Fréttablaðið - 17.03.2005, Blaðsíða 4

KAUP
Gengisvísitala krónunnar
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
USD
GBP
EUR
DKK
NOK
SEK
JPY
XDR
58,63 58,91
112,75 113,29
78,27 78,71
10,51 10,57
9,58 9,63
8,61 8,66
0,56 0,57
90,05 90,59
GENGI GJALDMIÐLA 16.03.2005
GENGIÐ
Heimild: Seðlabanki Íslands
SALA
107,00 -0,15%
4 17. mars 2005 FIMMTUDAGUR
Fundur í allsherjarnefnd Alþingis:
Fjallað um mál Fischers í dag
ALÞINGI Ríkisborgararéttur skák-
meistarans Bobbys Fischer
verður tekinn fyrir á fundi alls-
herjarnefndar Alþingis nú fyrir
hádegi og vonast stuðningsmenn
hans til þess að Fischer fái nú
loksins íslenskan ríkisborgara-
rétt með hraði.
Sæmundur Pálsson, Sæmi
rokk, og fleiri stuðningsmenn
hafa verið kallaðir fyrir nefnd-
ina og munu þeir gefa skýrslu
um ferð sína til Japans. Sæ-
mundur segir að fullreynt sé að
frelsa Fischer úr prísundinni.
Það eina sem dugi sé íslenskur
ríkisborgararéttur.
„Ég trúi því illa að Íslending-
ar hætti við hálfklárað verk,“
segir hann.
Guðrún Ögmundsdóttir þing-
maður telur að Alþingi ætti að
geta afgreitt ríkisborgararétt til
Fischers á einum sólarhring. Í
framhaldi af því ætti utanríkis-
þjónustan að geta frelsað
Fischer.
Sæmundur gerir ráð fyrir að
fara til Japans að sækja vin
sinn. „Ég vona að Japanir geri
eins og þeir eiga að gera en það
er ekkert treystandi á það,“ seg-
ir hann.
Bjarni Benediktsson, formað-
ur allsherjarnefndar, svaraði
ekki skilaboðum í gær. - ghs
Spilling af áður
óþekktri gráðu
Spilling er svo mikil í Írak að uppbyggingarstarfið er talið geta orðið eitt
mesta spillingarhneyksli sögunnar. Mútugreiðslur og spilling eru vandamál
alls staðar í heiminum. Framferði Bandaríkjanna í Írak sagt slæm fyrirmynd.
SPILLING Uppbyggingarstarfið í
Írak gæti orðið mesta spillingar-
hneyksli sögunnar að mati samtak-
anna Transparency International.
24.000 milljarðar króna glatast á
hverju ári um allan heim vegna
spillingar og mútugreiðslna.
Transparency International eru
óháð samtök sem rannsaka og
berjast gegn spillingu um allan
heim. Ársskýrsla samtakanna kom
út í gær og kennir þar ýmissa
grasa. Spilling og mútugreiðslur
eru landlæg í flestum löndum
heims og áætla samtökin að 24.000
milljarðar króna renni í slíka hít á
hverju ári. Verst er ástandið í iðn-
aðar- og byggingargeiranum, mun
verra en í vopna- og olíugeiranum.
Af þessu leiðir að spilling er meira
vandamál í fátækum löndum en
ríkum þar sem svo stór hluti þjóð-
artekna fer í uppbyggingu á
innviðum samfélagsins.
Transparency International sér
sérstaka ástæðu til að vara við
ástandinu í Írak eftir að Saddam
Hussein var steypt af stóli fyrir
tveimur árum. Er kveðið svo fast
að orði að verði ekki gripið til
aðgerða sé stærsta spillingar-
hneyksli sögunnar í uppsiglingu.
Afleiðingar þess eru mun hægari
og kostnaðarsamari uppbygging
landsins.
Spilling var hluti af írösku þjóð-
lífi á tímum Saddams en ástandið
hefur lítið batnað eftir her-
námið að mati Transparency
International. Bandarísk stjórn-
völd eru sérstaklega gagnrýnd
fyrir að veita fáum útvöldum fyr-
irtækjum leynilega verktakasamn-
inga án útboðs, eins og til dæmis
Halliburton. „Í uppbyggingar-
starfinu hafa bandarísk stjórnvöld
verið slæm fyrirmynd um hvernig
á að uppræta spillingu,“ segir í
skýrslunni.
Samtökin kalla eftir tafarlaus-
um aðgerðum frá írösku ríkis-
stjórninni, hernámsliðinu og er-
lendum lánardrottnum. Að mati
forsvarsmanna þeirra ættu erlend-
ir verktakar að vera bundnir af
lögum sem banna spillingu. Enn
fremur þyrfti meðferð olíutekna
Íraka að vera mun gagnsærri.
„Róttækar aðgerðir gegn spillingu
ættu í raun að hafa hafist áður
en uppbyggingarstarfið byrjar
fyrir alvöru,“ segir í skýrslu
Transparency International.
sveinng@frettabladid.is
Norska stjórnin:
Evrópumálin
valda deilum
NOREGUR Ágreiningur er enn kom-
inn upp á milli stjórnarflokkanna
um Evrópumál. Í síðustu viku sagði
Erna Solberg, leiðtogi Hægri
flokksins, að sækja bæri um aðild
að Evrópusambandinu árið 2007.
Í gær sagði Einar Steensnæs,
leiðtogi Kristilega þjóðarflokksins á
stórþinginu, að flokkurinn tæki ekki
þátt í samsteypustjórn sem hefði
slíkt á dagskránni. Hann sagði í við-
tali við norska útvarpið að stjórnar-
sáttmálinn kvæði á um að ef annar
stjórnarflokkanna hefði frumkvæði
að því að setja aðildarviðræður á
oddinn væru forsendur samstarfs-
ins brostnar. ■
Landlæknir:
Líknarskrá
á lokastigi
HEILBRIGÐISMÁL Vinna við líknar-
skrá er á lokastigi, að sögn Sigurð-
ar Guðmundsson-
ar landlæknis. Er
gert ráð fyrir að
hún verði tilbúin
á allra næstu
vikum.
Líknarskráin
er til þess gerð að
fólk geti skráð og
undirritað hinsta
vilja sinn varð-
andi læknismeð-
ferð. Þar er hægt
að taka fram að
fólk vilji ekki láta endurlífga sig eða
hnoða sig í gang ef hjartað stoppar.
Jafnframt, að það vilji ekki fara í
öndunarvél við tilteknar aðstæður,
að það vilji ekki fara í blóðskilun,
vilji ekki láta gefa sér sýklalyf sé
það komið með krabbamein á loka-
stigi og svo má áfram telja. Líknar-
skráin tekur einnig til líffæragjafa
að sögn landlæknis. - jss
TÖLVUTÆKNIN
Georgía sem tilheyrði fyrrum Sovétríkjum
er neðst Evrópulanda í 94. sæti lista
Alþjóðaefnahagsráðsins.
Ísland í öðru sæti:
Toppar
í tækni
TÆKNI Ísland stekkur úr tíunda
sæti í annað á lista Alþjóðaefna-
hagsráðsins yfir 104 þjóðir heims
sem nýta nýja upplýsinga- og fjar-
skiptatækni vel.
Ísland stendur öðrum Norður-
landaþjóðum framar. Finnland
skipar þriðja sæti, Danmörk
fjórða og Svíþjóð það sjötta.
Noregur er í þrettánda sæti í ár-
legri skýrslu ráðsins. Singapúr er
efst á listanum í ár en var í öðru
sæti í fyrra. Bandaríkin missa
toppsætið og falla í það fimmta.
Þrjú neðstu löndin á listanum
eru Afríkuríkin Chad og Eþíópía.
Milli þeirra er hið mið-ameríska
Níkaragúa. - gag
Viðgerð á varðskipum:
Sex milljón
króna sigling
IÐNAÐUR Áætlað er að það muni
samtals kosta 5,8 milljónir að
sigla með Tý og Ægi til Póllands
til viðgerða, að sögn Guðmundar
I. Guðmundssonar yfirlögfræð-
ings ríkiskaupa. Segir hann að
útreikningurinn komi frá Land-
helgisgæslunni og sé byggður á
reynslu hennar við siglingar úr
landi.
Innifalið í kostnaðinum er
sigling skipanna báðar leiðir, með
eldsneytiskostnaði, flug með
áhafnir heim og út aftur auk dag-
peninga. Hvað varðar kostnað við
eftirlit segir Guðmundur að sami
kostnaður sé við eftirlit á Akur-
eyri og í Póllandi. - ss
Ráðherraráð ESB:
Viðræðunum
slegið á frest
ESB Utanríkisráðherrar Evrópu-
sambandsríkja ákváðu á fundi sín-
um í Brussel í gær að fresta aðild-
arviðræðum við Króata um óákveð-
inn tíma en þær áttu að hefjast í
dag.
Ráðherraráðið telur að yfirvöld í
Zagreb hafi ekki sýnt stríðsglæpa-
dómstólnum í Haag nægilegan sam-
starfsvilja þar sem Ante Gotovina
hershöfðingi gengur enn laus en
hann er grunaður um ýmis voða-
verk í stríðinu við Serba fyrir
rúmum áratug. ■
SÆMUNDUR PÁLSSON
Sæmundur vonast til þess að Bobby
Fischer fái nú ríkisborgararétt hjá Alþingi
með hraði.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/T
EI
TU
R
LANDLÆKNIR
Sigurður Guð-
mundsson segir
drög að líknarskrá
nær tilbúin.
ÞÓTT SADDAM SÉ FARINN ER SPILLINGIN LANDLÆG
Bandarísk stjórnvöld eru gagnrýnd fyrir að hafa ekki ráðist gegn vandanum heldur aukið á
hann með því að veita fyrirtækjum feita samninga án útboðs
M
YN
D
A
P