Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2012, Side 45

VÍSINDI Á VORDÖGUM
FYLGIRIT 70
um. Ábendingar aðgerða voru góðkynja (n=28) og illkynja, eða grunur
um illkynja (n=5) æxli. Miðgildi aldurs var 70 ár [37-90], jöfn kynja-
skipting. Neðribrún æxlis var að meðaltali 8cm [0-18] frá endaþarmsopi
og voru á bilinu 0,2-5,5cm í þvermál. Engir meiriháttar fylgikvillar
komu fram í eða eftir aðgerð. I sex (18%) aðgerðum urðu minniháttar
fylgikvillar, blæðing (n=2) og rof á lífhimnu (n=4) sem auðveldlega
tókst að meðhöndla. í einu tilfelli var HGE-aðgerð breytt strax í opna
aðgerð vegna stærðar og legu æxlis. Flest æxlanna voru góðkynja (n=25):
Píplu- og títukirtilæxli með lággráðu (n=15) eða hágráðu (n=8) misvexti,
og örvefur (n=2). Önnur voru illkynja (n=8), kirtilkrabbamein (n=7) og
krabbalíki (n=l). Fimm (16%) sjúklingar fengu fylgikvilla eftir aðgerð.
Fjórir fengu hita en af þeim fengu þrír einnig þvagtregðu. Einn fékk
tímabundna garnalömun. Tveir sjúklingar fóru í brottnám á endaþarmi
í kjölfar HGE vegna djúpvaxtar æxlis.
Ályktun: HGE-aðgerðir hafa reynst góður valkostur við opna aðgerð,
þegar fjarlægja á útvöld æxli. Árangur aðgerða og tíðni minniháttar
fylgikvilla er mjög sambærileg niðurstöðum erlendra rannsókna. Engir
meiriháttar fylgikvillar hafa komið upp í eða eftir HGE-aðgerðir á
íslandi.
109 Bráð briskirtilsbólga á Landspítala - framsýn rannsókn
á nýgengi, orsökum og fylgikvillum
Hanna Viðarsdóttir', Páll Helgi Möller14, Hildur Þórarinsdóttir3, Hanna Torp2, Halla
Viðarsdóttir2, Einar Stefán Bjömsson3-4
'Svæfinga- og gjörgæsludeild, 2skurðlækningadeild, 3meltingarfæradeild Landspítala,
Mæknadeild Háskóla íslands
hanmvidars@gmail.com
Inngangur: Bráð briskirtilsbólga leiðir oft til innlagnar og getur valdið
alvarlegum fylgikvillum. Nýgengi af fyrsta kasti bráðrar briskirtilsbólgu
á Suðvesturlandi var 32 á 100.000 íbúa í íslenskri rannsókn frá 1999. Á
síðasta áratug hefur áfengisneysla aukist á íslandi frá 6 L árið 1999 í 8 L á
mann árið 2010. Markmið rannsóknarinnar var að kanna hvort nýgengi
og orsakir hafi breyst á fslandi miðað við fyrri rannsókn.
Efniviður og aðferðir: Framsýn rannsókn á sjúklingum eldri en 18 ára
sem greindust með bráða briskirtilsbólgu á Landspítala frá 01.10 2010
til 30.9.2011. Skráðar voru upplýsingar um kyn, aldur, einkenni, orsakir
og fylgikvilla.
Niðurstöður: Alls greindust 134 sjúklingar með bráða briskirtilsbólgu,
miðgildi aldurs 57 ár (IQR, 42-71), 78 karlar (58%). Af þessum voru
119 sjúklingar með fyrsta kast bráðrar briskirtilsbólgu. Nýgengi á
Suðvesturlandi var 53/100.000. Orsakir voru gallsteinar í 52 tilfellum
(42%), áfengi í 29 (23%), ERCP í 12 (9,5%), lyf í 10 (8%), óþekkt orsök í
15 (12%) og aðrar orsakir sjö (5,5%). Alls höfðu 63 sjúklingar (50%) CRP
>210 mg/L á fyrstu fjórum dögunum eða >120 mg/L fyrstu vikuna eftir
komu. Alls fengu sjö sjúklingar alvarlega fylgikvilla, þrír sjúklingar
fengu drep í kirtilinn, tveir fengu sýndarblöðru, einn fékk nýmabilun
og einn fékk ARDS en einungis einn þeirra lagðist á gjörgæslu. Enginn
sjúklingur lést af bráðri briskirtilsbólgu.
Ályktanir: Nýgengi bráðrar briskirtilsbólgu á Islandi hefur aukist en
aðallega af síður alvarlegri briskirtilsbólgu. Tilfellum bráðrar bris-
kirtilsbólgu af völdum gallsteina og áfengis hefur fjölgað en hlutfallslega
hefur ekki orðið aukning á áfengistengdri briskirtilsbólgu þrátt fyrir
aukna áfengisnotkun á fslandi.
110 Botnlangabólga á meðgöngu 1994-2009
Hrund Þórhallsdóttir', Elsa Björk Valsdóttir2'3, Ragnheiður I. Bjamadóttir'-3, Auður
Smith1'3
’Kvenna- og barnasviði, :skurðlækningadeild Landspítala, ’læknadeiid Háskóla íslands
hrundtlio@gmail.com
Bakgrunnur: Botnlangabólga er algengasti sjúkdómurinn sem krefst
skurðaðgerðar hjá þunguðum konum án þess að tengjast sjálfri með-
göngunni. Töf á greiningu getur haft alvarlega fylgikvilla í för með sér.
Tilgangur rannsóknarinnar var að skrá nýgengi og meta árangur með-
ferðar við bohilangabólgu á meðgöngu og sængurlegutíma (fyrstu 6
vikurnar eftir fæðingu) á Landspítala (LSH).
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar voru fengnar úr sjúkra- og mæðra-
skrám kvenna sem greindust með botnlangabólgu á meðgöngu og
sængurlegutíma á LSH1994-2009. Helstu breytur vom: meðgöngulengd
við greiningu og fæðingu bams, sjúkdómseinkenni, greiningaraðferð,
meðferð/tegund aðgerðar, fylgikvillar og niðurstöður meinafræðiskoð-
unar.
Niðurstöður: 63 konur uppfylltu skilyrði. Meðgöngulengd var 4 til 37
vikur og 4-42 dagar eftir fæðingu bams. Nýgengi sjúkdómsins á með-
göngu er 0.07%. Algengasta kvörtunin var kviðverkur í hægri neðri
fjórðungi. Greining var byggð á sjúkdómsmynd hjá 60 konum (97%)
og jafnmargar gengust undir aðgerð. 51 (83%) fóm í kviðsjáraðgerð, 8
(13%) í opna aðgerð og ein gekkst undir keisaraskurð við greiningu.
Þrjár voru eingöngu meðhöndlaðar með sýklalyfjum. f 78% tilfella var
um staðfestan sjúkdóm að ræða, þar af vom 25% með rof á botnlanga.
Tíðni fylgikvilla var 9,5%. Eitt tilfelli burðarmálsdauða kom upp í kjölfar
fæðingar löngu fyrir tímann og var það eini alvarlegi fylgikvillinn á
tímabilinu. Meðallegutími var 2,7 dagar. Tæplega 90% af þunguðu kon-
unum náðu fullri meðgöngu.
Ályktun: Nýgengi botnlangabólgu á meðgöngu á LSH er svipað og í ná-
grannalöndum. Greining útfrá einkennum og skoðun er ásættanleg en
segulómun er vannýtt til greiningar. Kviðsjáraðgerð við botnlangabólgu
er örugg fyrir þungaðar konur og tíðni fylgikvilla er sæmbærileg niður-
stöðum erlendra rannsókna.
111 Nýtt TNM-stigunarkerfi fyrir lungnakrabbamein - niðurstöður úr
íslensku þýði skurðsjúklinga
Húnbogi Þorsteinsson’, Ásgeir Alexandersson’, Hetgi J. ísaksson3, Hrönn
Harðardóttir4, Steinn Jónsson1'4, Tómas Guðbjartsson1-2
'Læknadeild HÍ, 2hjarta- og lungnaskurðdeild, 3rannsóknarstofu í meinafræði, 4lungnadeild
Landspítala
hunbogil@gmail.com
Inngangur: Árið 2009 var gefið út nýtt og ítarlegra TNM-stigunarkerfi
fyrir lungnakrabbamein önnur en smáfmmukrabbamein sem átti að spá
betur um horfur sjúklinga en eldra stigunarkerfi frá 1997. Við bárum
saman stigunarkerfin í vel skilgreindu þýði sjúklinga.
Efniviður og aðferðir: Allir sjúklingar sem gengust undir skurðaðgerð
við lungnakrabbameini á Islandi 1994-2008 og var miðað við stigun
eftir aðgerð (pTMN) og reiknaðar heildarlífshorfur með aðferð Kaplan-
Meier.
Niðurstöður: Alls gengust 397 sjúklingar undir 404 aðgerðir, þar af
voru 73% blaðnám, 15% lungnabrothiám og 12% fleyg-/geiraskurðir.
Sjúklingum á stigi I fækkaði um 30 og sjúklingum á stigi II fjölgaði
um 34 við endurstigun (tafla). Samtals fluttust 22 sjúklingar af stigi IB
(T2N0) yfir á stig IIA (T2bN0) og 14 sjúklingar af stigi IB (T2N0) á stig
ÍIB (T3N0). Innan stigs II færðust 42 af stigi IIB (T2N1) yfir á stig IIA
(T2aNl). Þá færðust 7 sjúklingar af stigi IIIB (T4N0) á stig IIB (T3N0)
LÆKNAblaðið 2012/98 45