Morgunblaðið - 23.05.1997, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 23. MAÍ1997 27
LISTIR
Sefjandi ölduniður
TUNGLSKINSEYJAN, kammeróp-
era Atla Heimis Sveinssonar, hlaut
góðar viðtökur í Peking. Meðal
dóma um sýninguna er lofsamleg
umsögn eftir Wang Qiling í dag-
blaði Nanfapg (20. apríl) undir fyr-
irsögninni ís og eldur frá Norður-
pólnum.
Qiling segir að óperan hafi fært
kínverskum áheyrendum ölduslátt
norrænna hafa og látið þá finna
hjartslátt íslendinga.
Um söng þeirra Signýjar Sæ-
mundsdóttur og Lofts Erlingssonar
segir gagnrýnandinn að fagrar
raddir þeirra og rík geðbrigði hafi
komið til skila með mikilli prýði og
reyndar frábærlega tilfinningum
aðalpersónanna tveggja.
Dálítið meistarverk
í grein um Atla Heimi Sveinsson
og Tunglskinseyjuna í Svenska
Dagbladet 1995 (í tilefni sýninga í
Þýskalandi sama ár) skrifar gagn-
rýnandinn Carl-Gunnar Áhlén að
Tunglskinseyjan sé dálítið meist-
araverk með miklum leikrænum
kostum og með sefjandi og djúpum
persónulegum ljóðrænum stíl.
Áhlén hælir á hvert reipi sör.gv-
urunum Ingveldi Ólafsdóttur, Sig-
urði Bragasyni og Signýju Sæ-
mundsdóttur sem hann telur í hópi
fremstu söngvara á íslandi.
Hann dáist að skapmikilli túlkun
Ingveldar og umfangsmikilli rödd
Sigurðar og segir um rödd Signýjar
að hún sé stórmerkileg.
Áhlén kallar Signýju Sæmunds-
dóttur sópransöngvara í hæsta
gæðaflokki. Hann gerir það að til-
lögu sinni að söngkonan fái enn
veigameiri verkefni en áður og
nefnir í því sambandi Wagner og
Strauss.
AÐSTANDENDUR Ástarsögu 3.
Æfingar hafnar
á Astarsögu 3
HJÁ Leikfélagi Reykjavíkur eru
hafnar æfingar á nýju íslensku
verki: Ástarsaga 3 eftir Kristínu
Ómarsdóttur.
í tilkynningu frá leikfélaginu
segir að hér sé á ferðinni ögrandi
verk í senn rómantískt og djarft.
Höfundurinn leiði okkur inn í tákn-
rænan ástarskóg sem fólk er alltaf
að lenda í, villast í, rata í, týnast
í, hverfa í. Við ráfum um þennan
skóg á mörkum draums og veru-
leika og ótal spumignar vakna.
Hvar liggja mörk ástar og vináttu?
Blíðu og hörku? Draums og veru-
leika?
Leikendur era Ámi Pétur Guð-
jónsson, Þorsteinn Gunnarsson og
Þórhallur Gunnarsson. Hljóðsetn-
ingu annast Baldur Már Amgríms-
son, lýsingu Lárus Björnsson, leik-
mynd og búninga Þórann Jónsdótt-
ir. Leikstjóri er Auður Bjamadóttir.
Ástarsaga 3 verður framsýnd á
litla sviði Borgarleikhússins í
sptember nk.
—
KIRKJUKÓR Tjarnarkirkju. F.v. Þóra Kristín, Loftur, Mar-
grét, Þorbjörg, Sigrún og Kristín. Fjarverandi er Magnús Annas-
son bóndi á Tjörn II.
Þriggja ættliða
sópranar
Hvammslangi. Morgunblaðið.
Á NORÐANVERÐU Vatnsnesi
er Tjörn, kirkjustaður um langa
hríð. Hér hafa setið landskunnir
prestar fyrr á tíð. í fámennri
sókn reynir oft á einstaklinginn
og var það tilefni heimsóknar í
Tjarnarkirkju á uppstigningar-
dag.
I kirkjukórnum syngur Sig-
rún Sigurðardóttir, börn henn-
ar Kristín Guðjónsdóttir og
Loftur Guðjónsson, sem einnig
er meðhjálpari og þijár ömmud-
ætur, Þóra Kristín Loftsdóttir
og tvíburarnir Margrét og Þor-
björg Ásbjarnardætur. Ungu
stúlkumar em allar 15 ára,
nemendur í Laugarbakkaskóla.
Hér eru þrír ættliðir í einum
kór, konurnar í sópran og Loft-
ur í tenór. Einnig syngur bónd-
inn á Tjörn II í kórnum og
hringir kirkjuklukkunum. En
hann hefur verið í Tjarnarsókn
í 46 ár.
Vill draga sig í hlé
Sigrún sem varð 80 áia í vet-
ur er hin hressasta en vill nú
draga sig í hlé í kórstarfinu. Hún
hefur sungið í kirkjunni frá
fermingu sinni, árið 1940, undir
þjónustu þriggja presta, Sigurð-
ar Norlands, sem bjó í Hindisvík,
Roberts Jack, sem var á Tjöm
í um 30 ár og nú síðast Kristjáns
Björnssonar, sem situr á
Hvammstanga. Sigrún hefur
yndi af söng og hefur sá arfur
komist til skila, þar sem öll böm
hennar em í kórastarfi, bæði
hér nyrðra og syðra.
Morgunbla9ið/Karl Á. Sigurgeirsson
Tónleikar
í Sæborgu,
Garði
TÓNLIST ARFÉLAG Gerða-
hrepps heldur tónleika í Sæ-
borgu, Garði, sunnudagskvöld
kl. 20.
Kristín María Gunnarsdóttir,
klarinettleikari, Áki Ásgeirsson,
trompetleikari, Anna Guðný
Guðmundsdóttir, píanóleikari
og Svana Víkingsdóttir, píanó-
leikari, flytja verk eftir Olivier
Messiaen, Arutunian, J.
Brahms, May Ropartz og We-
ber.
Hönnunar-
nemar sýna í
Hafnarborg
OPNUÐ verður á morgun í
Sverrissal, Hafnarborg, sýning
hönnunarnema Iðnskólans í
Hafnarfirði. Sýningin stendur
til 2. júní.
í aðalsal er sýning á verkum
úr eigu safnsins.
Inn með fimm milljónir ára
á bakinu og út með þrettán
Tónleikar
Reykjalund-
arkórsins
REYKJALUNDARKÓRINN
heldur vortónleika fyrir styrkt-
arfélaga sína og aðra velunn-
ara, á sunnudag, kl. 17.
Á efnisskránni eru þjóðlög,
sígild tónverk og lög í léttari
kantinum, bæði innlend og er-
lend. Stjórnandi kórsins er Lár-
us Sveinsson. Undirleikari er
Hjördís Elín Lárusdóttir.
í tilkynningu segir að í vetur
hafi kórinn undirbúið ferð á
kóramót í Uddevalla í Svíþjóð
á vegum TÓNAL, Tónlistar-
sambands alþýðu.
Síöasta
sýningarhelgi
Sigrúnar
Eldjárns
SÝNINGU Sigrúnar Eldjárns á
Sjónarhóli, Hverfisgötu 12, lýk-
ur nú um helgina. „Á sýning-
uni getur að líta málverk af
fólki sem kemur kunnuglega
fyrir sjónir,“ segir í kynningu.
Sjónarhóll er opinn fimmtu-
daga til sunnudaga frá kl.
14-18.
Lundi. Morgunblaðið.
RANNSOKNIR er tengjast íslandi
og íslendingum voru ofarlega á
baugi í Lundarháskóla, þegar skól-
inn var kynntur íslensku forsætis-
ráðherrahjónunum á miðvikudag.
Harald Gustafsson lektor í sagn-
fræði kynnti rannsóknir á íslenskri
sögu við Lundarháskóla og Ulfur
Árnason prófessor í sameindalíf-
fræði sagði frá rannsóknum í deild
sinni. Það vakti undrunarblandna
kátínu gestanna, þegar Úlfur
skýrði fyrir þeim hvernig það
mætti vera að þeir færu á brott
með þrettán milljónir ára á bakinu
í stað þeirra fimm, sem þeir hefðu
gengið inn með.
Endurmat á íslenskri sögu
Gagnrýnar sögurannsóknir hóf-
ust snemma til vegs og virðingar í
Lundi og sú stefna hefur einnig
skilað sér inn í rannsóknir á ís-
lenskri sögu, þar sem ýmsir íslensk-
ir sagnfræðingar hafa stundað þar
nám. Harald Gustafsson benti á að
ýmsir af þeim fræðimönnum, er
undanfarin ár hafa skrifað um ís-
lenska sögu á nýjum forsendum
hafa einmitt lært og starfað við
Lundarháskóla. Sem dæmi um
þetta endurmat og fráhvarf frá
þjóðemissjónarmiðum nefndi hann
rannsóknir Sveinbjöms Rafnssonar
á Landnámu, þegar hann sýndi
fram á að hún endurspeglaði frem-
ur hvemig einstakar ættir á 13. öld
hefðu reynt að eigna sér lands-
svæði fremur en að hún væri vitnis-
burður um landnámið. Annað dæmi
era ný viðhorf um sögu 18. aldar,
sem bæði koma fram í rannsóknum
Gísla Gunnarssonar á sögu einok-
unarverslunarinnar og reyndar
einnig í rannsóknum Gustafssons
sjálfs á stjómsýslusögu þess tíma.
í samtali við Morgunblaðið, sem
fór fram á íslensku, þar sem Gust-
afsson hefur lært hana, sagði hann
að við Lundarháskóla væri nú orð-
inn til umræðuvettvangur um ís-
lenska sögu og samfélag, sem
drægi ekki aðeins að sér íslenska
fræðimenn, heldur einnig erlenda.
Áhugamenn á þessu sviði hittust
reglulega og þar hefðu ýmsir er-
lendir fræðimenn, sem komið hafa
að íslensku efni, kynnt hugmyndir
sínar. Þátttakendur era flestir frá
Lundi og Kaupmannahöfn, bæði frá
Hafnarháskóla og Árnastofnun.
Endurmat á þróunarsögunni
Úlfur Árnason erfðafræðingur
hefur byggt upp öfluga deild á
sviði sameindalíffræði, sem er á
góðri leið með að bylta rótgrónum
hugmyndum um þróunarsöguna.
Hann fjallaði um aldur mannsins
sem tegundar og sagðist þá freista
þess að gera hið óskiljanlega skilj-
anlegt fyrir gestunum. í kennslu-
bókum stendur að maðurinn og
simpansinn, sá apinn sem skyldast-
ur er manninum, hafi skilið fyrir
fimm milljónum ára. Rannsóknir
Úlfs og samstarfsmanna hans hafa
hins vegar kollvarpað þessum
kenningum og samkvæmt þeim
skildust þessar tegundir að fyrir
13 milljónum ára. Því var það að
Úlfur gat sagt gestunum að þeir
færa nú út með 13 milljóna ára
sögu mannsins á bakinu í stað
fimm milljóna, sem þeir hefðu
væntanlega trúað á, þegar þeir
komu inn. Gestimir tóku því þó
létt að eldast svo og var Göran
Persson forsætisráðherra Svía sér-
lega áhugasamur um þróunarsög-
una.
Úlfur undirstrikaði einnig að
þessar rannsóknir væru ekki að-
eins þýðingarmiklar fyrir aldurs-
greiningu mannsins, heldur
breyttu þær einnig forsendum fyr-
ir því að rekja hvernig Homo sapi-
ens breiddist út frá Afríku, þar sem
hann kom fyrst fram. Hingað til
hefur verið álitið að það hafi gerst
fyrir 200 þúsundum ára, sem kem-
ur þó illa saman við að fundist
hafa 400 þúsund ára gamlar
mannaleifar í Þýskalandi. Rann-
sóknir Úlfs og samstarfsmanna
hans ýta undir að Homo sapiens
hafi fram í Afríku fyrir 600 þús-
und áram og þar með er heldur
ekkert undarlegt að þessar gömlu
leifar skuli hafa fundist í Þýska-
landi. Vísindamennirnir láta þó
ekki staðar numið við þróunarsögu
mannsins og í haust er að vænta
niðurstaðna um þróunarsögu físka,
sem væntanlega munu ekki vera
síður athyglisverðar.