Vísbending - 23.12.2013, Blaðsíða 14

14
U
m aldamótin 1900 bjuggu um 10 prósent landsmanna
á höfuðborgarsvæðinu, 1950 var þetta hlutfall komið
í 45 prósent og komst yfir 60 prósent um aldamótin
2000. Í dag búa um 66 prósent þjóðarinnar á
höfuðborgarsvæðinu.
Höfuðborgarsvæðið má skilgreina sem Reykjavík og samliggjandi
sveitarfélög. Um leið og hringurinn er dreginn umhverfis Reykjavík
með ystu jaðra við Borgarnes, Selfoss og öll Suðurnesin tekin með þá
breytast þessi hlutföll.
Eyðibýli eru heillandi. Yfir þeim hvílir einhver tregafull
dulúð, horfin saga, töpuð barátta. Íslenskir ferðamenn dragast
að eyðibýlum og reika um hlöð fornra stórbýla, sitja á grónum
rústum og hlusta á nið aldanna. Ljósmyndabækur með myndum
af eyðibýlum og yfirgefnum húsum hitta í mark og sérstakt starf
fer fram við skráningu eyðibýla. Sumpart er þetta ekki séríslenskt
fyrirbæri, því hnignun og eyðing virðist heilla ferðamenn um heim
allan. Samt má spyrja hvort samviskubit eða eftirsjá hafi hreiðrað
um sig í hjörtum þjóðarinnar vegna þess hve umskiptin hafa í raun
HIN HLJÓðu þORP
undanfarin hundrað og tuttugu ár eða þar um bil hefur legið nokkuð stöðugur straumur fólks úr
dreifbýli í þéttbýli á Íslandi. Smátt og smátt hafa ystu jaðrar byggðar færst nær hinu segulmagnaða
suðvesturhorni landsins og gert Ísland að borgríki. Eftir standa hljóð eyðiþorp.
Þorpið Skálar á Langanesi var 117 manna byggð þegar mest var.
PÁLL ÁSgEIR
ÁSgEIRSSON
BLaðamaðuR
Horfin saga, töpuð barátta