurun-
um.
ESB nær
borgurunum
„í áranna rás hafa
borgarar ESB gjarnan lit-
ið svo á að sambandið
væri að vinna að einhveiju, sem væri mjög
mikilvægt, en þeir ættu erfitt með að segja
hvað þýddi fyrir þá,“ sagði forsætisráðherr-
ann á blaðamannafundi. „Nú erum við að
vinna að málum, sem hafa meiri beina þýð-
ingu fyrir borgarana, til dæmis baráttunni
gegn skipulagðri glæpastarfsemi."
Ueuter
JACQUES Santer gengur um garð
Dublin-kastala í gær ásamt Gay Mitc-
hell, aðstoðarráðherra í ríkissljórn Ir-
lands. Framkvæmdastjórn ESB heim-
sótti Dublin til að ræða starf ESB
næsta hálfa árið við írska ráðamenn.
Bruton sagði að atvinnustigið í Evrópu
hefði ekki haldizt í hendur við hagvöxt í
álfunni. írland væri sjálft dæmi um slíkt.
Þar er hagvöxtur nú um 7% en atvinnu-
leysi 13%.
Engu að síður hefur írum tekizt að skapa
fleiri ný störf á síðustu tólf mánuðum en
á 30 árum þar á undan, einkum með fjár-
festingum í litlum og meðalstórum fyrir-
tækjum.
Maastricht hindrar
ekki aukna atvinnu
Jacques Santer, forseti framkvæmda-
stjórnar ESB, sagði að þessi árangur Ira
væri dæmi um að það þyrfti ekki að koma
í veg fyrir aukna atvinnu að ríki uppfyllti
skilyrði Maastricht-sáttmálans um stöðu
ríkisfjármála. „Traust fjármál ríkisins eru
forsenda þess að fjölga megi störfum á
ný,“ sagði Santer.
í viðtali við írska útvarpið sagðist hann
vona að hægt yrði að fækka atvinnulausu
fólki í ESB úr 18 milljónum nú í níu milljón-
ir um aldamótin.
írland er eitt af fáum ríkjum ESB sem
uppfylla skilyrði Maastricht fyrir þátttöku
í Efnahags- og myntbandalagi Evrópu
(EMU). írskir ráðamenn óttast áhrif þess
að Bretland standi utan EMU, en viðskipti
írlands og Bretlands eru mikil.