Pressan - 14.07.1994, Blaðsíða 15

BARA T 0
T J 0
LVU
RNU KOMPLEXAR,
R 0 G TAUMLAUS
S KÖ PUW...
Tölvupopparar íslands 1994
Nýjustu hljómsveitir landsins
eru ekki fjölmennar. Þær eru
ekki nema einn strákur að dunda
sér inni í herbergi með allt vaðandi
í tölvum og búnaði. Eins manns
tölvuhljómsveitir eru kannski ekki
það „sem koma skal“, en þessi
„hljóðfæraskipan“ verður stöðugt
algengari. Fyrir nokkrum árum
hefði strákur sem lægi öllum
stundum inni í herbergi og semdi
tónlist á tölvur verið litinn horn-
auga og kallaður skrítinn. Með
þessu áffamhaldi verða síðhærðir
strákar spilandi rokk í bílskúr
kannski álitnir bilaðir eftir nokkur
ár — hver veit?
Nýlega kom út geisladiskurinn
„Egg ’94“ sem verður að teljast best
heppnaði rafeindapoppdiskur ís-
landssögunnar. Þar er á ferð tónlist
sem hægt er að klína jafnólíkum
merkimiðum á og „ambient“,
„danstónlist“ og „trans“, ef ekki
fleirum, því í þessari tegund tón-
listar úir allt og grúir af allra handa
merkimiðum og þarf mikla kunn-
áttumenn til að greina á milli stíl-
brigðanna. Ef við gleymum ffum-
kvöðulsstarfi Sonus Futurae var ís-
lensk tölvupopptónlist — en svo
einfaldan merkimiða leyfi ég mér
að nota — fyrst kynnt á plötunni
„Icerave“ sem kom út 1992. Þar var
Þórhallur Skúlason í hlutverki
skipuleggjandans. Þótt platan væri
góður homsteinn var byrjenda-
bragurinn mikill. Safnplöturnar
„Trans-dans“ númer eitthvað, sem
Skífan stendur að, og „Reif-eitt-
hvað“, sem Spor gefa út, hafa kom-
ið nokkrum íslenskum rafungling-
um á ffamfæri, þó að megninu til
sé tónlistin á þessum plötum er-
lend og af léttustu tegund. Nokkrir
rafvirkjar fengu útrás á plötunni
„Núll og nix“, sem kom út í fyrra-
sumar. Þar var þó misjafii rafsauð-
ur á ferð. Nú hefúr Smekkleysa gef-
ið út „Egg ’94“, sem Þórhallur
Skúlason safhaði aftur á. Þórhallur,
sem verður að teljast helsti rafgúrú
landsins, er þessa dagana úti í
London og er víst við það að meik-
aða. Á „Eggi ’94“ eru þrettán lög
með ellefu flytjendum. Hér á effir
verður kastljósinu beint að þremur
hljómsveitum, sem allar eiga það
sameiginlegt að vera aðeins skipað-
ar einum meðlimi.
Gaman að geta skapað
Hinn sautján ára Birgir Sigurðs-
son er á bakvið hljómsveit-
ina/nafhið Bix. Hann var með eitt
besta lagið á „Núll og nix“-safn-
disknum í fyrra og spilaði þá undir
nafninu Secret Agent. Hann hefur
verið að bauka við þetta í rúm tvö
ár.
Hvaðan kotna fyrirmyndimar?
„Úff. Ég veit það eiginlega ekki.
Þetta byrjaði af sjálfu sér. Ég fór að
búa til hard-core-tónlist, eins og
hún kallaðist, og síðan hefur þetta
þróast smátt og smátt út í vandaðri
stíl, house-músík og ambient. Þetta
sem ég er að gera núna er aðallega
hugsað fyrir klúbbana.“
Fer tónlistin helst eftir grœjunum
sem maður er með?
„Hún getur gert það. Ég er bú-
inn að sanka að mér græjum í
rúmt ár og það er alltaf að bætast
við. Þó verða allir að vera skapandi
sem semja tónlist. Það þýðir ekki
að vera eins og allir hinir, — það
þarf að vera einhver frumleiki í
hveiju lagi.“
Er einhver markaður fyrir þessa
tónlist á íslandi?
„Hann er lítill enn sem komið er
en er kannski eitthvað að stækka,
en þetta er rosalega stórt úti í Bret-
landi og Bandaríkjunum.“
Hvert er draumaverkefnið?
„Draumaverkefnið? Vá. Ég hef
aldrei spáð í neina drauma.“
Þú stefhir þá ekki á neitt sérstakt?
„Maður stefhir bara að því að
reyna að koma einhverju efhi út.
Það yrði þá einna helst heil plata.“
Það sem maður getur hugsað sér
að rokkarar fái út úr því að vera í
hljómsveit er að vera með öðrum í
hópi og einnig adrenalítikikkið þegar
hávaðinn og krafturinn verður setn
mestur. I hvetju er kikkið fólgið í
þessari tónlist?
„Það er bara svo gott og gaman
að geta skapað eitthvað."
Það eru aldrei neinir textar hjá
þér.
„Jújú, um daginn gerði stelpa
sem heitir Sigurrós lag með mér.
Hún las texta yfir tónlist og það
kom mjög vel út. Það er líka á dag-
skránni að gera lag með Svölu
Björgvins, en ég veit ekki hvenær
það verður.“
Fer tnikill tími íþetta hjá þér?
„Þetta er helsta tómstundaiðjan
og það fer mestur minn ffítími í
þetta. Maður er þarna kannski frá
sjö til eitt/tvö um nóttina. En mað-
ur mætir ekki bara og segist ætla að
gera lag heldur þarf maður að vera
í filing til þess. Fílingurinn lýsir sér
í útrás fyrir sköpunargáfuna."
Hvernig gengur að fylgjast með
helstu straumunum íþessu?
„Það gengur ágætlega. Það hafa
komið erlendir diskótekarar hing-
að en annars reynir maður ekkert
endilega að fylgja öllu því nýjasta.
Maður reynir að fara sínar eigin
leiðir."
Er einmanalegt að vera einn með
tölvunum?
„Nei, alls ekki. Það getur verið
mjög þægilegt að vera einn út af
fýrir sig.“
Það eru engir stjörnudraumar í
þessari tónlist?
„Nei, maður reynir bara að
koma sér einhvers staðar á ffam-
færi. Þetta er frekar mikil neðan-
jarðarstarfsemi, að minnsta kosti
þessi lína. Svo eru fjarskyld bönd
eins og 2 Unlimited, sem eru svona
stjörnudæmi-eitthvað.“
Fólk er svo lengi að fatta
tónlist
Sigurbjöm Þorgrímsson er ný-
byrjaður að nota naftiið Biogen.
Hann er átján ára og hefur líka ver-
ið í hljómsveitinni Ajax með Þór-
halli Skúlasyni. Hann segist hafa
fiktað við tónlist síðan hann var ell-
efu ára en gert þetta af einhverju
viti í 2-3 ár.
„Rokkgrúppurnar eru alltaf með
sömu hljóðfærin,“ segir hann, „en
hljómborð og tölva geta skapað
hvaða hljóð sem er. Möguleikarnir
varðandi hljóð eru miklu fleiri.“
Verður það ekki frekar kraftlaust
þegar þú ferð að kotna fratn opin-
berlega?
„Hljómsveitin Underworld, sem
spilaði hérna, var rosakraftmikil.
Vinur minn fór á Hróarskelduhá-
tíðina og sá svona hljómsveitir þar
og sagði að það hefði verið einna
best, þótt hann sé nú hálfgerður
rokkari sjálfur.“
Ertu bara með grcejurnar heitna
hjá þér?
„Já, þetta er í lágmarki ennþá.
Maður er alltaf að byggja upp,
spara og kaupa nýjar græjur.“
Eru grœjurnar fljótar að úreldast?
„Nei, það er nú það fyndnasta
við það, að græjurnar sem eru eft-
irsóttastar núna era þær allra nýj-
ustu og svo þær allra elstu. Græj-
urnar marka danstónlistarstefn-
una.“
Fara gœði tónlistarinnar alfarið
eftir grœjunum setn hver og einn er
með?
„Nei, alls ekki. Það er aðallega
hausinn sem skiptir máli. Það getur
hver sem er átt fullt af græjum ef
hann er nógu heppinn til að eiga
pening fyrir þeim, en það getur
ekki hver sem er samið góða og fal-
lega tónlist.11
Hefurðu prófað að vera í rokk-
hljómsveit?
„Nei, ég hef engan áhuga á því.
Það er mildu þægilegra að vinna
bara einn. Þannig kemur maður
skilaboðum best til skila.“
Hver eru skilaboðin?
„Það er bara að reyna að tjá sig
svo aðrir geti notið þess.
Ég reyni að semja tónlist sem
hefur áhrif á mig og fólk almennt.
Ég ber virðingu fyrir allri tónlist
sem hefur einhver áhrif á mig,
hvort sem það er popp, rokk, am-
bient eða danstónlist. Ef tónlistin
kýlir mann niður ber ég virðingu
fýrir henni þótt ég fili hana ekki
endilega.“
Er minni stjörnudýrkun í þessari
tegund tónlistar en rokkinu?
„Já, sem betur fer. Það eru
stjörnur innan sviga í þessu, en
mér finnst miklu flottara að gera
góða tónlist en eitthvað sem selst á
almennum markaði. Megnið af því
sem nær almannahylli er ekki nógu
gott.“
Af hverju er það. Er fólk svona
heimskt?
„Ég segi það ekki. En það sem er
að gerast í undirheimum tónlistar-
innar er það sem listamenn eru
meira og minna að skapa. Þú sérð
t.d. myndlistarsnillinga. Þeir eru
allir dauðir þegar fólk fattar loksins
hvað þeir eru góðir. Fólk er svo
lengi að fatta tónlist, það þarf að
láta tónlistina vera fýrir eyrunum á
sér í nokkur ár fýrst.“
Þannig að þegar þú verður orðittn
vittsæll er tími til að hœtta?
„Ef ég verð ennþá ánægður með
það sem ég er að gera og tónlistin
er án málamiðlana þá er allt í lagi
að fólk njóti hennar.“
Flytjandinn skiptir engu máli
Á „Eggi ’94“ er hljómsveitin
Kusur með lagið „Tungl 12“. Kú-
rekinn á bakvið nafhið er Finnur
Bjömsson, en hann segist vera
Kusur og segir að nafnið sé ekkert
skylt beljum. Finnur var einu sinni
í hljómsveitinni Islenskum tónum
og þekkir því báðar hliðarnar:
rokkið og rafrnagnið.
Hvað fékk þig til að hætta í rokk-
ittu og fara að hanga yfir tölvum
inni í herbergi?
„Það var bara slys. Ég slysaðist
inn í tölvurnar. Þetta er allt annað.
Maður fæst við allt aðra útgangs-
punkta í þessu en í rokkinu. Maður
er að vinna miklu meira með hljóð.
Það er kominn tími til að farið sé
að viðurkenna það að við eigum
tæki sem hægt er að semja hljóð á
rétt eins og tónlist. Píanóið og fiðl-
an eru ekki til nema af illri nauð-
syn. Hefði Jesús Kristur fundið upp
hljóðgerfilinn hefði ekki þurff að
finna upp píanóið.“
Ef það væri ekki til rafmagn þá
vœri þessi tónlist ekki til?
„Nei, nema fúndið væri upp
vatnsdrifið hljóðfæri sem gæti gert
sömu hluti. Rafbylgjur eða ekki
rafbylgjur — æi ég nenni ekki að
fara út í einhver vísindi með þetta,
það yrði alltof djúpt.“
En þetta snýst allt um nýjustu
tækni og vísindi.
„Ekkert endilega. Menn eru
IfflM
þessa dagana að lofa fimmtán ára
gömul vísindi. Gamla hljóðgerfla
og svona.“
Er eitthver tilfmning íþessari tón-
list?
„Tilfinningin er sú að maður
verður að treysta því sem maður
hlustar á og setja sig inn í það í ró-
legheitum. Fólk á íslandi er ekki
vant þvi að hlusta á músík sem
krefst rólegheita eða afslöppunar.
Tilfinningin leynist í þeirri
stemmningu sem maður nær ffarn
með hljóðunum.“
Þannig að Kusur er frekar af-
slöppunardæmi ett eitthvert svita-
dæmi?
„Þessi músík — hvort sem hún
heitir dansmúsik, ambient, electro
eða hvað... ég get ómögulega skil-
greint mig — gengur aðallega út á
að spila með hausinn á fólki, sem
er svo sem ekkert ólíkt rolckinu."
Hvernigfer æfing hjá hljómsveit-
inni Kusurfram?
„Það er stungið í samband og
kveikt á græjunum. Svo er vaðið út
í óvissuna. Eitt leiðir af öðru og
lögin byggjast upp, verða til.“
Eru melódíur enn til staðar?
„Þær eru ekki skilyrði, en það er
dásamlegt að heyra allt í einu flotta
melódíu í fallegu hljóðumhverfi.“
Þessi stefna er frekar andlits- og
stjörnulaus...
„Já, það er það seni er skemmti-
legast við þetta. Þetta byggist allt á
neðanjarðarútgáfú. Flytjandinn
skiptir engu máli heldur það sem
maður heyrir. Það er best að hafa
sem minnst „hæp“ í kringum
þetta. Um leið og farið er að búa til
einhverjar glósur í kringum þetta
fer það að vera bjánalegt allt sam-
an.“
Samantekt: Gunnar Hjálmarsson
FINNUR BJORNSSON: „Hefði
Jesús Kristur fundið upp
hljóðgerfilinn hefði ekki þurft
að finna upp píanóið."
BIRGIR SIGURÐSSON: „Það
þýðir ekki að vera eins og allir
hinir, — það þarf að vera ein-
hver frumleiki í hverju lagi.“
SIGURBJÖRN ÞORGRÍMSSON:
„Ef tónlistin kýlir mann niður
ber ég virðingu fyrir henni
þótt ég fíli hana ekki endi-
lega.“
FIMMTUDAGURINN 14. JÚLÍ1994 PRESSAN 15