Samvinnan - 01.08.1985, Blaðsíða 35

Hinn 19. júní síðastliðinn voru 70 ár liðin frá því að konur á íslandi fengu
kosningarétt til alþingis. Þessara merku tímamóta í sögu okkar var minnst á
margan hátt, til dæmis með útihátíð á Þingvöllum, en þar flutti Kristín
Ástgeirsdóttir ræðu þá er hér birtist. Meðfylgjandi mynd tók Þorleifur
Þorleifsson af skrúðgöngunni, þegar konur í Reykjavík fögnuðu kosningarétti
sínum við setningu Alþingis 7. júlí 1915. Myndin er fengin að láni hjá
Kvennasögusafni Islands.
Hinn 10. júní áriö 1915 barst
skeyti til landsins með þau
tíðindi að konungur hefði
staðfest nýja stjórnarskrá. Þar með
öðluðust íslenskar konur sem orðnar
voru 40 ára og eldri kosningarétt og
kjörgengi til Alþingis. Konur voru
viðurkenndar „löglegir borgarar þjóð-
félagsins“ eins og Bríet Bjarnhéðins-
dóttir komst að orði í Kvennablaðinu
er hún sagði frá þessum tímamótum.
Merku skeiði í íslenskri kvennabar-
áttu lauk þennan dag, en þó tók það
11 ár til viðbótar að gera lögin þannig
úr garði að konur og karlar hefðu
jafnan kosningarétt og kjörgengi.
Það fór hrifningaralda um hugi
kvenna hinn 19. júní 1915. Kvenfélög-
in í Reykjavík hófu þegar undirbúning
hátíðar til að fagna unnum sigri. Hinn
7. júlí kom Alþingi saman og þann
dag völdu konur til að halda hátíðina.
Mikið var um dýrðir, fánar á stöngum
og Austurvöllur skreyttur. Farið var í
skrúðgöngu frá Miðbæjarbarna-
skólanum að Alþingishúsinu og gengu
200 ljósklæddar smámeyjar í broddi
fylkingar. Sendinefnd kvenna gekk á
fund þingmanna og afhenti þakkar-
ávarp frá íslenskum konum. Þar sagði
m.a.:
„Vér vitum vel, að auknum réttindum
fylgja auknar skyldur. En vér tökum
móti hvorutveggja með gleði. Vér
vitum og skiljum að kosningaréttur til
Alþingis og kjörgengi er lykillinn að
löggjafarvaldi landsins, sem á að fjalla
um alla hagsmuni þjóðarinnar, jafnt
karla sem kvenna. Vér trúum því að
fósturjörðin - stóra heimilið vor allra,
þarfnist starfskrafta allra sinna barna,
jafnt kvenna sem karla, eins og einka-
heimilin þarfnast starfskrafta alls
heimilisfólksins, og vér trúum því, að
vér eigum skyldum að gegna og störf
að rækja, í löggjöf lands og þjóðar,
eins og á einkaheimilunum.
Vér vonum einlæglega að hin nýja
samvinna vor með bræðrum vorum á
komandi tímum í landsmálum verði
þjóðinni til heilla.“
(Kvennablaðið 16. júlí 1915).
35