Morgunn - 01.12.1941, Blaðsíða 66

164
M OR GUN N
En ekki hefði neinn blettur fallið á minning hins ágæta
manns, þótt þess hefði í því sambandi að einhverju verið
getið, sem Jón Espólín segir um hann í Árbókum sínum
á þessa leið:
„Þá bjó í Reykjaholti Oddur Gottskálksson. Hann hafði
fyrst alizt upp í Noregi, með Guttormi Nikolássyni, föður-
bróður sínum, lögmanni í Gulaþingslögum, og gengið í
skóla í Björgvin hjá meistara Gebelius Péturssyni, er þar
var síðan biskup, og hinn fyrsti lútherskur. Þar hlaut hann
fyrst kynningu hins nýja siðar, og styrktist í honum með
þeim hætti, sem fyrri er sagt. Þaðan hyggja menn hann
hafa farið til Þýzkalands, og svo til íslands, Hamborg eða
Björgvin, og var með Oddi biskupi. Þar lagði hann út Nýja
testamentið, og setti því næst bú að Reykjum í Ölvesi. Fór
hann þaðan utan og lét prenta útleggingu sína í Hróars-
keldu. Hann bjó þá enn að Reykjum nokkra vetur, þar til
hann fór utan á fimmta ári biskupsdóms Gissurar og lét
prenta Corvinus-postillu. Hann útlagði og fleiri bækur og
var ágætur maður og nytsamur. Þaðan fór hann til Reykja-
holts og hélt það af Gissuri biskupi. En prestur þjónaði
sóknunum. Hann var og prófastur í Borgarfirði og sumir
segja, að hann hafi og haldið Mela. En ei vildi hann vígslu
taka, þó Pétur biskup Palladíus og Gissur biskup beiddi
hann þess. Mælt er að hann hafi ritað og lagt út fjölda
bóka, og hafi átt af þeim kistu fulla, sem taka mundi
tuttugu vættir smjörs. Hann var stórvitur maður og hald-
inn mjög forspár. Þá er þeir Gissur biskup höfðu verið
báðir saman í Kaupmannahöfn, og eitt kveld úti staddir,
sagði hann, að þeir hefðu misst á þeirri stundu, biskup
afkvæmi sitt, en Oddur ætterni. Rituðu upp stundina og
daginn, og báru saman. Reyndist það barn Gissurar bisk-
ups. Annað sinn, þá hann var utan með Gísla presti Jóns-
syni, á dögum Marteins biskups, er mælt, að hann hafi
boðizt til að sýna Gísla Selárdal (en þar átti séra Gísli
heima), en hann tók því, og að Oddur tæki þá stein og