Ægir - 01.11.2000, Blaðsíða 28

„Ég er sannfærður
um að ef Valdimars-
dómurinn hefði
ekki komið
til sögunnar þá
hefðum við náð
saman við sjávarút-
vegsráðuneytið um
breytingar á veiðum
smábáta sem hefóu
orðið býsna ásætt-
anlegar fyrir atla
aðila."
þurft,að mínu mati, að vera margfallt meiri ef hún
ætti að vera eitthvert stefnubreytingarskjal fýrir ís-
lenskan sjávarútveg."
Eignaupptaka fjölda trillukarla
í sjónmáli
Stærsta mál nýafstaðins aðalfundar Landssambands
smábátaeigenda sneri að þeim breytingum sem gera á
þann 1. september á næsta ári á stjórn fiskveiða smá-
báta. Á þeim tímapunkti verða m.a. kvótasettar teg-
undir í aflahámarkinu, tegundir á borð við ufsa, ýsu
og steinbít og Arthur segir það liggja á borðinu að
þessi breyting og aðrar á fiskveiðum smábáta þýði
eina alvarlegustu holskeflu sem smábátasjómenn hafi
staðið frammi fyrir. „Við tölum í fullri alvöru þegar
við segjum að um hreina eignaupptöku verði að ræða
hjá stórum hópi smábátasjómanna. Einstök byggðar-
lög um landið, sem byggt hafa á sókn strandveiðiflot-
ans í nálæg fiskimið munu lenda í vanda, einstak-
lingar lenda í vanda og alls ekki of sterkt að taka svo
til orða að um hrein og klár mistök sé að ræða af hálfu
stjórnvalda ef þetta gengur allt eftir. Eg vil ekki trúa
að stjórnvöld vilji setja strandveiðiflotann í þvílíka
hættu sem þessar breytingar boða og ég legg mikla
áherslu á að möguleikar til að lenda málum með okk-
ur smábátamönnum er alls ekki liðinn," segir Arthur.
Vel mögulegt að ná sáttum
við smábátasjómenn
- Þarf ykkur nokkuð að koma á óvart að sá dagur
renni upp að smábátum verði gert að fara undir
kvótasetningu, eins og gildir um flesta aðra í fisk-
veiðistjórnunarkerfinu?
„Þetta kvak erum við búnir að hlusta á allar götur
síðan 1984 en staðreyndin er sú að ef smábátaflotinn
hefði verið settur inn í aflamarkskerfi á þeim árum
hefði útgerð smábátaflotans lagst af á örskotsstundu.
Hin mikla þverstæða sem við stöndum frammi fýrir
eru hins vegar áhrif hins svokallaða Valdimarsdóms.
Þegar hann dundi yfir vorum við í viðræðum við sjáv-
arútvegsráðuneytið sem fóru í strand með dómnum.
Eg er sannfærður um að ef dómurinn hefði ekki kom-
ið til sögunnar þá hefðum við náð saman við sjávar-
útvegsráðuneytið um breytingar á veiðum smábáta
sem hefðu orðið býsna ásættanlegar fýrir alla aðila.
Þess í stað notuðu stjórnvöld tækifærið til að koma á
kvótasetningu allra smábáta og þar á meðal sókna-
dagabátana. Þessu erum við og verðum alltaf, gjör-
samlega ósammála . Rök stjórnvalda í þessu máli eru
þau að til þess að vernda atvinnurétt trillukarla verði
að setja kassa utan um veiðiheimildir þeirra þannig
að ekki geti hver sem er komið inn í frjálsar veiðar í
vissum tegundum. Okkar rök á móti eru þau að
Valdimarsdómurinn hafi eingöngu tekið til veiði-
leyfa í stóra kerfinu, aflamarksleyfanna. Við mótmæl-
um því alfarið að hægt sé að láta það sama ganga yfir
veiðileyfi í stóra aflamarkskerfinu og kerfinu hjá smá-
bátaflotanum. Þarna brýtur á í sjónarmiðum."
- Hvernig hefði sú leið litið út sem sátt hefði orð-
ið um í viðræðum við ráðuneytið?
„Ég hygg að það hefði verið slakað meiru til í veiði-
heimildum og sóknareiningum en niðurstaðan varð,
auk þess sem kvótasetning hefði ekki átt sér stað í
aflahámarkinu. Ég hef að sönnu engar tölulegar
sannanir um þetta en er sannfærður um að ráðherra
kom að viðræðuborði með okkur með ríkan vilja til
að ná fram sátt við smábátasjómenn en því miður fór
allt í háaloft með dómnum fræga. Og svo sitja menn
uppi með þá þverstæðu að þrátt fýrir alla kvótasetn-
inguna þá á grásleppuleyfi að vera áfram sérleyfi, sem
aftur undirstrikar að menn geta ekki útfært sama
kerfið yfir allan flotann. Sérstöðu strandveiðiflotans
verður ekki komist hjá að virða og það á ekki bara við
hér á landi heldur einnig í nágrannalöndunum. Nú
ríður enn meira á en áður að standa vaktina og verja
rétt strandveiðiflotans," segir Arthur Bogason, for-
maður Landssambands smábátaeigenda.
28