Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Qupperneq 5

Magnús Kjartansson
þar með sé ævistarfið hafið og áratuga tengsl hans við Þjóðviljann. I
áðurnefndu viðtali var þeirri spurningu beint til hans, hvernig honum
hefði sjálfum fundist samvinnan við blaðið eftir að hann varð þingmaður,
og svar hans var einfaldlega: „Eg hef aldrei átt neina samvinnu við
Þjóðviljann, hann hefur verið hluti af mér og ég af honum, nema þau ár
sem ég hef dvalist á sjúkrahúsi eða í stjórnarráði.“ Hann hafði frá unga
aldri verið mikill áhugamaður um stjórnmál og ákveðinn sósíalisti, en
þegar hann varð starfsmaður Þjóðviljans kom brátt í ljós að sem póli-
tískur ritstjóri var hann fjölþættum kostum búinn. Forystugreinar hans,
ritgerðir um stjórnmál almennt eða brennandi deilumál dagsins vöktu
athygli miklu stærri hóps lesenda en þess sem að jafnaði leggur á sig að
fylgjast með dægurþrasinu. Þó verða Austragreinarnar væntanlega lengst
í minnum hafðar, enda ber flestum sem muna þá tíð saman um að ekki
hafi í annan tíma verið beittari penni á ferð í íslenskri stjórnmálaumræðu,
óvæginn oft á tíðum, leiftrandi af hugmyndaauðgi, kryddaðri ýmist með
góðlátlegri glettni eða nístandi háði. Lesendur Þjóðviljans opnuðu blaðið
með eftirvæntingu á hverjum morgni: Hvað skyldi Austri segja í dag? Og
það brást ekki, alltaf eitthvað nýtt, aldrei endurtekning, eitthvað athygl-
isvert, stundum eitthvað allsendis óvænt sem átti þó skilið að vera efst á
baugi, ný hlið á gömlu máli, oft bráðskemmtilegur útúrdúr eða spreng-
hlægileg skrýtla, en samt — alltaf fá orð í fullri meiningu, og ævinlega
hitt í mark. Þannig var Austri, og honum verður lengi við brugðið.
Magnús var kosinn á þing 1967 og gerðist þar umsvifamikill, eins og
vænta mátti um mann, sem hafði sívakandi áhuga á flestum vandamálum
samfélagsins og lét sér fátt mannlegt óviðkomandi. í kosningum fjórum
árum síðar breyttust hlutföllin í styrkleika stjórnmálaflokkanna svo mjög
að stjórnarskipti urðu og var Magnús þá skipaður ráðherra heilbrigðis- og
tryggingamála og einnig iðnaðar- og orkumála. Það fyrsta sem skráð er í
Stjórnartíðindi eftir að vinstri stjórnin settist að völdum eru bráða-
birgðalög hans um hækkun bóta almannatrygginga. Allt tryggingakerfið
var endurskoðað, m. a. með það fyrir augum að greiðslur til aldraðs fólks
og öryrkja yrðu hækkaðar svo, að þær nægðu til framfærslu. „Það var
gaman að fylgjast með því hvað Magnús var öruggur og harðskeyttur
þegar hann var að sækja rétt bótaþega í ríkisstjórn og á Alþingi,“ segir
251