Ægir - 01.11.2000, Síða 37

hald á fiskiskipum sé, líkt og álit
dómstólsins, opin. Það er ekki
njörvað niður með hvaða hætti
fiskiskip þurfi að sýna fram á
efnahagsleg tengsl við fánaríki.
Þvert á móti getur hvert ríki um
sig sett sín eigin lög ailt eftir að-
stæðum hverju sinni. Jafnframt
benda þeir á grein 49 og sameig-
inlega yfirlýsingu nr. 10 í aðildar-
samningnum. Þar er kveðið á um
að eftir 30. júní 1998 yrði áfram
byggt á því stjórnkerfi sem fyrir
væri norðan 62°N og það fellt inn
í sameiginlegu sjávarútvegsstefn-
una.(Samið var um aðlögunartíma
í ýmsum málum og var gert ráð
fyrir að hann rynni út þann 30.
júní 1998.)
Rökin voru þau að við inn-
göngu yrði Noregur eina strand-
ríki ESB á þessu svæði. Gengju Is-
lendingar í Evrópusambandið má
telja fullvíst, að teknu tilliti til
reynslu Breta og Norðmanna, að
kvótahopp yrði ekki vandamál.
Nokkrar staðreyndir
varðandi kvótahopp
Eins og fram hefur komið höfðu
bresku lögin, sem sett voru árið
1988, afdrifaríkar afleiðingar fyrir
bresk/spænsk útgerðarfyrirtæki.
Það er nokkur kaldhæðni fólgin í
því að þessi bresk/spænsku skip
voru aðallega að falast eftir lýsingi
og langhverfu; hvort tveggja mik-
ils metnum tegundum á Spáni
sem Bretar hafa aftur á móti tak-
markaðan áhuga á. Lýsingur er
gríðarlega eftirsóttur á matarborði
Spánverja og stendur fyrir um
70% af heiidar fiskneyslu þeirra.
Hann veiðist víða í fiskveiðilög-
sögu Evrópusambandsins og
Spánverjar eiga, ólíkt Bretum,
langa og ríka veiðihefð í þessari
tegund. Þegar Evrópusambandið
færði efnahagslögsögu sína út í
200 sjómílur, árið 1977, urðu
Spánverjar að hverfa frá mörgum
af sínum hefðbundnu lýsingsmið-
um. (Spánn gekk í ESB árið
1986.) Til þess að komast á þessi
hefðbundnu mið flögguðu Spán-
verjar skipum sínum út og undir
breskan fána og öllum stóð á
sama. Þetta var fyrir tíma kvóta-
kerfis. Eftir 1983, þegar sjávarút-
vegsstefna ESB tók á sig þá mynd
sem hún hefur í dag, þurftu
Spánverjar að kaupa skip sem áður
voru í eigu Breta. Flest þessara
skipa lágu bundin við bryggju,
með veiðileyfi og eigendur þeirra
EVRÓPUSAMBANDIÐ & SJÁVARÚTVEGURINN
úreltu þau ekki vegna þess að
breska stjórnin neitaði að taka
þátt í kostnaði þvx' fylgjandi. Má
því segja að „kvótahoppsvandi"
Breta hafi að hluta til verið
heimatilbúinn. Það hefur hins
vegar löngum þótt þægileg und-
ankomuleið að kenna öðrum um
órækt í eigin garði. Þannig hafa
Bretar kennt Spánverjum um
nánast allt sem miður hefur farið í
breskum sjávarútvegi og sakað þá
um að virða ekki leikreglur. I
skýrslu sem unnin var af þing-
nefnd neðri deildar breska þings-
ins kemur fram að þessar ásakanir
séu ekki á rökum reistar heldur sé
um að ræða reyfarakenndan sál-
fræðihernað af hálfu Breta. I
skýrslu um „kvótahopp" sem
unnin var við háskólann í
Portsmouth kemur fram að öllum
breskum skipum sé heimilt að
sigla með afla. Arið 1996 var um
30 prósentum af kvóta Breta
landað erlendis. Uppistaðan kom
frá skipum sem ekki eru kvóta-
hopparar og einungis 3,5 pró-
sentum var landað á Spáni! Það er
því augljóst að kvótahoppið er
ekki ástæða þess að fiski er landað
utan Bretlands. Skýrsluhöfundar
komast að þeirri niðurstöðu að
kvótahoppið sé ekki efnahagslegt
vandamál heldur sé um pólitískan
og þjóðernislegan áróður að ræða.
Að framansögðu er óhætt að
fullyrða að „kvótahopp" yrði ekki
vandamál gerðust Islendingar
fullgildir aðilar að Evrópusam-
bandinu. Jafnframt ber að leggja
áherslu á að þróun sjávarútvegs-
stefnunnar sýnir ljóslega að engar
reglur eru meitlaðar í stein. Stefn-
an hefur tekið breytingum og
undanþágur hafa verið gerðar til
„..."kvótahopp" yrði ekki vandamáL gerðust
íslendingar fullgildir aðilar aó Evrópusam-
bandinu. Jafnframt ber að undirstrika að þró-
un sjávarútvegsstefnunnar sýnir Ljóslega að
engar reglur eru meitlaóar í stein."
að ná fram sáttum og koma til
móts við ólíka hagsmuni aðildar-
ríkja. Eins og kemur skýrt fram
hjá talsmanni Evrópudómstólsins,
Fernando Castello de la Torre, í
áðurnefndum sjónvarpsþætti, þá á
þetta við um allt sem snýr að Evr-
ópusambandinu. Aðildarviðræður
snúast um að finna klæðskera-
saumaða lausn fyrir ríkið sem
sækir um aðild. Markmiðið er
ekki að grafa undan lífsviðurværi
viðkomandi þjóðar - slíkt sam-
rýmist ekki stefnu Evrópusam-
bandsins, sem byggir á sjálf-
viljugu samstarfi fullvalda og
sjáifstæðra lýðræðisríkja.
Veiðiflotinn í
Evrópusambandslönd
unum er ekki alltaf
ógnvekjandi eins og
sjá má á myndinni.
Hér skundar
frístundaveiðimaður
á ströndum Belgíu
með rækjuveiðarfæri
í sjó fram.