Æskan - 01.11.1971, Qupperneq 62

Heimsmeistari unglinga 18 ára að aldri i Stokkhólmi. i úrslitakeppninni vann hann 8
skákir í röð og var búinn að tryggja sér sigur í mótinu þegar tveimur umferðum var
ólokið. Aðeins einum Sovétmanni hafði áður tekizt að verða heimsmeistari unglinga, en
það var Boris Spasskí, árið 1955, sem nú er heimsmeistari í skák.
ára
stórmeistari
natolí Karpov var fæddur i borg-
inni Zlatoúst í Úral. Borgin er
fornfræg í Rússlandi fyrir
málmsmiðjur sinar. Faðir Ana-
toiís vann við eina j)eirra. Hann var skák-
unnandi og fór að kenna syni sinum, þeg-
ar sá var fjögurra ára að aldri. Anatoií
var ekki lengi að læra reglurnar, og nógir
mótherjar voru meðal nágrannakrakkanna.
Þegar Anatoli var sex ára, var farið með
hann i skákklúhh stáliðnaðarmanna. Strax
fyrsta daginn hauð gamalreyndur skák-
maður honum i skák, og útkoman varð
sú, að Anatoli vann.
Átta ára að aldri vann Anatoli skóla-
skákmót Tséljabínskhéraðs. Hann har ])á
jafnan úrvalsskákir Capablanka i tösku
sinni eins og kennslubók.
Tiu ára gamall stóð hann sig vel á
unglingameistaramóti Rússlands, og 11
ára deildi liann öðru sæti með tveimur
öðrum á meistaramóti fullorðinna i Tsélja-
hinskhéraði. Ungi skákmaðurinn varð að
stafla hókum á stól sinn til að ná upp á
taflborðið.
Fyrrverandi heimsmeistari, Mikhaíl Bot-
vinnik, skipulagði taflskóla fyrir unglinga
við íl)róttaklúbhinn Trúd i Moskvu, og
Karpov innritaðist strax í upphafi. Nem-
endur hins fræga stórmeistara fóru vana-
lega til Moskvu nokkrum sinnum á ári á
kostnað Trúds. Botvinnik hélt þá fyrir-
iestra, rannsakaði skákir þeirra og fór
yfir þau heimaverkefni, sem hann liafði
gefið þeim.
Einu sinni bauð stórmeistarinn upp á
fjöltefli. Um miðja skák sá Anatoli sér til
furðu, að stórmeistaranum hafði yfirsézt
drottningartap. Nemandinn komst i upp-
nám, og af lotningu fyrir kennaranum
hauð hann honum að taka upp leikinn.
„Eg tek aldrei upp leik,“ svaraði Bot-
vinnik.
Fimmtán ára að aldri hlaut Anatolí
meistaratitil, og varð sá yngsti i Sovét-
rikjunum, er það virðingarheiti har. Alls
hafa fjórar milljónir manna í Ráðstjórn-
arríkjunum opinbera skáktitla.
Sextán ára gamall vann hann Unglinga-
bikar Evrópu í Hollandi, varð ungiinga-
meistari Sovétrikjanna og ávann sér rétt-
indi til þátttöku í heimsmeistarakeppn-
inni.
Eigi að síður stóð hann sig alltaf fram-
úrskarandi vel í námi, lauk stúdentsprófi
með gullmedalíu og var færður á heiðurs-
skrá skólans.
Árið 1969 í Stokkhólmi vann Anatolí
glæsiiega heimsmeistaramót unglinga með
betri árangri en sjálfur Spasskí á sínum
tima. Karpov var þremur vinningum fyrir
ofan næsta mann.
Anatoli er ekki margmáll. Hann kýs
heldur að hlusta og gefur stutt og laggóð
svör, ef þörf krefur. Eina undantekningin
er þegar skák ber á góma. Um hana spjall-
ar ungi stórmeistarinn fúslega, fjörlega
og jafnvel af hita. Hann er sannfærður um
að skák sé þroskandi og hverjum manni
hollt að leggja stund á hana.
Anatolí elskar skák og er reiðuhúinn til
að berjast fyrir hana. Það hefur hann
reyndar einu sinni þurft að gera'.
Eftir stúdentspróf innritaðist Karpov i
tækni- og stærðfræðideild Moskvuháskóla,
og á fyrsta próftímabili tók hann hvert
prófið á fætur öðru með ágætiseinkunn.
En svo var það, að stærðfræðiprófessor-
inn, sem hafði l)lustað gaumgæfilega á
60