Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Síða 23

Frá Hírðsíma til . . .
í vopnabúri nútímans. Ein slík sprengja býr yfir sprengimætti sem er tólf
sinnum meiri en allt það sprengiefni sem varpað var yfir Þýskaland og Japan í
allri siðari heimsstyrjöld. Hvers vegna bregðumst við ekki við þessu? Er það af
fáfræði? Eða er búið að sljóvga okkur gersamlega?
Það magn kjarnorkuvopna sem risaveldin ráða nú yfir gerir heimsástandið
uggvænlegt. Þar er kjarnorkuvopnabúr sem getur útrýmt öllu mannkyni
margsinnis. Tölurnar eru nokkuð á reiki. Sumir halda því fram að til séu
kjarnorkuvopn sem nægi til að útrýma mannkyninu þrisvar sinnum. Aðrir telja
að með núverandi kjarnorkuvopnabirgðum megi útrýma því 6—7 sinnum.
Þessar áætluðu tölur sýna hvað vitfirringin er orðin mikil og ennfremur að við
þessu er alls engin vörn önnur en alger afvopnun. En hvernig á að eyða þessum
óskaplegu birgðum af geislavirkum efnum án þess að umhverfið skaðist af því?
Það er önnur hlið á vitfirringunni.
Nú er talið að til séu meira en 60.000 langdræg og meðaldræg kjarnorkuvopn í
heiminum. Sprengjumáttur þessara nútima kjarnaodda er skv. útreikningum
SIPRI (Alþjóðlegu friðarrannsóknastofnunarinnar í Stokkhólmi) samsvarandi
a. m. k. einni milljón Hirósíma-sprengjum. Þetta samsvarar fjórum tonnum af
TNT sprengiefni á hvert mannsbarn á jörðinni.
SIPRI dregur af þessum tölum eftirfarandi varfærna ályktun:
Þó að aðeins örlítið brot þessara vopna væri notað kæmi það af stað
óhugsanlega miklum ógnum og hörmungum.6
Svo annað dæmi sé tekið er hér tilvitnun í Carter forseta frá 1979:
Aðeins einn af Poseidon-kafbátunum okkar sem erfitt er að granda —
minna en tvö prósent af kjarnorkuhergögnum okkar — ber nógu marga
kjarnaodda til að leggja í rúst allar stórar og meðalstórar borgir í Sovét-
ríkjunum. Ógnarmáttur okkar er yfirþyrmandi.7
Síðasta framlagið til kjarnorkuvopnakapphlaupsins er hið áformaða banda-
ríska MX-kerfi. MX-flaugin er risaeldflaug með 10 kjarnaodda á hverri flaug,
hver oddur hefur sjálfstæða stýringu. 200 slíkar flaugar eru á áætlun. Hverri
þeirra á að ætla eigin braut, 30—35 km langa með 23 neðanjarðarskotturnum.
Brautin nær yfir gríðarstórt landsvæði. 20 fyrstu MX-flaugarnar á að setja niður
í Utah og Nevada. Þær munu þarfnast alls um 18.000 ferkílómetra svæðis fyrir
brautir og turna. Ef áætluninni verður allri hrundið í framkvæmd þarf til þess
svo stór landsvæði að þau mundu breyta ríkjunum Nevada og Utah i „kjarn-
orkukirkjugarða.“8
269