Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2012, Page 51

VÍSINDI Á VORPÖGUM
FYLGIRIT 70
depurðarkvarðana heldur en kvíðakvarðana. ROC greining sýndi að ef
skorið tólf á kvarðanum væri notað hefði hann um 70% næmni miðað
við greininguna yfirstandandi geðlægð.
Ályktun: íslensk útgáfa WHO-5 kvarðans hefur viðunandi próffræði-
lega eiginleika, þáttabygging hans var einsleit í öllu úrtakinu, og á milli
kynja en þáttabygging hans var þó ekki sú sama á milli aldurshópa sem
teljast verður verulegur ágalli á kvarðanum ef notast á við hann sem
skimun fyrir þunglyndi í almennu þýði.
127 Þéttni fingurvöðva í raförvunarþjálfun
Rannveig Ása Guðmundsdóttir1'2, Dröfn Svanbjörnsdóttir2, Haraldur Sigþórsson2,
Paolo Gargiulou, Páll Ingvarsson3, Vilborg Guðmundsdóttir3, Þórður Helgason1-2
'Rannsóknar- og þróunarstofu, heilbrigðistæknisviði Landspítala, 2Háskólanum í Reykjavík,
heilbrigðisverkfræði, 3endurhæfingardeild Landspítala Grensási
thordur@landspitali.is
Inngangur: Sjúklingur er 50 ára gamall karlmaður sem hefur verið með
mænuskaða við hryggjarliði C6-C7 síðan árið 2003. Sjúklingur hefur
hreyfigetu á öxlum og olnboga, takmarkaða hreyfigetu á úlnlið og
lítið sem enga í fingrum. í þessari rannsókn var notast við spíral tölvu-
sneiðmyndir, þ.e. þrívíddargögn, af handlegg sjúklings til að skoða áhrif
meðferðar og bera saman milli ára.
Markmið: Markmið rannsóknar er að mæla breytingar milli ára í þéttni
og rúmmáli fingurvöðva á hægri hendi sjúklings í raförvunarmeðferð.
Einnig að bera breytingarnar saman við ómeðhöndlaða vinstri hendi.
Aðferð: Til að styrkja vöðva og auka hreyfigetu fingra hefur sjúklingur
verið raförvaður 3-5 sinnum á viku á hægri hendi síðan árið 2005.
Vinstri hönd er ómeðhöndluð og borin saman við hægri sem viðmiðun.
Einnig eru breytingar milli ára skoðaðar. Til þess að finna út þéttni og
rúmmál fingurvöðva sjúklings hafa verið teknar tölvusneiðmyndir af
báðum handleggjum síðan árið 2005 með reglulegu millibili. Þessar
myndir eru skoðaðar í þar til gerðum úrvinnsluhugbúnaði (Mimics).
Vöðvahópar eru einangraðir frá beinum, fitu og öðrum líkamsvefjum
sem ekki teljast sem vöðvaþræðir. Vöðvarnir eru síðan skoðaðir, þéttni
og rúmmál mæld og niðurstöður settar fram með Matlab og Excel.
Niðurstöður: Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að þéttni vöðva
hefur aukist um 6 Hu í báðum handleggjum milli áranna 2005 og 2011.
Ekki mældist marktækur munur á rúmmáli vöðva á sama tímabili.
Sjúklingur segir meiri hreyfigetu í þumalfingri, þó svo að það sjáist ekki
á niðurstöðum.
Ályktun: Þéttniaukningu er hægt að skýra með raförvunarmeðferðinni
en ekki er vitað af hverju þéttni hefur aukist á báðum handleggjum.
Ástæðan gæti verið að vöðvaspenna aukist einnig í vinstri handlegg
þegar raförvað er í hægri. Frekari athugana er þörf til að skýra þetta.
128 Heilliðun í mjöðm með eða án sements: frumniðurstöður úr
beinstyrksgreiningu og álagsmælingu á nærenda lærleggs
Paolo Gargiulo1-2, Þröstur Pétursson2, Benedikt Magnússon2, Gianluca Izzo2-3, Egill
Axfjörð Friðgeiru, Gígja Magnúsdóttir4, Grétar Halldórsson1, Jan Triebel5, Halldór
Jónsson jr56
‘Heilbrigðis- og upplýsingatæknideild Landspítala, 2heitbrigðisverkfræðisviði, tækni- og
verkfræðideild Háskólans í Reykjavík, 3heilbrigðisverkfræðideild, Federico II University of
Naples, Ítalíu/endurhæfingardeild Grensási, "bæklunarskurðlækningadeild Landspítala,
'bæklunarskurðlæknisfræði, HÍ
jmologai@lsh.is
Inngangur: Heilliðun í mjöðm(TPM) er gerð með eða án sements. Vegna
skorts á áreiðanlegum viðmiðunarreglum um hvort sjúklingur eigi að fá
heillið með eða án sements, var sett í gang klínísk og verkfræðileg rann-
sókn. Þetta er verkfræði hlutinn, þar sem markmiðið var að gera bein-
styrksgreiningu á lærleggsbeini og álagsmælingu með ígræði.
Efniviður og aðferðir: Tuttugu og tveir sjúklingar sem voru að fara
í heilliðunaraðgerð í mjöðm samþykktu að taka þátt. Gerð er göngu-
greining með samtengdri göngumottu og kvikmyndavélum strax fyrir
aðgerð, eftir 6 vikur og eftir eitt ár og sneiðmyndarannsókn á mjaðma-
liðasvæði og niður á mið lærbein strax fyrir, strax eftir aðgerð og eftir eitt
ár. Gert er þrívíddarlíkan af gerviliðnum (Mimics) með og án sements í
lærbeininu og kraftamælingar (Finite Element Analysis) til að líkja eftir
álagi á beinið í og eftir aðgerð.
Niðurstöður: Sex sjúklingar (3 sement, 3 ekki sement) hafa lokið við
alla rannsóknarliði fyrir 6 vikna tímann. Beinstyrksmælingar sýna
beinstyrk á skjön við klíniskt val (sement fyrir veikara bein og ekki
sement fyrir sterkara bein). Álagsmælingar sýna mismunandi álagsstaði
og mismunandi álagsdreifingu milli gerviliðar og lærleggs hjá rann-
sóknarhópunum.
Samantekt og ályktun: Sneiðmyndarannsóknir og módelsmíði með
tölvuforritinu Mimics hefur áður verið sannreynt til að greina eðli
vandamála bæði í mjúkvefjum og beinum líkamans. Við höfum valið
að prófa aðferðina við heilliðun í mjöðm. Frumniðurstöður þessa rann-
sóknarhluta sýna slíkan mun milli hópanna, að við teljum nauðsynlegt
að halda henni áfram þar til áreiðanlegur styrkur hefur náðst til að
grundvalla val á því, hvort sjúklingur fer í heilliðun á mjöðm með eða
án sements.
129 Þáttur útlits beinsamleggs innra eyra í meingerð góðkynja
stöðusvima (BPPV)
Paolo Gargiulou, Hannes Petersen3,1
’Landspítala, heilbrigðis- og uppiýsingatæknideild, 2Háskólanum í Reykjavík,
heilbrigðisverkfræðisviði, tækni- og verkfræðideild, 3Landspítala, háls-, nef- og eyrnadeild,
‘Háskóla íslands, læknadeild, Lífvísindasetri.
paologar@lsh.is
Inngangur: Góðkynja stöðusvimi er algengasta orsök snarsvima, en þá
hafa kalk kristallar sem staðsettir eru í andarhluta innra eyrans, nánar
skjatta, borist yfir í bográsir innra eyrans, oftast þá aftari. Kerfistruflanir
eru taldar liggja að baki þá kalkkristallarnir losna frá skjattadeplinum
og ætti því að eiga sér stað bæði í hægra og vinstra innra eyra. Þegar
sjúkdómurinn gerir vart við sig eru einkennin annaðhvort vegna kalk-
kristalla í hægri eða vinstri bográsum, en aldrei er um tvíhliða kynningu
einkenna að ræða. Því vaknar sú spurning hvort útlitslegur munur á
hægri eða vinstri andarhluta innra eyrans ráði hvort sjúkdómurinn gefi
sig til kynna.
Markmið: Að hanna mælitæki sem greint geta útlitsbreytingar á innra
eyra. Að kanna hvort útlitslegur munur á hægri eða vinstri andar-
hluta, þá sérstaklega beinsamleggur, innra eyrans ráði, hvoru megin
sjúkdómurinn gefi sig til kynna.
Efniviður og aðferðir Sex sjúklingar með klínfskt staðfestan góðkynja
stöðusvima voru raimsakaðir með tölvusneiðmyndun á innri eyrum.
Notast var við myndir hvers upplausn er 768 x 768 dílar, þykkt 0,670
mm og teknar með 140 KV geislastyrk, en þannig fengust um 250-300
sneiðar í gegnum hvert innra eyra. Þessar tölvusneiðmyndir voru síðan
fluttar yfir í hugbúnaðarforritið MIMICS til frekari úrvinnslu. Þannig
fékkst fullkomin mynd af innra eyra þar sem greina má snigil, önd og
beinbogagöng. Beinsamleggur, þ.e. sameiginleg tenging fremri og aftari
boggangna við önd, er rannsakaður sérstaklega með tilliti til lengdar,
þvermáls og stefnu.
Niðurstöður: Framkalla má nákvæm þrívíddarmódel af innri eyrum
manna með þeirri aðferðarfræði sem kynnt er. Stærð og lögun bein-
LÆKNAblaðið 2012/98 51