Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Síða 48

Þorgeir Þorgeirsson
Prestarnir í hórumanginu
ræða um vandamál rithöfundarins, flutt á bókaviku 1981
Motto: „Ég er Mjólkurbú Flóamanna
Og mjólkin ert pú. “
Steinn Steinarr
Mér er legið á hálsi fyrir það í seinnitíð að ræða ekki nema beinhörð
peningamál þá sjaldan ég núorðið opna kjaftinn um málefni rithöfunda.
Ásökunin er réttmæt svo langt sem nún nær. Hitt er þó víst að þetta
peningatal er engin skúmmel árátta heldur beinhörð ákvörðun — ég er á
því að peningatalið og töflugerðin sé það eina sem gildir.
Mig bláttáfram velgir orðið við öllu tali um göfgi og mikilvægi
bókmennta. Það er hræsnaratal. En sjálfur er ég líka hræsnari.
Vitaskuld.
Aldrei mundi ég þora að ræða opinberlega um sjálfa grundvallarmót-
sögnina i sambandi við efnahagsfræði og sálfræði bókarinnar. Þá undar-
legu staðreynd að skapendur bókmenntaverks eru raunar tveir — höf-
undur og lesandi.
Yfirburðahæfileikar væru höfundi nokkuð lítils virði ef hann mætti
ekki treysta því að hugarflug lesandans tekur við þessum abströktu
táknum bókstafanna og gerir úr þeim skáldskap, merkingu og nautn.
Sú nautn er víst lítið háleitari en dýrategundin sem stundar hana. Allri
bókmenntaframleiðslu þessarar svokölluðu mannkynssögu má, að því
mér er tjáð, skipta í tvo meginþætti: tragedíu og kómedíu. Tragedía er
þegar við erum að fylgjast með óförum sögupersónanna og grátum
innaní okkur, svona til hugarhægðar. Kómedía er þegar við erum að
fylgjast með óförum sögupersónanna og hlæjum innaní okkur.
294