Þjóðviljinn - 07.12.1991, Blaðsíða 10

JQIABLAÐ MÓBWIANS
Höfðu tæpast
uppgötvað hj ólið
Guðjón Friðriksson við útkomu
Sögu Reykjavíkur. Mynd: Krist-
inn.
Guðjón Friðriksson sagnfiræðingur er með tvær bækur
í flóðinu þetta árið. Onnur þeirra er um Jónas frá Hriflu
og þar kemur margt nýtt ffam, m.a. um þátt Jónasar í
stofhun Alþýðuflokksins, en það er hin sem er til
umræðu hér.. Það er fýrsta bindi af viðamikilli sögu
Reykjavíkur.
Guðjón var fyrst spurður um
tildrög þess að hann gerð-
ist sagnaritari borgarinnar.
- Ég er sagnfræðingur að
mennt, sagði Guðjón. — Ég hafði
verið blaðamaður i tíu ár þegar ég
var ráðinn í þetta. Reykjavíkur-
borg stendur að þessu veríci og ár-
ið 1985 voru menn að velta fyrir
sér fólki til þess að skrifa þessa
sögu.,
A vegum borgarinnar starfar
sérstök sögunefnd og mitt nafn
kom upp í umræðum innan nefnd-
arinnar þegar verið var að leita að
einhverjum til þess að takast þetta
verk á hendur. Ég hafði sýnt
Reykjavík töluverðan áhuga í
minni blaðamennsku og af ein-
hverjum ástæðum leist borgaryf-
irvöldum vel á að ráða mig til
þessa verks ásamt Eggert Þór
Bemharðssyni sem er ungur sagn-
fræðingur.
- Hafði blaðamennskan áhrif
Reykvlskir strákar við
lækinn, liklega árið 1906.
á það hvemig þú skrifaðir bók-
ina?
- Það held ég. Ég held að
blaðamennskan hafi komið mér
mjög til góða. Maður fær ákveðna
þjálfun í ritmennsku á því að
skrifa í blöð. Það er góður skóli.
Það var heldur aldrei ætlunin að
þetta yrði þurrt fræðirit heldur
saga sem ætti að geta orðið að-
gengileg fyrir allan almenning.
Hún er ætluð bæjarbúum.
Saga Kaupmannahafnar var
nýkomin út þegar þessi vinna
hófst. Hún er skrifuð á léttan og
aðgengilegan hátt og ég held
reyndar að þeir sem skrifuðu hana
séu blaðamenn. Hún var höfð til
hliðsjónar að nokkm leyti, að
Lækjargatan eins
og hún lltur út I dag.
Mynd: Jim Smart.
minnsta kosti í upphafi. í fram-
haldinu hefur þetta síðan þróast á
sinn hátt.
Hversdagssaga
- Þú hefur lagt mikla áherslu
á það sem kalla mætti hversdags-
sögu...
- Það var eiginlega ákveðið
strax í byrjun i samráði við sögu-
nefnd. Það var alltaf ætlunin að
segja þessa sögu frekar neðanfrá
en ofanfrá. Þessi svokallaða
hversdagssagnfræði hefur verið í
tísku víða um lönd.
- Það má lesa ýmislegt for-
vitnilegt um bæjarbrag í Reykja-
vík í þessari bók, hvemig er hægt
að rannsaka þess háttar?
- Það er allur gangur á því.
Það vill þannig til að flest blöð
sem gefrn vom út hér á landi á
síðustu öld og langt fram á þessa
em Reykjavíkurblöð. Þau em að
nokkm leyti bæjarblöð jafnframt
því að vera landsmálablöð. Þetta
á við um Isafold, Þjóðólf, Fjall-
konuna o.s.frv. Það fer ekki hjá
því að sá sem les þessi blöð
gaumgæfilega komist inn í dag-
legt líf í bænum. Það gerist ekki
síst gegnum auglýsingar sem ég
hef töluvert lagt mig eftir og í
þessari bók eru birtar margar
gamlar auglýsingar. Ég skoðaði
líka töluvert af sendibréfum, sér-
staklega frá ámnum fyrir alda-
mót. Það er mikið af sendibréfum
geymt í handritasafni Landsbóka-
safns og ég reyndi að fiska út bréf
sem skrifuð vom í Reykjavík og
af Reykvíkingum. Sérstaklega
varð eitt safn mér drjúgt í þeim
efnum. Það var safn Eiríks Magn-
ússonar og Sigríðar konu hans í
Cambridge á Englandi. Sigriður
var innfæddur Reykvíkingur.
Þetta er sú margfræga Sigríður
dóttir hjóna í Brekkubæ sem ort
var um á síðustu öld. Brekkubær
var héma í Grjótaþorpinu.
Sigríður þessi giftist Eiríki
Magnússyni sem hafði verið hér í
menntaskóla og síðan Prestaskól-
anum. Hún átti auðvitað sitt fólk
hér í Reykjavík og fullt af vin-
konum og þær skrifuðu henni oft
og sögðu henni hvað var að gerast
ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 7 .desember 1991
Síða 10