Morgunblaðið - 15.05.2006, Blaðsíða 8

8 MÁNUDAGUR 15. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
TÍMI TIL AÐ LEGGJA
FJÖGURRA AKREINA
SUNDABRAUT Í EINUM
ÁFANGA - ALLA LEIÐ
UPP Á KJALARNES
Skipulagsstefna Sjálfstæðisflokksins
og önnur stefnumál á betriborg.is
Óli minn, er það ekki alveg Dag-satt að ég er alvöru forsetafrú?
Fólk sem ferðast áhjóli eða gangandisparar samfélag-
inu gríðarlega fjármuni
með ferðamáta sínum og
bætir heilsufar sitt til
muna auk þess sem það
skapar verðmæti á ýmsum
sviðum. Þá verður það fyr-
ir mun minni mengun en
fólk sem ferðast inni í bíl-
um, þar sem bílarnir sjúga
inn mengunina beint úr
bílnum fyrir framan sig.
Hins vegar fer fjarri því
að skattlagning og gjöld
vegna bifreiðanotkunar
endurspegli þann kostnað sem bíl-
stjórar valda, bæði hvað snertir
uppbyggingu og viðhald umferð-
armannvirkja og hækkandi heil-
brigðiskostnað vegna mengunar
og offitu. Þannig má segja að hjól-
andi og gangandi vegfarendur,
sem og þeir sem nýta sér almenn-
ingssamgöngur taki þátt í að nið-
urgreiða notkun einkabílsins.
Þetta var meðal þess sem kom
fram í máli dr. Carlos Dora, lækn-
is og vísindamanns hjá WHO á
„Látum hjólin snúast“, ráðstefnu
um heilbrigðar samgöngur sem
haldin var á Grand Hótel Reykja-
vík á fimmtudag.
Dr. Dora sagði mörg vandamál
tengjast gegnum samgöngur, t.d.
heilsufarsleg, skipulagsleg, fjár-
hagsleg og fleira. Sagði hann m.a.
aukna bílanotkun leiða til minni
stuðnings innan samfélaga og
minni tengsla milli fólks. Auknar
hjólreiðar og gönguferðir ykju
samfélagstengsl og hjá börnum
leiddu þau til aukins sjálfstæðis,
enda leiddi sú þróun að börn væru
keyrð flestra sinna ferða, til meira
ósjálfstæðis og hreyfingarleysis
þeirra. Sagði hann einnig að börn
yrðu meira fyrir mengun en full-
orðnir og öndunarfærasjúkdómar
væru algengari hjá þeim vegna
mengunar frá bílaumferð.
Ekki markmiðið að
„útrýma“ einkabílnum
Meðal annarra fyrirlesara á
ráðstefnunni var Thomas Krag,
efnaverkfræðingur frá Dan-
mörku, en hann sagði m.a. hjól-
reiðar nýta mun betur það rými
sem undir þær færi og væri pláss-
þörf slíkra samgangna mun minni.
Sagði hann nauðsynlegt að breyta
umferðarmenningu, en eins og
önnur menning væri hún ekki
föst, heldur síbreytileg og sveigj-
anleg. „Íslenska samgöngumenn-
ingin getur breyst og það er æski-
legt að breyta henni,“ sagði Krag
m.a. og bætti við að það væri ekki
meiningin að skipta út einkabíln-
um fyrir reiðhjól, heldur að skipta
út bílferðum fyrir hjólaferðir, sér-
staklega hvað varðar styttri ferð-
ir, en á Íslandi er um helmingur
allra ferða styttri en þrír kíló-
metrar, en slíka leið er hægt að
fara á um fimmtán mínútum á
hjóli. „Við viljum ekki útrýma
einkabílnum, heldur auka fjöl-
breytni ferðamáta fólks, að það líti
á það sem valkost að fara á hjóli,
því fækkun ferða á einkabílum
minnkar bæði mengun og álag á
umferðarmannvirki. Einkabílar
eru góðir fyrir lengri ferðir og
fjölskylduferðir, en fyrir t.d. ferð-
ir í vinnuna eða skreppitúra er
reiðhjólið mun betri kostur.“
Krag sagði Íslendinga mikla
fyrir sér veðrið og hæðótt lands-
lag, en Reykjavík væri t.d. ekki
hæðótt miðað við margar borgir
þar sem hjólreiðar eru afar vin-
sælar, t.d. Brüssel. Ennfremur
væri ekki mikill munur á veðurfari
hér og í mörgum öðrum norræn-
um borgum þar sem reiðhjól væru
vinsæll ferðamáti. T.d. hjóluðu
menn í borginni Oulu í Finnlandi í
20 gráðu kulda og úrkoma og
vindar væru svipuð í Kaupmanna-
höfn og hér á landi. „En hins veg-
ar skulum við ekki líta neikvætt á
þetta og segja það slæmt að menn
hjóli ekki mikið á veturna, heldur
skulum við gleðjast yfir því að
hjólreiðaferðum fjölgi í góða veðr-
inu og við þurfum að leggja rækt
við það,“ sagði Krag m.a. og benti
á margar leiðir sem stjórnvöld
gætu farið til að gefa fólki já-
kvæða hvatningu til að nýta sér
reiðhjól sem samgöngumáta. „Það
er staðreynd að fólk sem hjólar lif-
ir lengur og betur og fjölgun reið-
hjólaferða þýðir fækkun slysa.
Fólk í bílum andar að sér meiri
mengun, þar sem bílarnir dæla út-
blæstri og svifryki hver upp í ann-
an.“
Gunnar Hersveinn, upplýsinga-
fulltrúi Umhverfissviðs Reykja-
víkurborgar, tók einnig til máls á
málþinginu, en að hans mati eru
hjólreiðamenn dálítið utangarðs í
umferðinni og oft ekki litið á hjól-
reiðar sem alvöru valkost í sam-
göngum. Til að bæta aðbúnað
hjólreiðamanna þyrfti að gera ráð
fyrir umferð þeirra á sérstökum
brautum, sem ætlaðar væru undir
reiðhjól sem samgöngutæki.
Sagði hann einnig skjóta
skökku við að happdrætti DAS
væri farið að bjóða bensínþyrsta
og plássfreka Hummer jeppa í
verðlaun mánaðarlega. „Veitir
okkur af fleiri svona bílum á göt-
urnar, bílum sem ekki er hægt að
leggja í eitt stæði,“ spurði Gunnar
og bætti við að frekar vildi hann
sjá Prius eða einhvers konar spar-
neytinn gæðabíl í verðlaun, bíl
sem ynni umhverfinu eitthvað
gagn.
Fréttaskýring | Ráðstefna um hjólreiðar
sem valkost í samgöngumálum
Hagkvæmar
fyrir samfélagið
Auknar hjólreiðar létta á umferðar-
þunga, draga úr offitu og fækka slysum
Hjólreiðar eru ekki bara frístundagaman.
Hjólreiðar, göngur og
strætisvagnaferðir

Í drögum að samgöngustefnu
Reykjavíkurborgar er gert ráð
fyrir að auka hlut hjólreiða,
strætisvagna og gönguferða í
samgöngum borgarbúa og
minnka þannig hlut einkabílsins
að einhverju leyti, til að draga úr
umferðarþunga og mengun á
álagspunktum. Þannig er mark-
miðið að hlutfall hjólreiðaferða
aukist úr 3% í 6%, strætóferðum
fjölgi úr 4% í 8% og gangandi
ferðum úr 16% í 21% á næstu tutt-
ugu árum. Gangi það eftir ætti
bílferðum að fækka úr 78% í 66%.
Eftir Svavar Knút Kristinsson
Svavar@mbl.is
NOTKUN hraðatakmarkara í bif-
reiðum hefur nokkuð verið rædd inn-
an Umferðarráðs að sögn Sigurðar
Helgasonar, verkefnisstjóra umferð-
aráróðurs og fjölmiðlunar hjá Um-
ferðarstofu, en slíkur búnaður hefur
verið ófáanlegur hingað til.
Að sögn Sigurðar er mikið flutt inn
af kraftmiklum bifreiðum sem marg-
ar hverjar geta náð allt að þreföldum
leyfilegum hámarkshraða. Telur Sig-
urður ekki mikla skynsemi í því að
flytja inn bíla sem séu hættulegir
bæði ökumönnum og öðrum vegfar-
endum. Hann telur hraðatakmarkara
tvímælalaust hafa gildi en nú þegar
séu hraðatakmarkarar í stórum vöru-
flutningabílum og á Norðurlöndunum
hafi það verið rætt að innan fárra ára
yrðu völdin tekin hægt og bítandi af
ökumönnum. Sigurður nefndi sem
dæmi að á Norðurlöndunum væru
bílar sumstaðar búnir alco-lás, en
með slíkum búnaði ræsist bíll ekki ef
ökumaður er ölvaður.
Sigurður segir að mörg fyrirtæki á
Íslandi hefðu í bifreiðum sínum svo-
kallaðan Saga-búnað, en hann skráir
alla hegðun ökumanns, s.s. hraða bíls-
ins, notkun á stefnuljósum o.s.frv.
Þessi búnaður geri það að verkum að
ökumenn hagi sér betur og taldi Sig-
urður að slíkur búnaður gæti einnig
reynst foreldrum vel til að fylgjast
með ökuhegðun barna sinna.
Rætt um að
setja hraða-
takmarkara
í bifreiðir
ÖKUMAÐUR um tvítugt missti
stjórn á bifreið sinni á Snæfellsnes-
vegi á Mýrum skammt frá bænum
Álftá í gærmorgun með þeim afleið-
ingum að hann lenti utan vegar og fór
tvær til þrjár veltur. Tveir farþegar
voru með honum í bílnum. Mennirnir
slösuðust ekki alvarlega að sögn lög-
reglunnar í Borgarnesi, sýnu mest þó
sá sem sat beltislaus í aftursætinu.
Tveir mannanna voru fluttir til nánari
skoðunar á Sjúkrahúsið á Akranesi.
Ekki leikur grunur á að um ölvunar-
akstur hafi verið að ræða.
Bílvelta á
Mýrum
♦♦♦
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn