Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1949, Blaðsíða 8

að bæta hlut sinn með tilliti til aukinnar dýr-
tíðar. En árið 1942 var svo komið, að ógern-
ingur var fyrir stýrimenn, að una við svo búið
lengur. Voru þá teknir upp samningar við eim-
skipafélögin, og gengu þeir í gildi 1. september
uppi fjörugu og reglubundnu fundastarfi. Meg-
inþungi framkvæmda félagsins hefur því jafn-
an hvílt á stjórninni á hverjum tíma.
Snemma mun sú hugmynd hafa komið fram
í félaginu, hvort eigi væri rétt að leita sam-
Þorvaröur Björnsson.
Jón Axel Pétursson.
1942. Þá var samið um 40% kauphækkun allra
stýrimanna. Byrjunarlaun skyldu vera þannig:
3. stýrimaður kr. 420, 2. stýrimaður kr. 504,
1. stýrimaður kr. 644. Þá var einnig samið um
stríðsáhættuþóknun, ef skip sigldu um stríðs-
hættusvæði. Nokkur önnur minni háttar fríð-
indi fengu stýrimenn einnig með þessum samn-
ingum.
Samningurinn við Skipaútgerð ríkisins var
að því leyti frábrugðinn hinum, að þar fengu
stýrimenn 10% hærri laun sem aukaþóknun
(svonefnd strandferðaþóknun).
Þá var einnig samið um fast kerfi á aldurs-
uppbótum, þótt eigi þyki taka því að rekja það
hér.
Þessi samningur gilti síðan til 1. október 1945,
en þá var gerður nýr samningur, og er hann
enn í gildi.
Helztu ákvæði hans eru þessi:
Byrjunarlaun 3. stýrimanna 625 kr., 2. stýri-
manna 725 kr. og 1. stýrimanna 900 kr. Launa-
hækkunum eftir starfsaldri er hagað þannig,
að mánaðarlaun hvers stýrimanns hækka ár-
lega í 4 ár um 25 kr. á ári. Á laun þessi er
síðan greidd verðlagsuppbót. Ennfremur voru
í samningnum ákvæði um áhættuþóknun.
Önnur félagsstörf.
Það liggur í hlutarins eðli, að félag eins og
Stýrimannafélag íslands, á örðugt með að halda
starfs eða jafnvel sameiningar við önnur skyld
félög, einkum Skipstjórafélagið Ölduna og Skip-
stjóra- og stýrimannafélagið Ægi. Samt var
þó eigi að þessu ráði hnigið. Samvinna var
hins vegar allmikil og góð milli félagsins og
Vélstjórafélags íslands. Þörfin á því, að félagið
nyti styrks og aðstoðar annarra samtaka hins
vinnandi fólks, varð æ brýnni og augljósari.
Upp úr 1930 var tekið að ræða um það, að
ganga í Alþýðusamband íslands. Var árið 1931
látin fara fram allsherjar atkvæðagreiðsla inn-
an félagsins um þetta mál. Var samþykkt með
yfirgnæfandi meirihluta atkvæða að ganga í
Alþýðusambandið, og gerðist félagið meðlimur
þess árið 1932.
Fyrstu árin var stýrimannafélagið mjög fá-
mennt. Var augsýnilegt að þeir, sem prófi luku
úr Stýrimannaskólanum og rétt höfðu til að
vera í Stýrimannafélaginu, sáu margir hverjir
ekki nauðsyn þess, að ganga í félagið. Því var
það, samkvæmt tillögu Friðriks Ólafssonar, nú-
verandi skólastjóra, að kosin var 9 manna út-
breiðslunefnd árið 1922, með það fyrir aug-
um, að vekja athygli á félaginu og afla því
meðlima. Varð af þessu talsverður árangur og
fjölgaði félagsmönnum verulega.
Eftir að félagið fékk þau ákvæði tekin
inn í samninga, að félagsmenn hefðu forgangs-
rétt til stýrimannsstarfa á kaupskipum, fór
brátt svo, að í félagið gengu allir starfandi stýri-
Q
V I K I N G U R