Morgunblaðið - 22.12.2002, Blaðsíða 19

um auk þeirra sem ánetjast hafa
einhvers konar fíkn.“
Í boði er margs konar önnur
fræðsla, meðal annars um fjöl-
skyldu- og uppeldismál. Jón Dalbú
tekur fram að námskeiðin í kirkj-
unum séu yfirleitt opin öllum en
ekki bundin við fólk úr sókninni.
Foreldramorgnar hafa nú verið
starfræktir í flestum, ef ekki öllum,
kirkjum borgarinnar sl. 10–15 ár.
„Þar er lögð áhersla á samfélag og
fræðslu. Komið hefur á daginn að
ungir foreldrar hafa kynnst kirkj-
unni sinni upp á nýtt í gegnum for-
eldramorgna og orðið virkir þátt-
takendur í starfi sóknanna. Jafnvel
gefið kost á sér í hin ýmsu störf,
m.a. að sitja í sóknarnefnd.“
Jón Dalbú segir að fræðslan hafi
verið að þróast í æ fleiri áttir sem
sýni að kirkjunni sé ekkert mann-
legt óviðkomandi. Yfirleitt er
fræðslan veitt án endurgjalds og
segir Jón Dalbú að ókeypis fræðsla
sé ekki víða í boði.
„Hér í Hallgrímskirkju hafa t.d.
verið fræðslufundir kl. 10 á sunnu-
dagsmorgnum, áður en messa hefst.
Þar hefur verið tekið á guðfræðileg-
um, siðfræðilegum og sögulegum
viðfangsefnum.“ Þá nefnir Jón
Dalbú að Leikmannaskóli þjóðkirkj-
unnar og Biblíuskólinn við Holtaveg
bjóði upp á athyglisverð námskeið á
hverju misseri.
Að leita sálu sinni hvíldar
Prestar stýra helgihaldi og
fræðslumálum safnaðanna í samráði
við starfsfólk kirknanna. Einnig
taka þeir þátt í starfi sóknarnefnda
og stjórn safnaðanna. Mikið af tíma
prestsins fer þó í að sinna einstak-
lingum í tengslum við ýmsar kirkju-
legar athafnir, skírnir, brúðkaup og
útfarir. En hefur sálgæslan eitthvað
breyst?
„Prestar verja æ meiri tíma til að
sinna einstaklingum sem þurfa á
sálgæslu að halda,“ segir Jón Dalbú.
„Fólk kemur til að tjá vandamál sín,
létta á hjartanu, fá fyrirbæn og leið-
sögn. Einnig koma einstaklingar í
mikilli neyð vegna félagslegra að-
stæðna og reyna prestar meðal ann-
ars að leysa úr málum þeirra í sam-
vinnu við innanlandsaðstoð
Hjálparstarfs kirkjunnar. Það má
segja að þessi þjónusta sé veitt allt
árið, en neyðin verður sárari þegar
dregur að jólum. Prestar verða
meira varir við fátækt í borginni nú
en áður.“
Er það vegna þess að fátækt sé
að aukast, eða er fólk ófeimnara við
að leita hjálpar?
„Ég held að það sé hvort tveggja.
Margir hafa brotið allar brýr að
baki sér, bæði fjárhagslega og í
samskiptum við fjölskyldur sínar.
Þeir standa mjög einir og eiga í fá
hús að venda.“
Jón Dalbú segist finna fyrir meiri
og útbreiddari áhuga á andlegum
efnum nú en fyrir nokkrum árum.
Til marks um það sé að allri fræðslu
sem kirkjan býður upp á hafi verið
mjög vel tekið. Þá er mikið um að
leitað sé til presta um að koma á
fundi með hinum ýmsu félögum til
að segja frá starfi kirkjunnar og til
að ræða um trúarleg og siðferðileg
efni.
„Fólk er ekki eins feimið að tala
um andleg málefni og var. Það vill
gjarnan eiga samtal við kirkjuna
sína.“
Um 20 þúsund manns á viku
Íslenska þjóðkirkjan er lang-
stærst trúfélaga hér á landi og
burðarás í íslensku þjóðlífi. Hún
tekur virkan þátt í samstarfi á
mörgum sviðum þjóðlífsins, þar á
meðal við önnur trúfélög. Jón Dalbú
vill efla það samstarf.
„Þegar ég tala um samstarf al-
mennt, sem kirkjan á við ýmsar
stofnanir og félagasamtök, legg ég
áherslu á að samstarf við kristileg
félög, fríkirkjur og aðra kristna
söfnuði eflist. Í því sambandi má
nefna Samstarfsnefnd kristinna trú-
félaga sem kirkjan hefur hug á að
efla þannig að samstarfið verði
meira. Það er vilji kirkjunnar að
þetta samstarf aukist frekar en
hitt.“
Jón Dalbú segir að það sé mikill
hugur í þeim sem koma að safn-
aðarstarfi í Reykjavík og finna fyrir
meðbyr og áhuga á málefnum
kirkju og kristni, að reyna eftir
megni að svara þessum áhuga og
bjóða upp á eins fjölbreytt starf og
mögulegt er. Hann segir að fæstir
geri sér grein fyrir hve margir
leggja leið sína í kirkju.
„Ég lét í fyrravetur gera könnun
á því hve margir koma í kirkjurnar
og safnaðarheimilin á einni viku.
Lét telja börn, unglinga og full-
orðna. Að meðaltali komu í hverja
kirkju Reykjavíkurprófastsdæmis
vestra um þúsund manns, en kirkj-
urnar eru tíu talsins. Í Reykjavík-
urprófastsdæmunum báðum eru 19
kirkjur og því má ætla að í prófasts-
dæmunum báðum sé þetta ekki
undir 19 til 20 þúsund manns í viku
hverri. Ef talið væri í desember
væri þessi tala miklu hærri, því þá
margfaldast þátttakan í kirkjulegu
starfi. Sem dæmi um það má nefna
að á aðventunni í fyrra komu 18.500
manns í Hallgrímskirkju í desember
og stefnir í að það verði mun fleiri í
ár. Þessir gestir komu bæði til tón-
leika- og helgihalds. Því fer fjarri að
Hallgrímskirkja sé of stór, eins og
sumir hafa haldið fram. Raunar er
hún oft of lítil. Það er svolítið
skemmtilegt að segja frá því hvað
oft er full kirkja hér á tónleikum og
í helgihaldi.“
Í þessum aðsóknartölum eru ekki
taldir með þeir sem koma við jarð-
arfarir og brúðkaup í Hallgríms-
kirkju, en þeir geta skipt þúsundum
í hverjum mánuði. Að auki eru einn-
ig hópar ferðamanna sem koma á
hverjum degi í kirkjuna. Flestir fara
upp í turninn og margir skoða kirkj-
una. Jón Dalbú segir að anddyri
kirkjunnar sé oft eins og umferð-
armiðstöð. Hallgrímskirkja er opin
alla daga 9–17 og til kl. 18 yfir sum-
armánuðina.
Þjóðkirkjan hefur sett á stofn
embætti prests innflytjenda sem
starfar í nánu samstarfi við Alþjóða-
húsið og aðrar stofnanir sem hafa
með málefni nýrra Íslendinga og út-
lendinga hér á landi að gera. „Það
eru messur á erlendum tungumál-
um einu sinni í mánuði hér í Hall-
grímskirkju, á ensku síðasta sunnu-
dag hvers mánaðar. Auk þess eru á
jólum messur á dönsku, sænsku og
þýsku í Dómkirkjunni og víðar. Eitt
af nýjustu verkefnum kirkjunnar í
Reykjavík er miðborgarprestur,
sem m.a. sinnir unglingum sem
koma mikið í miðborgina um helg-
ar.“
Unnið að nýrri stefnumótun
Nú eru tvö prófastsdæmi í
Reykjavík og sóknirnar í þeim 19
talsins. Auk Reykjavíkursókna
heyra sóknir á Seltjarnarnesi og í
Kópavogi undir prófastsdæmin.
Undir Reykjavíkurprófastsdæmi
vestra, sem Jón Dalbú er prófastur
fyrir, heyra tíu sóknir: Ássókn, Bú-
staðasókn, Dómkirkjusókn, Grens-
ássókn, Hallgrímssókn, Háteigs-
sókn, Langholtssókn, Laugar-
nessókn, Nessókn og Seltjarnar-
nessókn. Þá heyrir sérþjónusta
kirkjunnar í Reykjavík undir pró-
fastsdæmið. Í prófastsdæminu búa
um 68 þúsund manns. Aðspurður
um fjölda starfsmanna í kirkjum
prófastsdæmisins sagði Jón Dalbú
að þeir væru um 80 talsins. Auk
sóknarpresta og organista eru aðrir
prestar, kirkjuhaldarar eða fram-
kvæmdastjórar, æskulýðsfulltrúar,
kórstjórar, öldrunarfulltrúar,
kirkjuverðir og meðhjálparar svo
nokkuð sé nefnt. Að auki koma
margir sjálfboðaliðar að þessu
starfi.
Jón Dalbú segir að breyttir tímar
kalli á breytta starfshætti.
„Nú er unnið að skipulagðri
stefnumótun innan hinna ýmsu
sókna í Reykjavík. Þar eru allir
þættir starfsins og möguleikar
kirkjulegs starfs innan hverrar
sóknar skoðaðir gaumgæfilega.“
gudni@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. DESEMBER 2002 19