Skírnir - 01.01.1917, Blaðsíða 101

Um jarðskjálftasprungu.
Af hverju orðið hafi.
I.
Fyrir utan dalinn sem bærinn Selsund stendur í — annar
bær næstur Heklu en Næfurkolt — er alda nokkur eða háis. Er
hálsinn eftir \ippdrættinum danska, 154 stikur yfir sjó, en hór um
bil 30 stikur yfir dalinn fyrir innan, þar sem mestur er munur.
I hálsi þessum er berg dökkmógrátt, líkast því sem steinsteypa
væri; er hálsinn þannig til kominn að þar hefir hlaðist saman möl,
sandur og leir út af bráðnandi jökulsporði, sem þar var um hríð,
Hefir aur þessi svo allur harðnað og orðið eins og steinsteypa af
áhrifum jarðhita líklega, fyr og gersamlegar en annars mundi orðið
hafa. Varð skriðjökulsmíð þessi um líkt leyti, eða nokkru eftir að
hlóðust upp jökulöldurnar miklu og eftirtektarverðu fyrir sunnan
Keldur á Kangárvöllum (Kóngshóll o. s. frv.), Varð þar stöðu-
vatn mikið fyrir innan, er jökullinn bráðnaði burt. En stöðuvatnið
fylti síðan af hraunum, við gos þau hin afskaplegu er þar urðu
norðurfrá. Er þar einn staðurinn sem sjá má þess merkllegan vott,
hvernig skiftst hafa á hór gosaldir og jökulaldir. Er um þetta
margt að rita þó að ekki só það hór gert. Skal þess að eins getið,
að Hróarslækur heitir nú, þar sem var áður jökulsá mikil, meðan
jökulgarðarnir fyrir sunnan Keldur voru að hlaðast upp.
II.
Innan við Selsundsölduna, sem eg nefndi fyrst, er sprunga eftir
jarðskjálftann vorið 1912, og er hér vakin eftirtekt á henni vegna
þess, að þar má svo greinilega skilja, vegna hvers jörðin sprakk sundur
einmitt þarna. Getur ritgerð þessi orðið mönnum nokkur stuðn--
ingur eða leiðbeining, til þess að taka betur eftir, og hugsa róttar.
Að ástunda meir rótta hugsun en alment er gert, er hin mesta-