Þjóðviljinn - 07.12.1991, Blaðsíða 5

FtÉTTlR
Tvískinnungur tryggingafélaganna
Hækkanir tryggingafélaganna á húseigendatryggingum mæl-
ast illa fyrir innan verkalýðsfélaganna. A nýafstöðnum
fundi sem nefnd á vegum Alþýðusambandsins átti með fuli-
trúum tryggingafélaganna, þar sem rætt var um stöðu
tryggingamála og leiðir tii að halda verðhækkunum í skefjum, var
ekki minnst einu orði á hækkun húseigendatrygginganna þó svo þær
hafi legið á borðinu.
Leifiir Guðjónsson hjá verð-
lagseftirliti verkalýðsfélaganna sat
áðumefndan fiind með tryggingafé-
lögunum. „Mér finnst sorglegt að
ffétta af þessum hækkunum. Eg tók
því svo, að á þessum eina fundi sem
forystumenn tryggingafélaganna
mættu á hjá verkalýðshreyfingunni
til að ræða hvemig best væri að
leysa málin með iðgjaldshækkan-
imar hafi menn verið heiðarlegir.
Mér finnst þvi stórundarlegt að
þessum hækkunum skuli vera skellt
framan i andlitið á okkur núna, án
þess að nokkur maður hafi minnst á
að þær væm væntanlegar. Það er
nákvæmlega vika síðan við sátum
þennan fund og þeir minntust ekk-
ert á þetta við okkur,“ sagði Leifur.
Benedikt Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri Vátiyggingafélags ís-
lands hf., sagði að þessar hækkanir
hafi legið á borðinu fyrir viku, því
væri ekki að neita. „A fundinum
var eingöngu rætt um biffeiðatrygg-
ingar og í því sambandi var farið
yfir stöðu slysatryggingar öku-
manns og eigenda. Þetta hefur verið
mest í umræðunni undanfarið. Um
önnur mál vannst ekki tími til að
ræða á þessum eina fundi,“ sagði
Benedikt.
Ragnar Ragnarsson, hjá Trygg-
ingaefltirlitinu, sagði að hækkanir
tryggingafélaganna á húseigenda-
tryggingum væri á bilinu 10-16%.
Hækkanimar eru til komnar
vegna þeirra fjárútláta sem félögin
urðu fyrir í febrúar, þegar ofsaveðr-
ið gekk yfir landið. Eflir það hefur
komið i ljós að iðgjöld húseigenda-
trygginga standa ekki undir skakka-
föllum sem þá urðu. í þessum
hækkunum er gert rað fyrir að veð-
ur eins og varð í febrúar gangi yfir
landið á 7 ára ffesti. Þessar hækk-
anir eiga að mæta fjárútlátum
tryggingafélagannna vegna þeirra,
sagði Ragnar.
Leifur Guðjónsson sagðist von-
ast til að viðræður verkalýðsfélag-
anna við tryggingafélögin yrðu ekki
á sömu nótum og við bankana.
„Mér flnnst vinnubrögð trygginga-
félaganna í þessu máli vera stór-
fúrðuleg. Ef áhuginn hjá þeim til að
ná kjarasamningum verður ekki
meiri en þetta, er komið nýtt hljóð í
strokkinn,“ sagði Leifúr. -sþ
Ríkið
afskrifi miljarði
Tap ríkissjóðs vegna Ián-
veitinga, veittra ábyrgða
og í viðskiptum fjárfest-
ingasjóða gæti numið 8-10 mil-
jörðum króna næstu misseri. Nú
hefur Rikisendurskoðun gert út-
tekt á Ríkisábyrgðasjóði, Endur-
lánum ríkissjóðs og svo kölluð-
um „veittum löngum lánum“.
Leggur stofnunin til að afskrif-
aðir verði fjórir miljarðir króna
miðað við stöðuna í árslok 1990,
og bent er á að 2,7 miljarðar séu
þar að auki i hættu vegna Flug-
stöðvar Leifs Eirikssonar og vegna
feijukaupa og flóabáta. Mest af
þessum fjórum miljörðum hefúr
þegar verið greitt úr ríkissjóði.
Útistandandi lán sem ríkissjóð-
ur ábyrgist voru í árslok 74,1 mil-
jarður króna. Fyrir utan fjögurra
miljarða króna tap vegna ábyrgða
er talið að á rikissjóð falli 1,2 mil-
jarður króna _vegna taps Fram-
kvæmdasjóðs íslands, 1,4 miljarð-
ar vegna Atvinnutryggingadeildar
Byggðastofnunar, auk þess sem
stofnunin sjálf hefúr afskrifað 1,2
miljarð króna á þessu ári.
Friðrik Sophusson fjármála-
ráðherra kynnti þessa niðurstöðu
Ríkisendurskoðunar og benti á að
hér ætti Alþingi mikinn hlut að
máli þvi gjaman væra veittar
ábyrgðir eða endurlán til fram-
kvæmda sem stærstar líkur væru á
að ekki gætu staðið undir sér.
Hann benti á feijusmíði og -kaup
sérstaklega, að ekki sé talað um
ábyrgð á láni til leitar Gullskips-
ins.
Þannig telur Friðrik að eðli-
legra hefði verið að veita ffamlag
á fjárlögum til feijukaupa en að
fara endurlánaleið. Hann taldi
jafnvel að í sumum tilvikum hefðu
framlögin ekki fengist samþykkt á
fjárlögum og að þeim hafi þannig
verið skáskotið inn með ábyrgðum
ríkissjóðs á lánum. Þrátt fyrir
þessa skoðun er enn á lánsfjárlög-
um heimild fyrir 750 miljón króna
láni vegna Herjólfsfeijunnar. Frið-
rik á von á að þessu verði hætt eft-
ir störf nefndar í mars á næsta ári.
-gpm
Einari Þórðarsyni list ekki á það ef stjórnvöld ætla að hrótla vio sjoinannaai-
slættinum. Ef af yrði býst hann við að flotinn sigli I land og leggist við stjóra.
Mynd: Jim Smart.
„Þá siglum við í landa
Ef þeim dettur í hug að fara
að hreyfa eitthvað við sjó-
mannaafslættinum, þá sigl-
um við iand. Sjómenn í öilum
flotanum virðast tilbúnir í að-
gerðir ef einhver skerðing verð-
ur á sjómannaafslættinum, sagði
Einar Þórðarsson, sjómaður að-
spurður um hvernig honum iitist
á kjaramálaumræðuna í dag.
Einar sem er í Sjómannafélagi
Reykjavíkur, sagðist ekki sjá að
samningamir gengju of vel.
Það er engin spuming að þeir
sem era lægst launaðir í þjóðfélag-
inu verða að fá hærri laun svo þeir
geti lifað sómasamlega. Allt þetta
tal um kaupmáttarlækkun á línuna,
finnst mér út i hött, sagði Einar.
í huga Einars verður lausn á
samningsmálunum erfið. Einna
helst datt honum í hug að veraleg
launajöfnun þyrfti að koma til.
Þeir sem era efst i stiganum,
þegar litið er á launin, mættu að
ósekju verða fyrir einhverri kaup-
máttarlækkun. Að sama skapi
þyrfti kaupmáttur þeirra lægst
launuðu að aukast.
Atvinnurekendur verða að fara
að sýna okkur launafólkinu meiri
skilning en þeir hafa gert fram að
þessu. Ríkisstjómin má líka koma
inn í málin og þar þarf fyist og
fremst að lækka vextina.
Almenningur í landinu verður
einnig að vera vakandi og mitt ráð
er að fólk fari að spara meira en
það gerir í dag. Bruðlið í þjóðfé-
laginu er of mikið að mínu mati,
sagði Einar að lokum.
-sþ
Stefán Jóhannsson var með fyrstu mönnum er lenti ( skyndikönnun lögreglunnar á ölvunarakstri. Eftir að hafa blásið (
mælinn hjá Jakobi S. Þórarinssyni, lögregluþjóni, staöfesti mælirinn að Stefán hafði ekki neytt áfengis. Að sjálfsögðu
fékk bílstjórinn bensínúttekt fyrir. Mynd: Jim Smart
Glöggur maður
ekur án áfengis
Lögreglan, Umferðarráð,
Bindindisfélag ökumanna
og Átak gegn áfengi hafa
tekið höndum saman til
að stemma stigu við ölvuna-
rakstri nú fyrir jóiin. Samfara
tíðum veisium þar sem jólagiögg
er haft um hönd eykst hættan á
ölvunarakstri. Af þeim sökum
mun lögreglan viðhafa meira eft-
irlit í umferðinni í desember-
mánuði, en á öðrum mánuðum
ársins.
Á þriðja þúsund manns era
teknir fyrir meinta ölvun við akst-
ur á hverju ári. Oftar en ekki fara
menn af stað að lítt hugsuðu máli,
sem síðan hefúr í for með sér
vandræði og leiðindi, segir í frétta-
tilkynningu sem Umferðarráð
sendi frá sér í tilefni átaksins.
Það er orðinn nokkuð algengur
siður meðal landsmanna að bragða
á jólaglögg fyrir jólin. Það er og
orðin venja hjá mörgum fyrirtækj-
um að efna til samkvæma í jóla-
mánuðinum þar sem boðið er upp
á glögg. Þessi samkvæmi eru
gjaman haldin að loknum vinnu-
degi og fyrir bragðið er alltaf fyrir
hendi sú hætta að fólk fari akandi
heim að þeim loknum.
Lögreglan mun viðhafa meira
eftirlit með ölvunarakstri í desme-
ber en endranær. Hún hefúr nú tek-
ið í notkun nýja öndunarmæla sem
era nákvæmari og einfaldari í
meðforum en gömlu aðferðimar.
Þeir fjórir hópar sem standa
fyrir átakinu gegn ölvunarakstri í
desember, hafa bryddað upp á
ákveðinni nýung. Ætlunin er að
verðlauna þá ökumenn sem lög-
reglan athugar og reynast allsgáðir,
enda þótt það sé í raun sjálfsagður
hlutur. Verðlaunin sem i boði era
er bensínúttekt á bílinn frá olíufé-
lögunum þremur. - sth.
Atvinnuleysi eykst
Ibyrjun næsta árs má búast við stórauknu atvinnuleysi frá því sem
verið hefur. Tilkynningum um uppsagnir tii vinnumálaskrifstofu
félagsmálaráðuneytisins hefur fjöigað og voru í október og nóv-
embermánuði 659 talsins. Þessar uppsagnir koma flestar tii fram-
kvæmda í hyrjun næsta árs. Óskar Hallgrímsson, hjá Vinnumála-
skrifstofunni, sagði að í þessum mánuði mætti búast við fjöida upp-
sagna fólks er starfar í fiskvinnslu þegar farið verður að segja upp
fóiki með fastráðningarsamninga.
Óskar Hallgrímsson sagði að
ástandið í haust væri orðið svipað
og það var 1989 áður en farið var
út i aðgerðir til bjargar atvinnuveg-
unum.
Af þessum 660 manns sem til-
kynntir vora á skrifstofuna síðustu
tvo mánuði var helmingurinn starf-
andi við fiskvinnslu. Næst stærsti
hópurinn kemur úr þjónustugeiran-
um, sagði Óskar.
Atvinnurekendum er skylt að
tilkynna uppsagnir starfsfólks ef
þær era fjórar eða fleiri. Hjá at-
vinnutryggingasjóði búast menn
við að atvinnuleysið eigi eflir að
aukast veralega í byrjun næsta árs
og þá mun meira en tölur vinnu-
málaskrifstofúnar sýni. Ekkert er
vitað um uppsagnir einstakra
starfsmanna í fyrirtækjum síðust
vikumar, en að sögn viðmæland-
ans hjá atvinnutryggingasjóði
halda menn að eitthvað sé um þær,
menn hafa jafnvel verið að slá á að
um 1000 manns komi til með að
missa vinnuna á fyrstu mánuðum
næsta árs.
Óskar Hallgrímsson sagði að
heldur hefði dregið úr tilkynning-
unum það sem af er þessum mán-
uði.
Það má samt búat við að það
komi holskefla hvað úr hveiju
þegar flskverkendur fara að segja
upp þeim starfsmönnum sem era
með fastráðningarsamninga. Það
hefúr alla vega tíðkast undanfarin
ár að það sé gert í desembermán-
uði, sagði Óskar.
Hjá Tryggingastofnun fengust
þær upplýsingar að tæplega 876
miljón króna hafi verið greiddar í
atvinnuleysisbætur árið 1989.
Þessar greiðslur jukust eitthvað ár-
ið 1990 og vora þá tæplega 1.059
miljón króna. Ef atvinnuleysið
eykst veralega á næsta ári má ætla
að útgjöld ríkissjóðs í atvinnuleys-
isbætur aukist að sama skapi.
-sþ
Síða 5
ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 7. desember 1991