Morgunblaðið - 03.09.2003, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 2003 27
al seljenda hlutabréfanna sem Íslands-
keypti í gær voru samkvæmt heimildum
nblaðsins Nýsköpunarsjóður atvinnu-
sem átti tæplega 59 milljónir hluta eða
hlutafjár, og Lífeyrissjóður Vestmanna-
em átti tæpar 38 milljónir hluta eða 0,9%
ár. Einnig seldi Efling stéttarfélag sinn
hlut og aðrir smærri hluthafar.
voru 43 viðskipti fyrir 4.247 milljónir
með bréf í Straumi í Kauphöll Íslands í
tór hluti þeirra viðskipta er vegna fram-
virkra samninga sem áður hefur verið greint
frá vegna kaupa Straums á Framtaki.
Markaðsverð 19 milljarðar
Lokaverð bréfanna í Straumi í gær var 4,65
krónur á hlut og var það 1,1% hækkun frá deg-
inum áður. Félagið er því metið á 19,3 milljarða
að markaðsverði. Um áramót var verð hluta-
bréfa í Straumi 3,12 krónur á hlut og var mark-
aðsverð félagsins samkvæmt því 7,9 milljarðar.
Þá var hlutafé í félaginu um 2,5 milljarðar
króna að nafnverði en er nú ríflega 4 millj-
arðar, fyrst og fremst vegna kaupanna á
Framtaki. Þess má geta að markaðsvirði
Framtaks var u.þ.b. 3,5 milljarðar um áramót.
Landsbanki Íslands hefur aukið hlut sinn í
Straumi umtalsvert að undanförnu og á nú tæp
20% hlutafjár. Eignarhaldsfélagið Samson,
sem er aðaleigandi bankans, á nú rúm 13% í
Straumi og á mánudag keypti bankinn 3,5%
hlut í Straumi og seldi áfram til Sindra Sindra-
sonar, varamanns í stjórn Landsbankans.
Björgólfur Guðmundsson, formaður banka-
ráðs Landsbanka Íslands, og einn eigenda
Samsonar sagði í yfirlýsingu sem birtist í
Morgunblaðinu í gær að yfirtaka á Straumi
hafi ekki verið markmið Landsbankans og
Samsons, sem eiga samtals um 34% hlutafjár í
Straumi.
„Við viljum komast í aðstöðu til að auka virði
fjárfestinga Straums. Markmið okkar er að
losa um flókin eignatengsl í félögum og auka
arðsemi þeirra,“ sagði Björgólfur í yfirlýsing-
unni. Þá var hann sagður telja að stór hluti
fjárfestinga hér á landi þjóni þeim tilgangi að
vernda völd og áhrif á kostnað góðrar ávöxt-
unar og hagkvæmni í rekstri.
kominn með
t í Straumi
æp 8% í gær og greiddi
að bankinn og tengdir
–39% hlutafjár en það
engdir aðilar ráða yfir.
r Ólafur.
ekki vita
hafa-
ði að vega
tingar
arðsem-
ur það
nn tíma
t á því
ur
sem hafa
élaginu
það þann-
gengið
sér í því
óðan arð
hefur
Straum-
em
ing-
semi.
drei ver-
mi held-
og arð-
ráðið
r Ólafur
r-
ldar
bankans
ð þegar
fyrirtæki
in saman
rtæki er-
megi sjá
hafi ekki
nægri
i eigin
ð geti
á skoðun
esting-
m völd en
það sem
sk stór-
ekki
da sinna
a sjálf í
nfarið
á sumum
fyrirtækjum til að greiða út hærri
arð, þannig að leiða megi líkum að
því að þetta sé að breytast.
Miklar breytingar
á síðustu árum
„Við erum svo nýkomin út úr um-
hverfi sem var svo gjörólíkt því sem
við höfum nú. Við höfðum ekki einu
sinni frjálsa vexti og fyrirtækj-
astjórnendur voru kannski frekar
valdir á grundvelli þess hversu vel
þeir þekktu bankastjóra eða hversu
góðan aðgang þeir hefðu að op-
inberu skömmtunarkerfi fjármagns
en hversu vel þeir kynnu að stjórna
fyrirtækjunum. Það eru ekki nema
um tuttugu ár frá því þetta ástand
ríkti, þannig að það hafa orðið gríð-
arlegar breytingar í atvinnulífinu á
skömmum tíma og hagkvæmnin
hefur aukist,“ segir Edda Rós.
Hún segir einnig að hér hafi áður
fyrr verið blokkir í atvinnulífinu,
bæði á milli atvinnugreina og innan
þeirra, og þess sjáist enn merki.
Þetta sé þó að breytast og blokk-
irnar séu að brotna upp. Hún segir
að eitt af því sem hjálpi til í þessu
sambandi sé styrking krónunnar,
því hún þrengi að ákveðnum at-
vinnugreinum, sem ýti á eftir og
flýti hagræðingu.
óttir í
um
kki
ndi
ÞÓRÐUR Pálsson forstöðumaður
greiningardeildar Kaupþings
Búnaðarbanka
segir að áhrifa-
fjárfestar sæk-
ist auðvitað eft-
ir völdum, en
síðan sé spurn-
ing hvað þeir
hyggist fyrir
með völdin.
Erfitt sé að sjá
að völd geti
verið annað en leið að markmiði
og markmið fyrirtækjareksturs
sé að hámarka hag hluthafanna.
„Að undanförnu höfum við séð
fjárfesta, sem telja sig geta rekið
fyrirtæki betur en núverandi eig-
endur þeirra, vera að kaupa upp
hluti í fyrirtækjunum, vænt-
anlega til að breyta stefnu þeirra
með það að sjónarmiði að ná
fram meiri arðsemi. Ein ástæða
þess að fyrirtæki sem skráð eru
á hlutabréfamarkað eru meira
virði en þau sem eru það ekki er
aðhald markaðarins. Aðhaldið
felst í því að á hverjum degi er
fyrirtækið falt og þeir sem telja
sig geta rekið það best geta boðið
í það. Rétt eins og sagt er að lýð-
ræði sé leið til að skipta um vald-
hafa án þess að skjóta, þá er
skráning á hlutabréfamarkað leið
til að endurskipuleggja fyrirtæki
án aðstoðar skiptaráðanda,“ segir
Þórður.
Tilgangurinn arðsemi
en ekki völd
Hann segir erfitt að segja til
um hvort menn fari svo út í að
fjárfesta til að tryggja sér völd.
„Ég held að tilgangur fjárfesting-
arinnar sé fyrst og fremst að ná
fram meiri arðsemi, síðan kann
auðvitað að vera að sumir stjórn-
endur misskilji hvað skilar arð-
semi og hvað ekki, enda fyr-
irfram mat á slíku ávallt háð
óvissu. Þannig hefur verið nokk-
uð um það hér á landi að fyr-
irtæki hafi fjárfest í öðrum fyr-
irtækjum til að tryggja sér
viðskipti. Dómur sögunnar yfir
þeirri aðferð virðist ekki ætla að
verða góður. Til lengri tíma litið
skiptir minna máli hversu marga
þræði menn halda um en meira
máli hvernig þeir spinna úr þeim
þráðum sem hafa. Mér virðast
þeir sem helst hafa verið sakaðir
um að fjárfesta til að tryggja sér
völd séu þeir sem hefur tekist illa
upp í fjárfestingum. Ég efast um
að upphaflegur tilgangur hafi
verið að ná völdum en ekki arð-
semi, þannig að það að fjárfest sé
í völdum virðist oft frekar vera
eftirá skýring en ástæða,“ segir
Þórður Pálsson.
Þórður Pálsson, Kaup-
þingi Búnaðarbanka
Spurning um
hvað gert er
við völdin
Þórður Pálsson
Í GÆR var FARICE-1 sæ-símastrengurinn tekinn íland á Vestdalseyri við Seyð-isfjörð, úr ítalska kapalskip-
inu Pertinacia. Með tilkomu ljós-
leiðarans mun gagnaflutningsgeta
fjarskiptakerfa milli Íslands og
meginlands Evrópu margfaldast.
Strengurinn, sem verður tekinn í
notkun í janúar á næsta ári, liggur
frá Skotlandi, um Færeyjar og til
Íslands.
Að FARICE-1 standa íslenska
ríkið, Síminn, færeyska símafélagið
Føroya Tele, Og Vodafone o.fl.
Stofnuðu þessir aðilar hlutafélagið
Farice hf. til að standa að verkefn-
inu. Hingað til hefur Ísland einvörð-
ungu tengst um CANTAT-3
strenginn til útlanda, en með til-
komu FARICE-1, sem er ríflega
100 sinnum öflugri, eykst öryggi í
alþjóðlegum fjarskiptum, þar sem
unnt verður að skipta á milli ljós-
leiðarasambanda á nokkrum sek-
úndum, rofni annar hvor sæstreng-
urinn. Áður hefur varasamband
verið í gegnum gervihnetti.
Hin nýja ljósleiðaratenging end-
ar í Reykjavík og fer um ljósleið-
arakerfi Símans. Farice hf. mun
reka FARICE-1 sem aðalfjar-
skiptaleið fram til ársins 2009 og
flutningsgeta á CANTAT-3 verður
varaleið. Að þessum tíma liðnum er
áætlað að þörf verði fyrir FA-
RICE-2, streng með sambærilega
flutningsgetu og FARICE-1.
Undirbúningur að lagningu
strengsins hófst árið 1999, en í nóv-
ember sl. var samið við ítalska fyr-
irtækið Pirelli um smíði strengsins
og lagningu hans. Í vor var byrjað
að leggja hann frá Dunnetflóa í
Skotlandi, um Funningsfjörð í Fær-
eyjum og þaðan til Íslands. Hann
liggur 1.407 km vegalengd í sjó.
Hámarksflutningsgeta FAR-
ICE-1 er 720 Gb/s, en í byrjun er
tenging sett upp með 20 Gb/s.
Heildarkostnaður við strenginn
nemur 45 milljónum evra, eða ríf-
lega 4 milljörðum ísl. króna.
Viðstaddir komu kapalskipsins
Pertinacia til Seyðisfjarðar voru
meðal annarra samgönguráðherra,
þingmenn, helstu aðstandendur
strengsins, ásamt bæjarstjórn
Seyðisfjarðar, fulltrúum frá Pirelli
og Sambandi íslenskra sveitarfé-
laga.
Fyrsti sæstrengurinn sem lagður
var til Íslands kom einnig í land á
Seyðisfirði árið 1906. Það var rit-
símastrengur sem tengdi landið við
umheiminn um Færeyjar og Skot-
land.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Ungir Seyðfirðingar fögnuðu í fjöruborðinu þegar strengurinn kom að landi.
Gagnaflutningsgeta fjarskiptakerfa margfaldast
með nýjum sæstreng milli Íslands og Evrópu
FARICE-1 tekinn í
land við Seyðisfjörð

 

 


 
 
 
 !"
#
$!
%
&'
(


 
 )*
&+ ,

 - 
Strengurinn var dreginn að landi úr kapalskipinu með öflugri gröfu.
Fyrsti sæstrengurinn lagður til Seyðisfjarðar 1906
járfestinga hér á landi þjóna þeim til-
étt lýsing á íslensku viðskiptalífi?