Vísbending - 22.12.2006, Blaðsíða 10

Friedman erindi um, hversu langt væri frá, að aukin ríkisafskipti á
Vesturlöndum hefðu náð yfirlýstum tilgangi sínum, og hvað því ylli,
og svaraði hann að því loknu fjölda iyrirspuma.
Félag frjálshyggjumanna tók 1980 að gefa út tímaritið Frelsið, og
kom það út í níu ár. Þar var frjálshyggja kynnt af miklum krafti í
greinum, viðtölum og athugasemdum. Meðal annars birtust þar erindi
Hayeks, Buchanans og Friedmans og viðtal Hannesar Hólmsteins
Gissurarsonar við heimspekinginn Karl Popper. Hannes var ritstjóri
fyrstu sex árin, en síðan Guðmundur Magnússon sagnfræðingur. I
ritnefnd vom Gísli Jónsson, Olafur Bjömsson, Jónas H. Haralz,
Matthías Johannessen og Þorsteinn Sæmundsson. Félagið gaf einnig
út nokkrar bækur, þar á meðal greinasöfnin Einstaklingsfrelsi og
hagskipulag eftir Olaf Bjömsson og Velferðarríki á villigötum eftir
Jónas H. Haralz. Árið 1983 var einnig hmndið af stað Stofnun
Jóns Þorlákssonar, en hún starfaði í nokkur ár, og var Hannes H.
Gissurarson framkvæmdastjóri hennar. Hún var kennd við þann
mann, sem hafði með gleggstum rökum mælt fyrir atvinnufrelsi
að því að breyta Bæjarútgerð Reykjavíkur í einkafyrirtæki, en hún
hafði verið rekin með stórtapi næstu ár á undan. Var Grandi hf.
stofnaður við sameiningu Bæjarútgerðarinnar og útgerðarfyrirtækis
í einkaeigu og hlutabréf í honum síðan seld á frjálsum markaði. Það
er skemmtileg tilviljun, að hinn nýi forstjóri þessa fyrsta einkavædda
fyrirtækis, Brynjólfur Bjamason (úr Eimreiðttrhópnum), varð síðar
forstjóri Símans, sem var einkavæddur sumarið 2005 og var síðasta
fyrirtækið sem var einkavætt í formannstíð Davíðs Oddssonar.
Ríkisstjóm Gunnars Thoroddsens skildi eftir sig 100% verðbólgu
sumarið 1983 og mjög óstöðugt atvinnulíf, og eftir þingkosningar
mynduðu sjálfstæðismenn ríkisstjóm með Framsóknarflokknum.
Steingrímur Hermannsson var forsætisráðherra, en langflest
mikilvægustu ráðherraembættin vom í höndum sjálfstæðismanna.
Albert Guðmundsson varð fjármálaráðherra og seldi strax hlutabréf
ríkisins í Eimskipafélaginu og Flugleiðum. Matthías Á. Mathiesen
varð viðskiptaráðherra og beitti sér fyrir ýmsum breytingum í
frjálsræðisátt. Það hafði eflaust sín áhrif á það, hversu ákveðinni
alþýöu
blaðið i
42 Þúsund eintök
Þetta kosningablaö Alþýðubladsins er
gefið út í 42 þúsund eintökum og er dreift
i hvert einasta hús í Reykjavik. I blaðinu
er margvislegt efni um borgarmálin í
Reykjavik og borgarmálastefnuskráin er
prentuð í heild. — Blaðinu verður einnig
dreift á vinnustaði.
Miðvikudagur 28. mai 1986
99. tbl. 67. árg.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson:
„Hafskipsmenn
bara óheppnir
Gjaldþrot er tilfærsla á fjár-
magni meö friðsamlegum hætti!
voru
u
í úAatfa ktftl Slrlnix. limarili
Sambaadi uoxm sjáUtlardiv
maaoa, tt grrin eflir tinn hclua
hutmj odi I ra-ðtng SjilMardiit-
riokltaliH i njfrjihlwutiaani.
Hannrv HólmUnn GKutranon.
l-ar fjaJlar hann um HaGkípvrail-
W. I jrírxijtn (rrinarínnar cr.
„Iltaða áljltlanlr bcr art draga af
igaldþroti ilafskipi candnrAum
i:i»cxabankaat?‘* — ffdr cr aarjtl-
ht» tlf nrAa tckM.
í grcminni »e*ir Hannet Hólm-
ttcinn á etnum itað: „Hér h!ýt é*
tiðan að herða á einu: Mjótnendur
gjaldþrou fyrirtackis hafa ekki allt-
af tekið rangar ákvarðanir af van-
gi. vanþckkingu cða heimiku.
Slundum hafa þetr *crið ófceppn-
ir ... Stjðmendur cða etgendur
gjaldþrou fyriruekit etu vtundum
fðmariOmb utanaökomandi að-
Maeðna. tem þeir hafa ekkl téð fyrir
eða valdið neinu um. £g hef til
dscmit grun um það. án þe*t að (f
þekki milavoxtu nákvacmlcga að
vtjómendur Hafvkípt hafi verió
óheppnir, þótt þetr hafí uggiautt
líka verið ógactnir*.'
Siöar tcgir Hannet Hðlmtteinn:
„Lf menn uka rétur ák varðanir. þá
grarða þeir. Ef þeír ulu rangar
ákvarðanír, þá tapa þeír. Ef þeú
Uka hvmð eftir annað rangar
ákvarðanir, þá veröa þctr gjald-
þrouu Kcrfi gróða og Upt á frjilt-
um markaði flytur þannig fjár-
magn meó friótamlcgam haclli fiá
óhagtýnu fóiki til hagtýnt. Mér litt
miklu verr á hiu ráðið, tem reynt
hefur vcrið í ríkjum umcígnar-
tinna: að skjóu þá cða fangelu
tem uka rangar ákvarðanir. Er
gjaldþrot þrátt fyrir alU ekki mildi-
iegra lokaúrneði en manndráp?
Skipuráðandinn er, sýnitt mér,
ólíkt mannúðlcgri en bðöullínn“
Þetur huglciðtngax Hannetar
Hóimtteint eru æði térkcnnilegar I
Ijóti siðuttu atburða í Haftkipt-
málinu. Að hant mati voiu Haf-
tkipvmcnn bara óhcppnir. Með
gjaldþroti félagtint cr bara verið að
fæta fjárnugn til með frióvamlrg-
um fcjEtti! I kenningum Hanncsar
Hðlmttcint eru aðeins til tvaer
lausntr: að uka fyrirlscki til gjald-
þroutkipra eða tkjðu menn og
fangelu.
Nú hafa nokkiir foryttumcnn
Haftkips vctið únkurðaðir i gtctlu-
varðhald. tem auðvitað cru hörmu-
leg cndalok á þettu máli. Sam-
kvæml kcnningum Hanncsar
Hólmticint búa lUendingar I riki
sameignaninna. —
Þetti barnalega grcin nýfrjih-
hyggjupovtulant týnir betur en flett
annað rOkkytu og fárinlcgan hug-
myndagrundvðll nýírjálthyggjunn-
Fjandskapur i garð
athafnamanna var miklu
algengari á niunda
áratug en nú. Hér skrifar
Alþýðublaðið gegn Hannesi
H. Gissurarsyni fýrir að leyfa
sér að afsaka Hafskipsmenn.
Það sýni best barnaskap
„ nýfijálshyggjumanna “.
Þetta kosningablað kom út í
42 þúsund eintökum.
á öndverðri tuttugustu öld á íslandi, en Hannes skrifaði einnig
ævisögu Jóns, sem kom út 1992. í framkvæmdaráði Stofnunar Jóns
Þorlákssonar voru ýmsir áhugasamir forvígismenn úr atvinnulífinu,
svo sem Sigurður Gísli Pálmason, Pétur Bjömsson, Ingimundur
Sigfússon, Brynjólfur Bjamason og Ragnar Halldórsson. Stofnunin
gaf meðal annars út bókina Lausnarorðið er frelsi, þar sem prentuð
voru erindi Hayeks, Buchanans og Friedmans ásamt viðtölum við
Karl Popper og fleiri.
Kynslóöaskipti í Sjálfstceöisflokknum
Eftir kynsióðaskipti í Sjálfstæðisflokknum tóku gerðir að fylgja
orðum. Kynslóðaskiptin gerðust ekki baráttulaust. I varaformannskjöri
á landsfundi 1981 sigraði Friðrik Sophusson Ragnhildi Helgadóttur.
I prófkjöri sjálfstæðismanna fyrir borgarstjómarkosningar 1982
sigraði Davíð Oddsson Albert Guðmundsson naumlega. Undir
forystu Davíðs endurheimtu sjálfstæðismenn síðan meiri hlutann
í borgarstjóm. Davíð varð borgarstjóri og hóf þegar undirbúning
stefnu var fylgt í fjármálum og viðskiptamálum, að Geir H. Haarde
var aðstoðarmaður Alberts og Hreinn Loftsson aðstoðarmaður
Matthíasar. Jafnvel Sverrir Hermannsson, sem hafði áður gagnrýnt
unga sjálfstæðismenn harðlega og gerðist nú iðnaðarráðherra, tók
þátt í sölu ríkisfyrirtækja, meðal annars Landsmiðjunnar.
Þorsteinn Pálsson hafði náð kjöri á Alþingi fyrir Suðurland í
þingkosningunum sumarið 1983. Fyrir landsfund Sjálfstæðisflokksins
þá um haustið tilkynnti Geir Hallgrímsson, að hann gæfi ekki lengur
kost á sér sem formaður Sjálfstæðisflokksins. Þorsteinn bauð
sig þá fram til formanns með stuðningi Geirs og fulltingi Davíðs
Oddssonar, sem einnig hafði komið sterklega til greina í stöðuna,
en þeir Birgir ísl. Gunnarsson og Friðrik Sophusson vom líka í
framboði. Skrifaði Þjóðviljinn þá, að „Eimreiðarklíkan" væri að taka
öll völd í Sjálfstæðisflokknum, en hana yrði að stöðva. Birti blaðið
á forsíðu myndir af þeim Þorsteini, Davíð, Kjartani Gunnarssyni og
Magnúsi Gunnarssyni. Náði Þorsteinn kjöri á landsfundinum, en
Friðrik Sophusson varð varaformaður eins og verið hafði síðustu
formannsár Geirs. Þegar Þorsteinn varð fjármálaráðherra 1985, beitti
10 IVÍSBENDING