Málfríður - 15.10.2007, Blaðsíða 18

18 MÁLFRÍÐUR
Okkur lék forvitni á að vita hvort danska væri
enn það gegnsæja mál fyrir Íslendinga sem það
var fyrir nokkrum áratugum þegar fjöldi íslenskra
barna las Andrésblöðin á dönsku án teljandi erf­
iðleika. Niðurstöður könnunar sem unnin var
með þátttöku nemenda og kennara í fjórum grunn­
skólum í Reykjavík og tveimur á landsbyggðinni
í nóvember 2006 voru kynntar á Rannsóknarþingi
Kennaraháskóla Íslands 20. október 2007, enn
fremur hefur verið unnin skýrsla um könnunina
(2007). Áður en lengra er haldið viljum við þakka
Samstarfssjóði Íslands og Danmerkur fyrir styrk um
stuðning við dönskukennslu sem sjóðurinn veitti til
þessa verkefnis.
Danska virðist ekki vera mjög sýnileg í daglegu
lífi á Íslandi í dag, þótt samskipti þjóðanna séu mikil
og víðtæk. Íslendingar virðast almennt hafa jákvætt
viðhorf til Dana og menningar þeirra þótt tungu­
málið virðist vera þeim Þrándur í Götu. Þrátt fyrir
það hlýtur að mega vænta þess að dönsk tunga sé
í mörgu tilliti gegnsæ vegna náins skyldleika mál­
anna einkum þegar um er að ræða efni sem nemend­
ur þekkja svo sem áhugamál þeirra og sameiginleg­
an veruleika barna og unglinga um heim allan. Hin
almenna skoðun á dönsku sem námsgrein virðist
vera að hún sé erfið og jafnvel tilgangslaus. Í nýlegri
meistaraprófsrannsókn (Jóhanna Rútsdóttir, 2007)
kemur fram í eiginlega hlutanum sem byggir á við­
tölum við drengi í 10. bekk að það séu aðallega tvær
námsgreinar sem þeir sjái lítinn eða jafnvel engan
tilgang með; stærðfræði og danska. Um dönskuna
segir einn þeirra og telur sig tala fyrir munn margra:
„Ég er ekki enn búinn að fatta hvað þeir voru að
kenna í henni, ég mun aldrei skilja það“ (sama rit
bls. 76).
Almennt virðast menn ekki bera neinar vænt­
ingar í brjósti um að íslenskir nemendur hafi ein­
hverja kunnáttu eða færni í dönsku þegar þeir hefja
formlegt dönskunám. Ekki virðist vera gengið út frá
því að þeir geti nýtt sér skyldleika tungumálanna
þegar þeir lesa dönsku og þá ekki þegar þeir heyra
hana þar sem talið er að framburður tungumálanna
eigi fátt sameiginlegt. Námsefni sem samið er fyrir
byrjendakennslu byggist á að nemendur standi á
byrjunarreit við upphaf dönskunáms. Nýleg rann­
sókn á enskukunnáttu barna í 4. og 5. bekk (Auður
Torfadóttir og fél., 2006) leiddi í ljós að nemendur
búa yfir meiri skilningi og færni til tjáskipta á ensku
en gert var ráð fyrir í námskrá. Við töldum því mik­
ilvægt að leggja grunn að meiri vitneskju um stöðu
dönskunnar í heimi barna á Íslandi við upphaf 21.
aldar, hve mikið þau skilja af mæltu og rituðu máli.
Við fengum eins og áður sagði styrk úr Samstarfssjóði
Íslands og Danmerkur um stuðning við dönsku­
Í þessari grein verður gerð grein fyrir helstu niðurstöðum­ úr
könnun sem­ gerð var á skilningi barna á dönsku, talaðri og
ritaðri áður en form­legt dönskunám­ hefst, þ.e. nem­enda í 6.
bekk grunnskóla.
Brynhildur Anna
Ragnarsdóttir
Brynhildur Anna Ragnarsdóttir og Hafdís Ingvarsdóttir
Vel forstår man dansk
Könnun á dönskuskilningi nemenda í 6. bekk grunnskóla
Hafdís
Ingvarsdóttir