Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.06.1958, Qupperneq 62

þjóð eins og Tslendingum, sem þó hef-
ur hvorki tíma nc löngun til að bíða.
Onnur hlið málsins snýr beinlínis að
manninum sjálfum og skal örlítið að
henni vikið.
Sigrar náttúruvísindanna eru
grundvöllur tækniþróaðs þjóðfélags.
Sigrar þessir eru í því fólgnir að
ráða leyndardóma náttúruaflanna —
finna náttúrulögmálin. Lögmálið er
cðli sínú samkvæmt einhæft og vél-
rænt, annars væri það ekki lögmál.
Tækni er svo „hagnýt“ not þessara
lögmála, einkum á hinu verklega
sviði. Starfshættir í tækniþjóðfélagi
draga óhjákvæmilega dám af uppruna
sínum og verða vélrænir og einhæfir.
í slíku samfélagi er rík tilhneiging
til skipulagningar allra málefna sam-
félagsins, þannig að starfsorka og
verðmæti gjörnýtist, framleiðslan
aukist og framfarir verði sem mestar.
Það er ennfremur athyglisvert, að svo
virðist sem siðgæðismarkmið í fram-
sæknustu þjóðfélögum heimsins i dag
— og þetta gildir jafnt um svo nefnd
kapitalistaríki og kommúnistaríkin —
sé ekki fagurt mannlíf. heldur fram-
farir og efnisleg vellíðan. Eða með
öðrum oi'ðum markmið hins einhæfa
kerfisbundna lífheims um vöxt og við-
gang líftegundarinnar hefur verið yf-
irfært á félags- og siðgæðissvið mann-
lieims.
IV.
Tryggingafræðingar hafa reiknað út
væntanlegan mannfjölda á fslandi
næstu áratugi, miðað við reynslu ár-
anna 1941—’50. Samkvæmt þeim út-
reikningum ætti íbúatalan árið 2000
að verða rösk 373 þúsund, eins og
meðfylgjandi tafla sýnir. Þótt forsend-
60
ur þessara útreikninga séu mjög breyt-
ingum háðar, benda sterkar líkur til,
að íbúatalan meira en tvöfaldist á
næstu 40 árum eða einum inannsaldri
og ennfremur, að fjölgun þessi verði
að mestu leyti í bæjum og þorpum.
Noklcrar tölur um mannjjölda
á íslandi:
Ár
Rvík íbúarala landsins
1900
1910
1920
1930
1940
1949
1950
1970
2000
5.800
11.449
17.450
28.052
37.897
54.707
Reiknaður
mannfjöldi
76.308
84.856
94.436
108.629
121.168
141.042
162.654
209.111
373.773
Þótt taflan sýni aðeins hlutfallið
milli Reykjavíkur og íbúa landsins í
heihl fram til 1949, kemur glöggt
fram, hvernig byggðin færist úr sveit-
um til bæja. íbúatala landsins árin
1956, 1970 og 2000 er áætluð. Út-
reikningar þessir eru gerðir á grund-
velli manntalsins 1950 og þeirri vit-
neskju sem þá lá fyrir um fæðingar,
dauðsföll og fólksflutninga til lands-
ins og frá því, miðað við reynslu ár-
anna 1941—1950. Tölurnar til 1949
eru teknar úr Árbókum Reykjavíkur,
en hinar áætluðu úr hinni merku
grein Guðjóns Hansens trygginga-
fræðings í tímaritinu Tryggingarmál:
Mannfjöldi á íslandi næstu áratugi.
Tiltölulega fámennur hópur karla og
kvenna í landinu verður því á þessu
tímabili að sjá farborða og veita upp-
eldi óeðlilega stórum hópi ungmenna.
Jafnframt verður að leggja grundvöll
að atvinnulífi, er geti staðið undir stór-
DAGSKRÁ